Aktif Koruma Sistemleri (AKS) veya İngilizce isimlendirmesiyle Active Protection Systems (APS); ana muharebe tankı (AMT), zırhlı muharebe aracı (ZMA) ve zırhlı personel taşıyıcı (ZPT) gibi kara platformlarını imha etmek üzere geliştirilmiş anti-tank füze ve roketlerine karşı, üzerinde bulunduğu platformu korumak için geliştirilmiş savunma sistemleridir. Aktif Koruma Sistemleri, üzerinde bulunduğu platforma doğru gelen mühimmatı engellemek için 2 farklı yöntem kullanır ve kullanılan yönteme göre 2 farklı şekilde çeşitlendirilir.
Platforma doğru gelen mühimmatı durdurmak için kullanılan ilk yöntem; gelen tehdidi fiziksel olarak engellemek esasına dayanır. Bu tip sistemler, tehdidi engellemek için karşı tedbir mühimmatını hedefe göndererek, füzenin/roketin gövdesini ya da başlığını hedef alarak isabet anında mühimmatı imha etmeyi veyahut mühimmatın delme mekanizmasını bozmayı amaçlar. Bu engelleme yöntemi “Hard-Kill” olarak adlandırılmaktadır.
Hard-Kill yöntemini kullanan ilk sistem, Sovyetler Birliği tarafından geliştirilmiş olup “Drozd” olarak adlandırılmıştır. Afganistan Savaşı esnasında anti-tank füze ve roketlerinin, Sovyet tanklarını çok fazla tehdit etmesinden ve zarara uğratmasından dolayı ilk olarak Afganistan’da denenmiştir. Beklenilenin aksine %80 gibi büyük bir başarı oranı yakalamış ve bütün dünyanın ilgisini çekmeyi başarmıştır. Sahada edinilen tecrübeler tanklar için oldukça iyi olsa da tank etrafında bulunan veyahut tank ile birlikte hareket eden piyadeler için ise bir o kadar kötü sonuçlar içermektedir. Sistemin piyadeye verebileceği zararı göz önüne alan bazı ülkeler, bu sistemi tercih etmez iken tamamen mekanize birlikler üzerine kurulu ordular tarafından ise etkin olarak kullanılmaktadır.
Günümüzde Rusya, Ukrayna, İsrail, Türkiye gibi birçok ülke Hard-Kill yöntemini kullanan aktif koruma sistemlerini üretmekte ve aktif olarak kullanmaktadır. En yüksek başarı oranına sahip ve diğer sistemlere nazaran kendini kanıtlama şansını bulmuş sistem ise İsrail merkezli Rafael firması tarafından üretilmiş olan Trophy-HV sistemidir. Başarısının sırrı ise gelişmiş tespit ve algılama sistemlerinin yanı sıra parçacık mühimmat kullanımıdır. Sistem çok başarılı olsa da çok ağır olduğu için birçok ana muharebe tankında kullanılmak istenmemektedir.
Ülkemizde ise ASELSAN tarafından geliştirilip sahada aktif olarak kullanılan PULAT Hard-Kill Aktif Koruma Sistemi ve ALTAY tankı için özel olarak tasarlanıp geliştirilen AKKOR Hard-Kill Aktif Koruma Sistemi mevcuttur. PULAT AKS henüz sahaya yeni çıkmış olup, kendini kanıtlama fırsatı arıyorken AKKOR ise ALTAY tankı ile birlikte sahaya inecektir. AKKOR, test atışlarına göre birçok sisteme nazaran yüksek başarı elde etmiştir.
Mevcut platforma doğru gelen mühimmatı durdurmak için kullanılan diğer yöntem ise “Soft-Kill” olarak isimlendirilmektedir. Hedef araca doğru gelen ısı veya lazer güdümlü füzelere karşı yanıltıcı sinyaller kullanarak veyahut sis veya parçacıklarla zırhlı kara aracının etrafında yanıltıcı/gizleyici perdeler oluşturarak koruma sağlar.
Soft-Kill sistemlerinin ilk kullanımı ise Birinci Çeçen Savaşı’na dayanmaktadır. Ruslar, Drozd sistemlerinin tam koruma sağlayamaması ve piyadeleri tehdit etmesinden mütevellit Soft-Kill sistem geliştirmelerine ilk olarak bu savaş sırasında başlamıştır. En bilinen örneği ise T-90A tanklarında bulunan Shtora-1 sistemidir.
Ülkemizde Soft-Kill AKS üzerine Shtora-1 gibi benzer bir ürün ortaya koymak için çalışma bulunmasa da Nero Endüstri Sis Havanı Sistemleri’ni IDEF-2019’da sergilemiş ve Ukrayna ile satış sözleşmesi yapmıştır.
Kaynak: SavunmaSanayiST.com
