Türkiye’nin son dönemde başlattığı ve devam etmekte olan Özgün Hafif Genel Maksat, Türk Genel Maksat Helikopteri gibi projelerde, itki sistemleri yurt dışı kaynaklardan tedarik edilmektedir.
Turboşaft Motor Geliştirme Projesi (TMGP) kapsamında geliştirilen TEI-TS1400 Turboşaft Motoru ile bu projelerin en önemli bileşenlerinden motor sistemlerinin de yerlileştirilmesi ve bu projelerin yerlilik oranları artırılırken dışa bağımlılıklarının azaltılması hedeflenmektedir. Bu kapsamda Turboşaft Motor Geliştirme Projesi 8 Mart 2017 tarihinde resmi olarak başlatılmıştır.
Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) Alt Sistemler Dairesi önderliğinde yürütülmekte olan proje kapsamında, bir yandan Türkiye’de gaz türbinli motor tasarım, geliştirme ve test altyapıları oluşturulurken, diğer yandan da Özgün Helikopter’e entegre edilebilecek, 1400 shp gücünde, tip sertifikası alınmış özgün ve millî motor, TEI tarafından geliştiriliyor. Turboşaft Motor Geliştirme Projesi 8 yıllık bir proje olup, tamamı TEI çalışanlarından oluşan ve TEI’nin Eskişehir, Ankara ve İstanbul Mühendislik Ofisleri’nde bulunan yaklaşık 250 kişilik bir mühendislik ekibi projede çalışmaktadır.
TEI tarafından geliştirilen TS1400 Turboşaft Motoru Prototipi, 5 Aralık 2020 tarihinde düzenlenen tören ile Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ)’ye teslim edilmiştir. Prototip motor ile GÖKBEY Genel Maksat Helikopteri üzerinde çeşitli testler icra edilecektir. TEI-TS1400 Turboşaft Motoru’nun, test ve kalfikasyon faaliyetlerinin tamamlanmasına müteakiben 2024 yılında seri üretime geçmesi hedeflenmektedir.
TEI-TS1400 bazı alınarak geliştirilecek farklı Turboşaft Motor konfigürasyonları, diğer hava araçlarına da güç verecektir.
Teknik Özellikleri
| Kalkış Gücü (Deniz Seviyesi Statik) | 1.400 shp |
| 30 sn. Tek Motor Gücü (Deniz Seviyesi Statik) | 1.660 shp |
| Kalkış Gücü/Ağırlık | 8,54 (shp)/(kg) |
| Servis Yüksekliği | 20.000 ft |
| Çıkış Şaft Hızı | 23.000 rpm |
Kaynak: SavunmaSanayiST.com
İlk turboşaft’ı Fransızlar 1963 ‘te Alouette helikoptere takıp uçurdular. Bütün daha öncekiler pistonlu motorlardı. Modifiye edilmiş otomobil motorları dahil. Daha fazla güç almak için motor büyütülüyor, bu sefer ağılık hoş olmayacak şekilde artıyordu. Neyse, demem o ki 60 yıl sonra biz de bu işlere giriştik. Yukarıdaki resmi gören korkmuyorsa korksun derim. Olsun, onu da yapacağız. Önümüzde yeterince numune var. Pakistan sabırsızlanıyor : ” Aynı testleri sizin motorunuzla da yapacağız” diyor.
(quwa.org) Eh, biz de olsak, biz de öyle yapardık. Çuvalda torbada kedi alınır mı ? Haklılar. Allah utandırmasın. Hadi yahu, bir an önce, ve de kolay gelsin !!
zararın neresinden dönülürse kardır. inşallah daha güzelleri de gelir.