Dünya genelinde beşinci nesil savaş uçağı projeleri devam ederken, şu sıralar tartışmalar Çin’in yeni stealth savaş uçağı olan J-20’nin üzerine yoğunlaşmış durumda. Tartışmalar genel olarak J-20’nin ne kadar çevik olduğu, ne kadar mühimmat taşıyabildiği, ne kadar gizli ve gelişmiş olduğu başlıkları etrafında dönüyor.
Çin’in resmen seri üretime giren 5’inci nesil stealth savaş uçağı J-20, Amerika Birleşik Devletleri tarafından üretilen F-35’e rakip olma amacı taşıyor. J-20’nin diğer bir amacı ise Çin Hava Kuvvetleri’nin (PLAAF) ana vurucu gücü olmak.
Fakat J-20’nin halihazırda ABD tarafından kullanılan iki beşinci nesil savaş uçağı olan F-35 Lightning II veya F-22 Raptor’a karşı ana dezavantajı, kullanımdaki adedinin çok az olması.
Daha önceki raporlarda, Çin’in 2019’da 50 adet civarında J-20 ürettiği ancak motor konusunda bazı sorunların yaşandığı ve bundan ötürü de üretimde gecikmelerin meydana geldiği belirtilmişti. Çin’in önemli medya kuruluşlarından olan China Morning Post, J-20A’ya göre daha gelişmiş olan J-20B’nin seri üretiminin başladığını söyledi.
Tabii ki, Çin’in kaç tane J-20B üreteceği veya nasıl bir üretim hızı planlandığı henüz belli değil. Fakat yavaş ve küçük ölçekli J-20B üretiminin, Çin Hava Kuvvetleri’nin muhatap olacağı ve şu sıralar artış gösteren potansiyel tehdidi bertaraf edemeyeceği aşikar.
Çin son derece güçlü olan J-20B savaş uçaklarından elli adet üretmiş olsa da bu Amerika’nın mevcutta hazır olan 5. nesil stealth savaş uçak sayısının çok altında kalıyor. The National Interest gazetesine röportaj veren Lockheed yetkilisi, 195 adet F-22 ürettiklerini ve savaş durumunda 186 adedinin göreve hazır olduğunu söyledi. Lockheed Martin ve Boeing tarafından üretilen F-22, iki adet Pratt & Whitney üretimi F119-PW-100 turbofan motorlara sahip. Bu motorlar iki boyutlu itki yönlendirmesi ve supercruise özelliğine sahip.
F-35’e gelince, Lockheed şirketi sadece geçen yıl 134 adet F-35 üretip teslim etti. Covid-19 öncesinde 2020 yılında 141 adet F-35 üretilmesi planlıyordu. Fakat Covid-19 F-35 tedarik zincirini ve üretim hattını da etkiledi. Lockheed yetkilileri yıl sonu uçak teslim hedeflerini 18 ila 24 uçak azalttı.
Önceki birkaç raporda özellikle J-20’nin yüksek itiş gücüne sahip Shenyang Aeroengine Research Institute tarafından üretilen Xian WS-15 motorunun sahip olduğu sıkıntılar ve programdaki gecikmelerden bahsediliyordu. Hatta South China Morning Post’ta çıkan raporlarda; milli motor üretim projesinin, J-20 programın gerisinde kaldığının altı çiziliyordu.
Özetle; Çin Halk Cumhuriyeti tarafından F-35 ve F-22’ye karşı geliştirilen J-20’nin ana sorunun teknik yetersizlikler değil, seri üretimde karşılaşılan sorunlar olduğu düşünülmekte. F-22 Raptor halihazırda üretimi devam eden bir uçak olmadığı için F-35 ile J-20 programları karşılaştırılacak olursa; ABD’nin F-35 üretimindeki ana avantajı, programı çok uluslu bir model ile yürütmesi ve Ar-Ge ile üretim sorumluluğunu diğer ülkelerle bölüştürmesi. Çin her ne kadar oldukça gelişmiş bir sanayii ülkesi olsa da J-20’nin motorunda olduğu gibi çeşitli sorunlarla karşılaşabiliyor ve bu sorunlar, tek başına aşmak zorunda olduğu için bir hayli zaman alabiliyor. Halihazırda Rusya Federasyonu’nun beşinci nesil savaş uçağı Su-57’deki temel problemin de motor olması ne kadar enterasan değil mi?
Yazı: Muhammed AYYILDIZ | Kaynak: SavunmaSanayiST.com
Bana kalırsa bu uçakları yarış atı gibi karşılaştırmak pek doğru değil.F-35’in sorunları bunca geçen zamana karşın hala bitmiş değil.Harekat yarıçapı, manevra kabiliyeti düşük. VTOL kabiliyeti olanları bile anakaraya yaklaşırsa uçak taşıt gemileri DF-21D füzelere çok kolay yem olabilecek. SU-57 tam olarak stealth değil, zira bu konu Rusların birincil önceliği değil. Altıncı nesil İngiltere,İsveç ve İtalya ortaklığında planlandı bile. Tempest’in daha gelişmiş bir türü olacak ki seri imalatı da 2035’te başlıyor. Bu tip uçaklar birer bomba kamyonu değil elbet. İt dalaşları da gittikçe önemini yitirecek.Ben de stealh hikayesine inanmıyorum tam olarak. F-117 hayalet filan diye parlatılmıştı ama bundan 30 sene önce Sırplar saksağan gibi indirdiler aşağı. Demem o ki biz yeni uçaklarımızı kime karşı ve buna bağlı olarak nerede kullanacağız ?En az bunun kadar önemlisi yerden havaya roket ve onun güdüm teknolojileri.Tam hakim olacak şekilde, moda deyimle “yerli ve milli”.Pehlivan güreşi gibi, at yarıştırır gibi konuşmayalım uçak konusunu lütfen.
F 117 nin vuruluşunu bi araştir o iş öyle değil ama hayalet uçaklarin zayif tarafida var ateş etme ani o an radara yakalanabiliyorlar