Azerbaycanlı yetkililer, Kazakistan’da düşen uçağın Rus hava savunma füze sistemi tarafından vurulduğunu doğruladı. Kazanın ardından her iki ülke olayın nedenini araştırıyor.
Kazayla ilgili açıklama yapan Azerbaycanlı yetkililer, Kazakistan’ın Aktau kenti yakınlarında düşen yolcu uçağının Rus hava savunma füze sistemi tarafından vurulduğunu öne süren iddiaları doğruladı. Azerbaycan medyasına göre, ön soruşturma sonuçları, uçağın Çeçenistan’ın Grozni kentine yaklaşırken Rusya tarafından insansız hava aracı (İHA) olarak yanlış anlaşılmasının ardından, Pantsir hava savunma füze sistemi tarafından hedef alındığını ortaya koydu.
Uçağın pilotlarının acil iniş talebine rağmen, hiçbir Rus havaalanına inmelerine izin verilmediği, bunun yerine uçağa Hazar Denizi üzerinden Kazakistan’daki Aktau’ya yönelmesi talimatı verildiği bildirildi. Uçağın iletişim sisteminin, Rusya’nın elektronik harp sistemleri nedeniyle devre dışı kaldığı ve ayrıca radar ekranlarından kaybolduğu ifade edildi. Uçağın ancak Hazar Denizi’ne ulaştığında tekrar radara girdiği kaydedildi.
38 kişi hayatını kaybetti
Azerbaycan Havayolları’na ait 67 yolcu ve mürettebat taşıyan Embraer 190 tipi uçak, Bakü’den Grozni’ye gitmekteyken Kazakistan’ın Aktau kenti yakınlarında düşmüştü. Kazak yetkililer, kazada 38 kişinin hayatını kaybettiğini, 29 kişinin ise kurtulduğunu açıklamıştı.
Farklı iddialar gündemde
Rusya Federal Hava Taşımacılığı Ajansı, kazanın muhtemel nedeninin kuş çarpması olduğunu belirtmişti. Ancak kaza yerinden gelen görüntülerde, uçağın kuyruğunda büyük deliklerin varlığı, uçağın bir saldırı sonucu düşmüş olabileceği ihtimalini güçlendiriyor.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, kazanın bir saldırı sonucu gerçekleştiği iddialarına yönelik yorum yapmayı reddetti. Peskov, “Herkesin soruşturmanın tamamlanmasını beklemesi gerekiyor.” ifadelerini kullandı.
Ocak 2024’te bir hava savunma füzesi tarafından hasar gören IL-22PP elektronik harp uçağı ile ERJ-190 yolcu uçağının fotoğrafları karşılaştırıldığında ise, her iki uçağın gövdesinde açılan deliklerin benzerliği dikkat çekiyor. Bu durumun, hava savunma füzelerindeki parçacıklı harp başlığından kaynaklanan bir hasarı işaret ettiği düşünülüyor.
Azerbaycan uçağını düşüren füze
Ayrıca, dün Rus medyasında, Çeçenistan Cumhuriyeti’nde bir insansız hava aracı saldırısını püskürtmek için kullanılan Pantsir-S1 sistemine ait kullanılmış 57E6 Karadan Havaya Füze’nin fotoğrafları yer aldı. Bu fotoğrafların yayımlanmasıyla da bu sistemlerin, 8432 numaralı uçağın düşürülmesiyle ilişkili olabileceği değerlendiriliyor.
Pantsir-S1; askeri, endüstriyel ve idari tesisleri korumak için tasarlanmış gelişmiş bir hava savunma sistemi olarak biliniyor. Uçaklar, helikopterler, hassas mühimmatlar, seyir füzeleri, SİHA ve İHA’lara karşı savunma sağlayan bu sistem, KBP Instrument Design Bureau tarafından geliştirildi. 2K22 Tunguska sisteminin gelişmiş bir versiyonu olan Pantsir-S1, hedef tespiti ve takip için dual radar mimarisi kullanıyor. Bu özellik, sistemin hedeflere karşı yüksek hassasiyetle yönelmesini sağlıyor.
Sistemde kullanılan 57E6E Füzesi ise 20 kilometre menzile ve 20 kilogram ağırlığında yüksek patlayıcılı parçacıklı harp başlığına sahip. Bu harp başlığının ‘yaklaşmalı bir tapaya bağlı olması’ yani füzenin hedefe yaklaşırken çarpmadan infilak etmesi, düşen uçaktaki şarapnel izlerini de açıklar nitelikte.
Ukrayna – Rusya savaşında İHA’lar devrede
Ukrayna, Rusya-Ukrayna savaşında İHA’ları giderek daha etkili bir şekilde kullanıyor. Eylül ayında, Ukrayna’nın İHA’ları Rusya’nın Tver bölgesindeki bir mühimmat deposuna saldırmıştı. Ancak, Rusya’nın hava savunma sistemleri, Ukrayna’nın birçok İHA saldırısını engellemeyi başarmıştı. Buna rağmen, Moskova başta olmak üzere çeşitli bölgelerde başarılı İHA saldırıları gerçekleştirildi.
Aralık ayında, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskiy, Ukrayna’nın yeni yerli üretim İHA’sını tanıtmıştı. “Peklo” (Ukraynaca “Cehennem”) adı verilen bu İHA, 700 kilometre menzile sahip olup saatte 700 kilometreye kadar hız yapabiliyor.
Peklo, Ukrayna’nın Rusya içindeki hedeflere ulaşabilme kapasitesini artıran yeni nesil uzun menzilli silahlardan sadece biri. 10 Aralık’ta Kiev’de konuşan Zelenskiy, uzun menzilli Palyanytsia füze İHA’sının seri üretiminin başladığını ve yeni Ruta füzesinin de testlerinin devam ettiğini açıklamıştı.
Kaynak: SavunmaSanayiST.com / AA – Militarnyi
