Söyleşi: TUSAŞ CEO’su Prof. Dr. Temel KOTİL

Roketsan-ATMACA-Banner

Dünyanın en büyük 53’üncü savunma ve havacılık sanayii şirketi olan TUSAŞ, gerçekleştirdiği projelerle Türkiye’nin dışa bağımlılığının azaltılmasında aktif rol oynuyor.

Türk Silahlı Kuvvetleri başta olmak üzere; güvenlik birimleri için birçok proje yürüten Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ)’nin çalışmalarını, Genel Müdür Prof. Dr. Temel KOTİL’den dinledik. Sayın KOTİL, SavunmaSanayiST.com’un sorularını yanıtladı.

STM Banner

SavunmaSanayiST: Temel Bey, TUSAŞ halihazırda Dünyanın en büyük 53’üncü savunma sanayii şirketi konumunda yer alıyor. Bu doğrultuda, TUSAŞ ile ilgili genel bir değerlendirme yapabilir misiniz?

Prof. Dr. Temel KOTİL: Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) geleceğin teknolojisine bugünden yatırım yapan bir şirketiz. Teknolojinin Ar-Ge’sine yönelik önemli çalışmalar gerçekleştiriyoruz. Her yıl Ar-Ge yatırımlarımıza da hız kesmeden devam ediyoruz. Geçtiğimiz yıl ciroya oranla bu rakam %40 bandında iken bu yıl da önemli yatırımlar gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. Havacılık sektörü global pazarda da büyüyen geleceğin önemli sektörlerinden biri. Bu bilinçle ülkemizin ve şirketimizin havacılık alanında ilk 10’da yer alması için çalışmalarımıza aralıksız devam ediyoruz.

TUSAŞ’ın gözde projeleri

Havacılık ekosistemine doğrudan önemli katkılar sağlayan büyük bir şirketiz. TUSAŞ havacılık alanında özgün ürün geliştirebilen sayılı şirketler arasında yer alıyor. Bilindiği gibi TUSAŞ kendi özgün ürünlerinin yanı sıra dünyanın önde gelen havacılık şirketleri için de kritik komponent ve detay parça üretimi gerçekleştiriyor. TUSAŞ’ın çalışmalarını 5 ana kategori de toplayabiliriz. Uçak alanında özgün olarak geliştirdiğimiz HÜRKUŞ Gelişmiş Eğitim Uçağımız ve Silahlı versiyonu HÜRKUŞ-C uçağımız var. Diğer taraftan kendi öz kaynaklarımızla geliştirdiğimiz HÜRJET Jet Eğitim Uçağı için parça üretimine başladık. 2023 yılında gökyüzünde görmek için önemli bir mesai harcıyoruz.

T129 ATAK Emniyet

Helikopter alanında Dünya’nın en önemli şirketlerinden biri konumuna ulaştık. Şu anda proje aşamasından teslimat aşamasına farklı kategorilere sahip 5 helikopter projemiz var. T129 ATAK, artık hepimizin başarılarını yakından takip ettiği ve bugüne kadar sayısız operasyonda görev almış, böylece üstünlüğünü kanıtlamış bir helikopter. Bilindiği gibi artık ATAK, Emniyet güçlerimizin de envanterinde. Geçtiğimiz günlerde Emniyet güçlerimize yönelik 3’ncü teslimatı da tamamladık. GÖKBEY Genel Maksat Helikopterimiz de sertifika uçuşlarına ve test faaliyetlerine de devam ediyor. Bir diğer projemiz Ağır Sınıf Taarruz Helikopterimiz. Bu hava aracımızın ilk uçuşunu 2023 yılında yapmasını hedefliyoruz. Diğer taraftan 10 Ton Genel Maksat Helikopteri için çalışmalarımıza devam ediyoruz. Bir diğer projemiz ise ortak geliştirme anlamında Sikorsky ile çalıştığımız T70 Genel Maksat Helikopteri, bu projemizde de önemli aşamalar kaydediyoruz.

29 adet ANKA envanterde

Bir başka ürünümüz ise İnsansız Hava Araçları. Türkiye artık bir İHA/SİHA gözdesi ülke konumunda. ANKA SİHA’mız önemli başarılara imza atıyor. Bu anlamda 29 adet çeşitli kuvvetlere teslimini gerçekleştirdik ve devam ediyoruz. ANKA’nın Tunus’a ihraç süreçleri ile yeni bir kapı araladık. AKSUNGUR SİHA’mızın da testleri tamamlandı, yakın zamanda seri üretime geçmeyi ve teslimatlara başlamayı hedefliyoruz.

