Suudi Arabistan; Birleşik Krallık, Japonya ve İtalya’nın içerisinde bulunduğu Tempest olarak da bilinen Küresel Muharebe Hava Programı (GCAP)’na katılmak istiyor.
İngiltere’nin desteklediği bu hamle, savaş uçağı ve insansız hava aracı geliştirme maliyetinin yayılmasına yardımcı olabilir. Suudi Arabistan, İngiliz hükümetinin de desteklediği bir hamleyle İngiltere, Japonya ve İtalya’dan yeni nesil savaş uçakları inşa etme çabalarına ortak olmayı istedi.
Birleşik Krallık, Japonya ve İtalya’dan şirketler, Tempest olarak da bilinen Küresel Muharebe Hava Programı (GCAP) kapsamında yeni bir savaş uçağı ve insansız hava araçları gibi diğer sistemleri inşa etmek için birlikte çalışıyor. Program, ilk uçakların 2035 yılına kadar teslim edilmesini hedefliyor.
Guardian’a göre; Suudi Arabistan’ın programa dahil edilmesi, dünyanın en büyük savunma harcamacılarından biriyle milyarlarca sterlinlik maliyeti paylaşma potansiyeli nedeniyle ortaklar için cazip olabilir, ancak aralarında gerginlik yaratabilir.
Tempest’e Suudi Arabistan’ın katılımının olası sonuçları
Ayrıca üç hükümet ve her ülkeden birkaç şirketin dahil olduğu zaten karmaşık olan müzakereleri daha da karmaşık hale getirebilir. Birleşik Krallık’taki başlıca üreticiler motor üreticisi Rolls-Royce; Suudi Arabistan’da önemli bir iş hacmine sahip olan tank ve uçak üreticisi BAE Systems; ve İtalyan Leonardo ile Avrupalı füze üreticisi MBDA’nın Birleşik Krallık kolları.
GCAP’ın üç ortağı arasında Suudi Arabistan’ın eklenmesi çabalarına İngiltere’nin öncülük ettiği anlaşılıyor. Ancak Financial Times’ın haberine göre Japon yetkililer Suudilerin katılmasına kesin bir dille karşı çıkıyor. Japonya, ikinci dünya savaşından sonra pasifizm mirasının bir parçası olan silah ihracatı üzerindeki kontrolleri yavaş yavaş gevşetiyor.
İngiltere’den üst düzey bir savunma kaynağı şunları söyledi: “Suudi Arabistan Krallığı Birleşik Krallık’ın stratejik ortaklıklarından biridir ve Birleşik Krallık savunması GCAP üzerindeki çalışmalarını derinleştirmeye isteklidir. Suudi Arabistan’ı savaş uçağı programında kilit bir ortak olarak görüyoruz ve mümkün olan en kısa sürede güçlü bir ilerleme sağlamak için çalışıyoruz.”
Mutabakat zaptı imzalandı
Suudi Arabistan bir süredir Tempest’e katılmayı hedefliyordu. Mart ayında İngiltere ile bir mutabakat zaptı imzalayan Suudi Arabistan, iki ülkenin gelecekte bir muharip hava ortaklığı ve daha yakın endüstriyel işbirliğini incelemek üzere bir “ortaklık fizibilite çalışması” yürüteceğini açıkladı. Savunma Bakanı Halid bin Salman, anlaşmanın ülkenin uluslararası jet çabalarına katılacağı anlamına geldiğini tweetledi, ancak İngiltere aceleyle bunun ayrı bir anlaşma olduğunu söyledi.
Suudi Arabistan’ın resmi olarak katılmasına ilişkin görüşmelerin henüz erken bir aşamada olduğu ve İngiltere’de Savunma Bakanlığı tarafından yürütüldüğü düşünülüyor. Herhangi bir resmi anlaşma, Başbakan’ın imzasını gerektirecektir. Bir Orta Doğu analisti, Suudi Arabistan’ın son zamanlarda silah konusunda ABD’ye daha az bağımlı hale gelmeye çalıştığını ve yerli bir silah endüstrisi kurmaya çalıştığını söyledi.
Kısa süre önce Suudi Arabistan, Ukrayna’nın Rusya’ya karşı savunmasında önemli bir rol oynayan insansız hava araçlarının Suudi Arabistan’da üretilmesi için Türk savunma firması Baykar ile bir anlaşma imzalamıştı. Aynı zamanda BAYKAR’a ilaveten Roketsan ve ASELSAN ile de anlaşmalar imzalandı.
Dünya Bankası’na göre Suudi Arabistan 2021 yılında GSYH’sinin %6.6’sını orduya harcarken bu oran İngiltere için %2.2, İtalya için %1.5 ve Japonya için %1.1’dir.
Kaynak: SavunmaSanayiST.com, Guardian
