Yunanistan, ABD’den 4 adet Freedom Sınıfı Kıyı Muharebe Gemisi (LCS) tedariki planlıyor. Peki, tedarik edilecek gemiler Yunan Donanması’nın başına bela olabilir mi?
Dün, Yunanistan’ın EDA (İhtiyaç Fazlası Savunma Teçhizatı) Programı aracılığıyla ABD’den 600 milyon avro bedel ile 4 adet Freedom Sınıfı LCS tedarik etmek istediğini haberimizde aktarmıştık. Freedom Sınıfı LCS’lerin ilk gemisi, kronik sorunları sebebiyle yalnızca 13 yıl hizmette kaldı.
Olası bir tedarik durumunda bu gemiler, Yunan Donanması’na ‘can suyu’ mu yoksa ‘başına bela’ mı olacak? Savunma ve Denizcilik Araştırmacısı Kozan Selçuk Erkan, konuyla ilgili olarak SavunmaSanayiST’nin sorularını yanıtlayarak önemli değerlendirmelerde bulundu.
Freedom Kıyı Muharebe Gemileri: ‘Evdeki hesap çarşıya uymadı’
İlk olarak LCS diye tabir edilen Kıyı Muharebe Gemileri hakkında bilgi veren Kozan Selçuk Erkan, “2000’li yılların başında, soğuk savaşın bittiği ve tehdit algısının azalıp; maliyetin ağır bastığı yıllar düşünülerek tasarlandı. Gemi, minimum personel ve lego tarzı modüler silahlarla isteğe yada göreve göre donatılacak, o görevlere göre ek personel alacak şekilde tasarlandı.
Ancak evdeki hesap çarşıya hiç uymadı. Değişen tehdit algıları, gemilerin hesaplanandan çok daha yüksek ilk inşa ve işletme maliyetlerinde olması, düşünülen sök-tak silah sistemlerinin istenileni vermemesi ve silah sistemleri için sürekli personelin gemide olması gibi sorunlar ortaya çıktı. Ardından istenen yüksek süratler için seçilen dişli sistemi, çok güçsüz kaldığı için sürekli arızalar meydana geldi.
Arızaların yanı sıra, zamanında maliyeti düşürmek için düşünülen bakım işini donanma dışı sivil firmalara vermek hem daha yüksek maliyetlere hem de çok ciddi gecikmelere sebep oldu. Kısacası çok yüksek umutlarla başlayıp fiyasko ile süregelen bir proje oldu. Her iki sınıfın da yerine Constallation sınıfı, FREMM türevi fırkateynlerin inşasına başlandı.” ifadelerinde bulundu.
“Yunanistan’ın Freedom sevdası yeni değil”
Öte yandan Erkan’a göre Yunanistan’ın Freedom Sınıfı LCS tedarik planı değil. Daha önce de firkateyn ihalesinde ABD’liler, bu gemileri Yunanistan’a vermeyi ve firkateyn ihalesini almayı Yunanistan’a teklif ettiler. Ancak işi, Fransızlar aldı.
Freedom LCS’lerdeki kronik sorunlar
Kozan Selçuk Erkan’a göre; Freedom Sınıfı LCS’lerin İlk gemisi USS Freedom, çok kötü olmakla beraber; diğer gemiler, kademe kademe daha iyi oldular. Ancak buna rağmen gemilerde sorunlar var. Erkan, tam da bu esnada bir parantez açtı ve “Bununla beraber şunu unutmamak lazım; ABD, gemileri çok yıpratıcı olan Pasifik Okyanusu’nda, çok uzun süreler kullanıyor. Yunanlılar, daha az yıpratıcı olan Ege Denizi’nde daha kısa sürelerde kullanacaklar o yüzden arıza yapma oranı ciddi oranda düşer.” hatırlatmasını yaptı.
Gemilerin fiyatı makul mü?
Olası bir tedarik durumda her Freedom LCS, Yunanistan’a 150 milyon avroya mal olacak. Kozan Selçuk Erkan’a göre; gemilerin 150 milyon avroya tedarik edilmeleri ve yaklaşık 250 milyon avroya ise modernize edilmeleri, makul olabilir ama sürdürülebilir bir durum oluşturmaz. Özellikle ilk gemi USS Freedom’un çok kötü durumda hizmet dışına çıktığı, diğer bir geminin ise yangın sonrası çok iyi şekilde onarılamadığı biliniyor.
Son olarak Erkan, Freedom Sınıfı LCS’lerin çok rollülüğüne değinerek, “Gemisavar füze yüklersen hücümbot olur, iki tane 8’li MK-41 yüklersen nokta hava savunma yapacak kapasitesi olur. ABD, gemileriin başarılı olarak mayın avlama yada tespit görevlerinde kullanılabildiğini açıkladı. Kalan gemileri o görevde kullanacak. Bu beceri de Yunanistan’ın bitik mayın filosu için çok fayda sağlar.” ifadelerini kullandı.
Orta-Uzun Vadede Yunanistan’ın kabusu olacaklar
Bunular birlikte Ege Denizi’nde, adalar sebebiyle Yunanistan’ın dehşedengiz bir coğrafi avantajı olduğu malum. Bu durumdan ötürü, gemilerdeki sensörler çok iyi çalışır olmasa bile durumsal farkındalık yaratabilme imkanları var. Hangi modülleri alacaklarına bağlı, Freedom tedariki kısa vadede Türkiye’ye negatif ve Yunan tarafına pozitif etkisi katabilir.
Ancak Erkan’a göre LCS’lerin tedariki, orta-uzun vadede Yunanistan gibi düşük bakım yüzdesine sahip bir ülke donanması için kabus olacak.
ABD Donanması gemilerden kurtulmak istiyor
Öte yandan ABD Donanması, Freedom Sınıfı Kıyı Muharebe Gemilerinin inşa ve işletme maliyetinin biraz üzerine, Constallation sınıfı çok daha kapasiteli ve ihtiyacı gören firkateynlerin yapılabileceğine inanıyor. Bununla beraber değişen ve gelişen Çin tehdidine karşı Freedom LCS’ler, cevap veremez duruma geldi.
Kozan Selçuk Erkan’a göre; ABD Donanması’ndaki gemilerin hizmette kalma ortalaması, 27 ila 30 yıl arasında ki bu artıyor. Bu sebepten ötürü ABD Donanması, Freedom LCS’leri zarar kalemi olarak görüyor. Ancak buna rağmen ABD Senatosu, gemilerin hizmet dışına çıkarılmaları yönündeki tasarıyı 2 kez veto etti. Bu sebeple Freedom LCS’ler Yunanistan’a satılırsa, ABD Donanması aynı anda 9 gemiyi hizmetten çekebilir.
“Yunanistan son 25 yıldır Avrupa ekolündeki gemileri işletiyor”
Her şey bir yana Yunanistan’ın, son 25 yıldır Avrupa ekolünden savaş gemilerini işlettiği biliniyor. Dolayısıyla Yunan Donanması, ABD sistemlerine aşina değil. Her ne kadar Freedom Sınıfı LCS’ler iyi bir savaş yönetim sistemine sahip olsa da bu farklı ekol, Yunan Donanması için bambaşka ciddi bir eğitim gerektirecektir.
Kaynak: SavunmaSanayiST.com