GSATCOM

Uzay alanında da önemli çalışmalara, entegrasyon ve test faaliyetlerine devam ediyoruz. Türkiye’nin ilk uydu ihracını Arjantin’e gerçekleştirecek olmanın heyecanı içindeyiz. Tüm bu faaliyetlerimizin yanında ülkemizin beka projesi Milli Muharip Uçak’ı göklere taşımak için çalışmalarımıza devam ediyoruz. Milli Muharip Uçak her zaman söylediğim gibi ülkemizi havacılık alanında lig atlatacak mihenk taşı pozisyonunda. Hayat boyu öğrenme prensibini kendine ilke edinmiş genç mühendis arkadaşlarımızı, havacılık alanındaki tecrübeleri ile bugüne kadar önemli başarılar elde etmiş çalışma arkadaşlarımızla bir araya getirdik. Burada sadece ülkemiz bir muharip uçak yeteneği kazanmayacak, aynı zamanda geleceğin havacılık teknolojilerini bugünden tasarlayan önemli bir insan kaynağı da yetişmiş olacak. Unutmayalım ki, MMU Türkiye’nin beka projesidir.

SavunmaSanayiST: Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı’nın, 2023 yılı için 10.2 milyar ABD Doları ihracat hedefi mevcut. TUSAŞ’ın bu hedefe yönelik çalışmaları nelerdir?

Prof. Dr. Temel KOTİL: TUSAŞ geçtiğimiz yıl iştirakleri dahil olmak üzere tüm faaliyetlerinden konsolide olarak 1,5 Milyar ABD Doları bir ciro elde etti.  Bu rakamın %40’lık kısmı ihracat rakamlarından oluşmakla beraber, dünya havacılık sektörünün önemli şirketlerine yönelik gerçekleştirdiği hava yapısalları projelerden elde ettiği kısım toplam satışın %25’ini oluşturuyor. Diğer taraftan daha önce belirttiğim tüm projelerinde ihracat potansiyeli çok yüksek bir konumda. ANKA ile başladığımız ihracat yolculuğumuz önümüzdeki kısa vadede birçok özgün ürünümüzde gerçekleşmesini ön görüyoruz. Birçok özgün projemiz için, birçok ülke ile temas halindeyiz, inşallah gelişmeler oldukça paylaşacağız.

AKSUNGUR’da sona yaklaşılıyor

SavunmaSanayiST: AKSUNGUR İnsansız Hava Aracı, kamuoyu tarafından yoğun ilgiliyle takip edilen Türk savunma sanayii projelerinin başında geliyor. AKSUNGUR ile ilgili olarak hangi birimlerden talep geliyor? Teslimat takvimi ile ilgili neler söyleyebilirsiniz?

AKSUNGUR

Prof. Dr. Temel KOTİL: AKSUNGUR faydalı yük kapasitesi, uzun süre havada kalış, yüksek irtifada görev icra edebilme kabiliyetleri ile tüm havacılık ve savunma otoritelerinden önemli pozitif geri bildirimler aldığımız değerli bir projemiz. AKSUNGUR projemizde hem mühimmatlı hem de mühimmatsız test faaliyetlerimizin sonuna yaklaştık. Bu kapsamda ANKA’nın rağbet gördüğü tüm kuvvetlerde AKSUNGUR’un da envantere gireceğini ön görüyoruz.

SavunmaSanayiST: T129 ATAK Taarruz ve Taktik Keşif Helikopteri Projesi kapsamında şu an kadar kaç helikopter teslim edildi? Türk güvenlik birimlerinin T129 ATAK için güncel sipariş adedi nedir?

Prof. Dr. Temel KOTİL: ATAK Programı kapsamında; Türk Kara Kuvvetleri’ne 59’u kesin 17’si opsiyonel toplam 76 adet, İçişleri Bakanlığı’na 24’ü kesin 3’ü opsiyonel toplam 27 adet teslimat gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. Şu ana kadar silahlı kuvvetlerimize 53 adet, Jandarma kuvvetlerimize 6 adet ve emniyet güçlerimize 3 adet olmak üzere toplam 62 adet T129 ATAK Helikopteri teslimatı gerçekleştirdik. Bu teslimatlarımıza hız kesmeden önümüzdeki dönemde de devam etmeyi hedefliyoruz.

ANADOLU’ya HÜRJET

SavunmaSanayiST: HÜRJET Projesi kapsamında Roll-Out töreninin hangi tarihte gerçekleştirilmesi planlanıyor? Özellikle silahlı konfigürasyonu için nasıl bir talep mevcut?

