Biden yönetimi, Suudi Arabistan ile ilişkisini yeniden değerlendirdiği için gelecekteki askeri satışları “savunma amaçlı” silahlarla sınırlandırmayı düşünüyor.
Reuters’a konuşan dört kaynak; bu yılın başlarında Yemen’deki kayıplarla ilgili endişelerinden dolayı Suudi Arabistan ile yarım milyar dolarlık silah anlaşmasını askıya aldıklarını, bundan sonra da yetkililerin savunma silahı olarak kabul edilebilecekleri sistemleri belirlemek için son satışlarda yer alan ekipman ve eğitimi değerlendirdiklerini söyledi.
Bir Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, “Odak noktamız, Suudi Arabistan’ın topraklarını ve halkını savunmak için gereken her şeye sahip olmasını sağlarken, bunun yanında Yemen’deki çatışmaları sona erdirmektir.” diyerek, Biden’ın ABD’nin Husilere karşı askeri harekata verdiği desteği sona erdirme sözü verdiğini de sözlerine ekledi.
Biden yönetimi, ağır insan hakları kaygıları içinde olduklarını ancak aynı zamanda İran’ın oluşturduğu tehdide karşı Washington’un en yakın ABD müttefiklerinden biri olan Suudi Arabistan ile ilişkilerini yeniden şekillendirdiğini belirtiyor.
Konuya aşina olan bir kongre yardımcısı süreci anlatırken, “Saldırı silahları ve savunma silahları arasındaki çizgileri nereye çizdiğinizi anlamaya çalışıyorlar.” dedi.
Cemal Kaşıkçı Cinayeti ve ABD Raporu
Biden yönetimi, 2018’de The Washington Post gazetesine yazan ABD’li gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetiyle ilgili hassas bir ABD istihbarat raporunu cuma günü yayınlamıştı. Raporda, Suuudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın cinayeti onayladığı ve Selman’ın bu cinayet ile bağlantılı olduğu yazılıydı.
ABD’li yetkililer, Lockheed Martin tarafından üretilen Terminal Yüksek İrtifa Bölgesel Savunma (THAAD) Anti-Balistik Füze Savunma Sistemi veya Lockheed ile Raytheon tarafından üretilen Patriot Hava Savunma Sistemi gibi savunma amaçlı olarak kabul edilen ürünlerin satışına bu yeni politika kapsamında hala izin verileceğini belirtiyor.
Biden yönetimi, Tromp döneminde Suudi Arabistan’a yaklaşık 290 milyon dolar değerinde satışı onaylanan Boeing GBU-39 Minyatür Bomba’ların satışını iptal etti. Trump yönetimi, Riyad’a 7500 Raytheon PGM’nin yaklaşık 480 milyon dolara satılmasına da onay vermişti.
Birleşik Arap Emirlikleri de Mercek Altında
Silahların incelenmesi, ABD’nin diğer bir önemli ortağı olan Birleşik Arap Emirlikleri ile yapılan 23 milyar dolarlık anlaşmaları da etkiliyor.
Trump’ın görevden ayrıldığı ve Biden’ın başkan olduğu gün olan 20 Ocak’ta BAE, eski yönetim ile 23 milyar dolar değerinde bir anlaşmayla 50 adede kadar F-35 jeti, 18 adet silahlı insansız hava aracı ve diğer savunma ekipmanlarını satın almak için anlaşmalar imzalamıştı. Trump yönetiminin, BAE’nin İran’ın “tehditlerini” caydırmasına izin vermek olarak gerekçelediği bu satış da Biden yönetimi tarafından incelenenler arasında yer alıyor.
Kongre, BAE anlaşmasına dahil olan ekipmanların yanlış ellere geçmeyeceğine dair yeterli güvence olmadan aceleye getirildiği endişesiyle engellenmesi yönünde oy kullanmıştı ancak Cumhuriyetçilerin kontrolündeki Senato da satışın vetosunu geçersiz kılmadı.
Senato Dış İlişkiler Komitesi’nin Orta Doğu alt komitesinin başkanı olan Murphy, BAE’ye S/İHA gibi sistemlerin satışının bölgesel bir silahlanma yarışını körükleyebileceğini söyledi.
ABD’den Suudi Arabistan’a silah ambargosu
Kaynak: Reuters
