S-400 Hava Savunma Sistemi Tarafından Kullanılan Füzeler

Türk Hava Kuvvetleri Komutanlığı için tedarik edilen S-400 Triumph Hava Savunma Sistemi’nin atışlı testleri, 16 Ekim 2020 tarihinde Sinop’ta bulunan Füze Merkezi’nde gerçekleştirilen ilk atış ile başladı.

Sinop’ta gerçekleştirilen S-400 testleri, gözleri bir kez daha sistemin teknik özelliklerine çevirdi. Esasen biz S-400 sisteminin teknik özellikleri ile ilgili tasarımcı şirket olan Almaz-Antey’den tedarik ettiğimiz belgeler ile daha önce bir yazı yazmıştık. İlgili yazıya, buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Bu yazıda ise daha çok S-400 Hava Savunma Füze Sistemi (HSFS/ADMS) tarafından kullanılan füzeleri inceleyeceğiz.

Bilindiği üzere Türkiye, Eylül 2017 tarihinde Rusya Federasyonu ile “acil ihtiyaç” kapsamına iki filo (4 batarya) S-400 Hava Savunma Füzesi Sistemi (NATO Rapor Adı: “SA-21 Growler”) tedariki ile ilgili olarak 2.5 milyar dolar değerinde bir anlaşma imzaladı. Anlaşma kapsamında; 1.3 milyar ABD Doları değerinde ilk S-400 Hava Savunma Füze Sistemi Filosu’nu oluşturan teçhizatın teslimatı, Temmuz 2019 itibariyle tamamlandı. Toplam değeri 1.2 milyar ABD Doları olan ikinci S-400 Filosu’nun tedariki ise ortak üretim gibi konuların müzakeresi sebebi ile henüz gerçekleşmedi.

Teslim edilen S-400 HSFS filosu ile Mürted Hava Üssü / Ankara’da 1’inci S-400 Filo Komutanlığı (ZAFER) kuruldu. S-400’ün ikinci ismi olan “Triumph”, Türkçede “ZAFER” anlamına gelmektedir.

S-400’ün tedariki için Rusya Federasyonu için müzakereler devam ederken; Rusya’nın Türkiye’ye vereceği füzenin cinsi ve dolayısı ile menzili merak konusu olmuştu.

S-400 Hava Savunma Füze Sistemi, şu füzeleri kullanmaktadır:

• 48N6E3/E2
• 9M96E
• 9M96E2
• 40N6E

48N6E3 Füzesi

S-400 özelinde konuşmak gerekirse Rus Hava Savunması’nın temelini oluşturan 48N6E3 Füzesi, S-300 Hava Savunma Füze Sistemi’nde kullanılan 48N6E2 Füzesi üzerinden geliştirilmiştir. 48N6E2’ye göre menzili 50 kilometre arttırılan 48N6E3, 250 kilometre azami angajman menziline sahiptir. Füzenin hedefleri; savaş uçakları, seyir füzeleri ve insansız hava araçlarıdır. Ayrıca füzenin, 3.500 kilometre azami menzili bulunan ve azami 4.800 metre/saniye (Mach 15) hızdaki uzun menzilli balistik füzelere (IRBM) karşı etkili olduğu iddia edilmektedir.

48N6E3 Füzesi, “Track via Missile (TVM)” güdüm sistemini kullanmaktadır. Esasen TvM güdüm, yarı aktif radar (SAR) güdüme benzemektedir. Yarı aktif radar güdüm sisteminde; orta aşamada füze, genellikle datalink ile hedefine yönelmektedir. Terminal aşamada ise füze, hava savunma sisteminde bulunan radar tarafından hedef platforma yönelik gönderilen radar sinyalinden yansıyan bilgileri işleyerek hedefine yönelmektedir.