TCG ANADOLU- HÜRJET

Prof. Dr. Temel KOTİL: HÜRJET Jet Eğitim ve Hafif Taarruz Uçağı, TUSAŞ’ın öz kaynakları ile geliştirilen bir proje. Eğitim uçağı olması sebebiyle geleceğin jet pilotlarını yetiştirmemiz gerekiyor. HÜRJET projemizde ilk etapta eğitim versiyonunu tam anlamıyla devreye almak istiyoruz. Bu kapsamda eğitim simülatörünü de dahil olmak üzere 2022 yılında gövdesi ve motoru takılmış halde Roll-Out törenini gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. Yer testleri devam edecek olan HÜRJET’in ilk uçuşunu 2022 yılının sonunda gerçekleştirmesini, 2025 yılında da ilk HÜRJET’in envanterde yerini almasını ön görüyoruz.

Silahlı versiyonu; hava – hava ve hava – yer mühimmatı taşıyan, 7 istasyona sahip ve 6000 lb yük taşıma kapasitesi bulunan bir versiyon olacak. TCG ANADOLU gemisinde yer alması için bir kanca sistemi üzerine çalışmalar gerçekleştiriyoruz. HÜRJET aynı zamanda harbe hazırlığa geçiş eğitimi verebilecek donanımlarla envanterde yerini alacak. Bu sayede Milli Muharip Uçak için de pilot yetişmeye yönelik önemli görevler gerçekleştirecek.

Tunus ANKA’larını bu yıl teslim alıyor

SavunmaSanayiST: ANKA İnsansız Hava Aracı’nın ilk ihracat müşterisinin Tunus olduğu açıklanmıştı. Tunus’a gerçekleştirilen ANKA ihracatının ayrıntıları ile teslimat takvimini paylaşabilir misiniz?

ANKA SİHA

Prof. Dr. Temel KOTİL: 2021 Mayıs ayı itibariyle ANKA teslimat sayımız 29’a ulaştı. Diğer taraftan, Yeni nesil ANKA ile faydalı yük kapasitesi arttığı için farklı konfigürasyonları destekleyen ANKA’nın ürün çeşitliliği daha da artmış olacak.

Daha önce Savunma Sanayi Başkanımız Sayın İsmail Demir tarafından duyurulduğu gibi TUNUS’a 3 adet ANKA ve ilgili yer sistemleri olmak üzere satışı gerçekleştirdik. ANKA’nın Tunus Silahlı Kuvvetleri’ne ihracatına ilişkin olarak teslimat takvimi için çalışmalarımız devam ediyor. Bu kapsamda Tunus’lu pilotların eğitimini de içeren çerçevede takvim işletiyoruz. Tüm süreçler tamamlandığında bu yılın üçüncü çeyreğinde ilk teslimatımızı yapmış olmayı hedefliyoruz.

Bknz.: savunmasanayist.com/anka-siha-faydali-yuk-kapasitesi/

SavunmaSanayiST: HÜRKUŞ-B Temel Eğitim Uçağı ve HÜRKU-C Hafif Taarruz Uçağı Projeleri’ndeki son durum nedir? Teslimatlara ne zaman başlanılması hedefleniyor?

HÜRKUŞ-C

Prof. Dr. Temel KOTİL: HÜRKUŞ Yeni Nesil Temel Eğitim Uçağımızı güncel isterlere uygun olarak en güncel teknolojiye sahip sistemlerle yeniden üreteceğiz. Bu kapsamda önemli çalışmalar gerçekleştiriyoruz. Paralelde, yerlileştirme faaliyetlerimiz de devam ediyor. Diğer taraftan daha önce açıkladığımız gibi HÜRKUŞ –C ‘nin ilk ihracatı için önemli bir aşamaya geldik. Bu da TUSAŞ için önemli bir başarı olacak.

HÜRKUŞ Yeni Nesil Temel Eğitim Uçağımız ile farklı eğitimlerde kullanılmak üzere üretilen farklı varyantlardaki diğer HÜRKUŞ uçaklarımızın teslimatları için de kuvvetlerimizin isterleri doğrultusunda çalışmaların tamamlanarak kısa zaman içinde teslimatlara başlamayı hedefliyoruz.

SavunmaSanayiST: Sayın KOTİL, sorularımızı yanıtladığınız için çok teşekkür ederiz.

ÖNERİLEN İÇERİK: F-16 ÖZGÜR Projesi’nde seri üretime hazırlanılıyor


Kaynak: SavunmaSanayiST.com

TUALCOM Gif Baner   Sarsılmaz

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu