Japonya’nın önde gelen savunma ve havacılık firmalarından biri olan Mitsubishi Heavy Industries (MHI), Chiba’da düzenlenen DSEI Japan 2025 savunma fuarında yeni nesil eğitim uçağı TX’in kavramsal modelini kamuoyuna tanıttı.
TX, Japonya Hava Öz Savunma Kuvvetleri (JASDF) envanterinde bulunan Kawasaki T-4’ün yerine geçmek üzere tasarlandı ve MHI’nin tamamen yerli bir eğitim platformu geliştirme hedefini yansıtıyor. TX, TUSAŞ’ın milli imkanlarla geliştirdiği HÜRJET, İtalya üretimi M-346, Güney Kore’nin T-50 ve ABD’nin Red Hawk uçaklarıyla da aynı sınıfta yer alıyor. Ancak, çift motorlu olmasıyla dikkat çekiyor.
Yeni nesil eğitim uçağı hedefi
Tanıtımı yapılan TX konsepti, MHI’nin karakteristik “kozmik tasarım” renkleri olan beyaz, siyah ve mavi ile sergilendi. Uçak, Japon askeri pilotlarının yeni nesli için özel olarak geliştirildi. TX projesi, Japonya’nın artan bölgesel güvenlik endişeleri çerçevesinde savunma modernizasyon sürecinin bir parçası olarak ortaya çıktı.
Çin’in hava kuvvetlerini genişletmesi ve Kuzey Kore’nin füze denemelerini sürdürmesi, beşinci nesil savaş koşullarını simüle edebilen yeni eğitim platformlarına duyulan ihtiyacı artırdı. Bu kapsamda Japonya’nın Tedarik, Teknoloji ve Lojistik Ajansı (ATLA), Ekim 2024’te T-4’ün yerini alacak yeni platformlar için bilgi talebinde bulundu. MHI’nin TX konsepti, bu çağrıya sunulan ilk somut öneri oldu.
Teknolojik gelişmeler ve görev kapsamı
TX, çift motorlu, iki kişilik ve sabit kanatlı bir jet eğitim uçağı olarak geliştirildi. ATLA’nın en az Mach 0.8 seyir hızı talebini karşılaması hedeflenen uçakta, T-4’e benzer bir mimari tercih edildi. Ancak TX, aviyonikler, uçuş performansı ve simülasyon sistemleriyle entegrasyon açısından önemli teknolojik yenilikler içeriyor.
TX’in hem temel hem de ileri seviye pilot eğitiminde görev alması planlanıyor. Bu sayede F-35A ve gelecekte hizmete girmesi beklenen altıncı nesil FX savaş uçaklarına geçişte bir köprü işlevi görmesi amaçlanıyor. DSEI Japan’da sergilenen model, dayanıklılık, modüler sistem entegrasyonu ve yer tabanlı simülatörlerle uyumluluk gibi unsurlara öncelik verildiğini ortaya koydu.
MHI’nin geçmiş deneyimi projeye yön veriyor
Mitsubishi Heavy Industries, eğitim uçağı geliştirme konusunda geçmişten gelen birikime sahip. Şirket, 1975’te hizmete giren ve 2006’ya kadar kullanılan T-2 gelişmiş eğitim uçağını geliştirmişti. Ayrıca Kawasaki Heavy Industries’in liderlik ettiği T-4 programında birçok bileşenin geliştirilmesi ve üretiminde görev aldı.
Henüz kavramsal aşamada olan TX, bu geçmiş tecrübelerin üzerine inşa ediliyor. Fuarda tanıtılan model, MHI’nin geleneksel mühendislik anlayışını, modern teknolojik ihtiyaçlarla birleştirme vizyonunu yansıtıyor.
Yerli üretim vurgusu öne çıkıyor
TX, Korea Aerospace Industries’in T-50 Golden Eagle’ı ve Leonardo’nun M-346 Master’ı gibi eğitim uçaklarıyla karşılaştırıldığında, yerli tasarım ve üretimi önceleyen bir yapıya sahip. T-50 ve M-346, muharebe eğitimi ve ihracat potansiyeli gibi avantajlar sunarken, TX konsepti doğrudan JASDF pilotlarının beşinci ve altıncı nesil savaş uçaklarına geçişini desteklemeyi amaçlıyor.
Uçağın çift motorlu yapısının korunması, özellikle Japonya’nın dağlık ve denizle çevrili coğrafyasında operasyon güvenliği ve yedeklilik açısından kritik görülüyor.
Kaynak: SavunmaSanayiST.com / armyrecognition
