Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, Avrupa Birliği’nin baskılarına rağmen 9 Mayıs’ta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ev sahipliğinde Moskova’da düzenlenecek Zafer Günü Geçit Töreni’ne katılacağını açıkladı. Avrupa Birliği ise bu ziyaretin Sırbistan’ın üyelik sürecini olumsuz etkileyebileceğini belirtti.
AB yetkilileri, Vucic’in Moskova’daki törene katılması hâlinde Sırbistan’ın üyelik sürecinin tehlikeye gireceğini ifade etti. Rusya’nın her yıl düzenlediği Zafer Günü töreni, ülkenin askeri gücünü sergilediği bir propaganda etkinliği olarak değerlendiriliyor.
Sırbistan, 2009 yılında Avrupa Birliği’ne üyelik başvurusunda bulunmuş, 2012’de aday ülke statüsü kazanmıştı. Ancak Vucic, bu süreçte Rusya ile siyasi ve askeri ilişkilerini sürdürdü. Vucic, törene Sırp ordusuna bağlı bir birliğin de katılacağını ve Sırbistan’ın ilk kez geçit töreninin düzenlenmesine katkıda bulunacağını bildirdi.
AB yetkililerinden sert açıklamalar
Estonya Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreteri Jonatan Vseviov, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Onlara bazı kararların bir bedeli olduğunu açıkça anlatmamız gerekiyor. Bu kararın sonucu Avrupa Birliği’ne katılamamaları olur.” dedi.
Vseviov, törene katılımın bir “turnusol testi” olduğunu belirterek, “Esasen şunu değerlendiriyoruz: Bizim tarafımızda mı yer alıyorlar yoksa karşı tarafta mı oynuyorlar?” ifadelerini kullandı.
Avrupa Birliği’nin üst düzey diplomatlarından Kaja Kallas da, “9 Mayıs’taki Moskova geçit törenlerine veya kutlamalarına yapılacak herhangi bir katılım, Avrupa tarafından hafife alınmayacaktır. Zira Rusya şu anda Avrupa’da tam kapsamlı bir savaş yürütmektedir.” açıklamasında bulundu.
Rusya’dan liderlere davet
Rusya devlet medyası, Putin’in 9 Mayıs’taki Zafer Günü kutlamalarına Çin, İsrail ve Brezilya liderlerini de davet ettiğini bildirdi. Bu yılki törenler, İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinin 80. yıldönümünü anma amacı taşıyor.
Avrupa Birliği’nin uyarılarına rağmen Slovakya Başbakanı Robert Fico’nun da Moskova’daki geçit törenine katılacağı açıklandı. Öte yandan Ukrayna, aynı gün düzenlenecek alternatif etkinlik için üst düzey AB liderlerini Kiev’e davet etti.
Sırbistan’ın Çin ve Rusya’dan askeri tedarikleri
Sırbistan, 2019-2021 yılları arasında Rusya’dan 30 adet modernize edilmiş T-72 tankı ve 30 adet BRDM-2 zırhlı keşif aracını teslim aldı. Rusya, ayrıca 2016 yılında Sırbistan’a altı adet MiG-29 savaş uçağı hibe etti. Bu uçakların teslimatı da 2017 yılında gerçekleşti.
Çin ile de savunma iş birliğini sürdüren Sırbistan, 2022 yılının Nisan ayında FK-3 hava savunma sistemini teslim alarak Avrupa’da bu sistemi kullanan ilk ülke oldu. 2024 yılı içinde ise HQ-17AE Kısa Menzilli Hava Savunma Sistemi’ni Çin’den tedarik etti.
Kaynak: SavunmaSanayiST.com / AP