TvM’de ise terminal aşama esnasında radar, yine hedefe yönelik bir radar sinyali göndermektedir. Füze, hedeften yansıyan radar sinyalini yakalamakta ancak bu sinyali işleyecek bir görev bilgisayarı bulunmadığı için tekraren yerdeki kontrol istasyonuna iletmektedir. Akabinde yerdeki bilgisayar tarafından işlenen radar verilerine göre füzeye komut gönderilmektedir. Bu güdüm sistemi, esasen teknolojik açıdan geri kalmış bir güdüm sistemidir.

9M96E Füzesi

9M96E, S-400 HSFS tarafından kullanılan en kısa menzilli füze sistemidir. 40 kilometre menzilli füzenin temel hedefleri, balistik füze ile savaş uçağı ve İHA gibi hava soluyan hedeflerdir. 48N6E3 gibi hipersonik yapıda olan 9M96E’nin seyir hızı, çok daha yüksektir.

9M96E, 48N6E3’e göre çok daha yeni nesil bir güdüm sistemine sahiptir. Füze, orta faz esnasında hedefine yine datalink aracılığıyla bataryadan gelen verilere göre intikal etmektedir. Terminal aşama yani “pitbull” durumu için ise füze, aktif radar arayıcı başlığa sahiptir. Füze, aktif radar arayıcı başlığı olduğu için hedefe yönelik kendisi radar sinyali göndermekte ve hedeften yansıyan radar sinyalini işleyerek hedefine yönelmektedir.

9M96E2 Füzesi

9M96E2, esasen 9M96E ile benzer özelliklere sahip olup; daha güçlü bir tahrik sistemi ile donatıldığı için menzil ve irtifa değerleri daha yüksektir. Azami 120 kilometre angajman menzili bulunan füzenin temel hedefleri, balistik füze ve hava soluyan hedeflerdir. Füze, yine hipersonik yapıdadır.

9M96E2 Füzesi de 9M96E ile aynı güdüm sistemine sahiptir.

40N6E Füzesi

40N6E Füzesi, S-400 Hava Savunma Füze Sistemi’nin en yeni, en uzun menzilli ve dolaylısı ile en stratejik füze sistemidir. Henüz birkaç sene önce kullanıma alınan 40N6E Füzesi, 380+ kilometre menzile sahiptir. Füzenin, aktif radar arayıcı başlığa sahip olduğu kesin olarak bilinmektedir. Ancak güdüm sistemi hakkında kesinleşmeyen bazı veriler mevcuttur ve yarı aktif modda da çalışabildiği iddia edilmektedir. 40N6E Füzesi’nin temel hedefi, sütre gerisindeki Havadan Erken İhbar ve Kontrol Uçağı (AWACS), Nakliye Uçağı ile Elektronik Taarruz / Destek Uçağı gibi platformlardır. Bu sebepten ötürü füzeye, “ANTI-AWACS Füzesi” de denilmektedir.

40N6E Füzesi’nin Rusya Federasyonu dışındaki ilk kullanıcısı, Rusya’nın stratejik ortağı olan Çin Halk Cumhuriyeti olmuştur. Füzenin üçüncü kullanıcısı ise S-400’ü ithal eden ikinci ülke olan Türkiye Cumhuriyeti’dir. 16.10.2020 tarihinde gerçekleştirilen testlerde, 40N6E’nin de kullanıldığı bilinmektedir.

Öte yandan, Türkiye’nin 48N6E3 Füzesi’ni de tedarik ettiği bilinmektedir. 9M96E ile 9M96E2 füzelerinin ya bir tanesinin ya da ikisinin de tedarik edildiği bilinmektedir.

Her bir S-400 Füze Fırlatma Aracı, azami dört adet 48N6E3 ile 40N6E Füzesi taşıyabilmektedir. 9M96E ile 9M96E2 füzelerinin boyutları, 48N6E3 ile 40N6E füzelerine göre çok daha küçüktür. Dolayısı ile bu füzeler için farklı lançerler mevcuttur. Her iki grup füzenin de lançeri, aynı araç üzerine konfigüre edilebilmektedir.

Önerilen İçerik:

Sinop’ta üç füze ateşlendi

Yazı: Anıl ŞAHİN   |   Kaynak: SavunmaSanayiST.com