ABD Hava Kuvvetleri tarafından yayınlanan yeni bir test videosunda JDAM olarak da bilinen modifiye edilmiş 2.000 libre sınıfı GBU-31 bombasıyla hedef gemi tam ortadan ikiye ayrıldı.
“QIUCKSINK” programı kapsamında geliştirilen güdümlü bombanın testleri geçtiğimiz hafta içerisinde Meksika Körfezi açıklarında icra edildi. Programın başında ise ABD Hava Kuvvetleri Araştırma Laboratuvarı (AFRL) yer alıyor. Vurulan hedef ise eski bir yük gemisi olarak belirtiliyor.
Yayınlanan videoda hedef geminin mühimmatla temas etmesinin ardından suyun üstüne doğru yukarıya fırladığı ve omurgasının aniden ikiye ayrıldığı görülüyor. Gemi, ikiye bölünmesinin hemen ardından ise batıyor.
Bombanın son derece etkili olduğu söylenebilir. Hedefte bıraktığı etki ABD tarafından geliştirilen Mk 48 ağır sınıf torpidosuyla hemen hemen aynı. Zaten Quicksink programının amacı da torpido benzeri yeni bir mühimmat ortaya çıkarmak olarak belirtiliyor.
Quicksink programı kapsamında kullanılan mühimmatın modifiye edilmiş GBU-31/B bombası olduğu biliniyor. Buruna monte edilmiş yeni bir arayıcı ile kuyrukta GPS destekli ataletsel navigasyon sistemi (INS) güdüm paketi füzenin bazı özelliklerinden.
RF/Radar arayıcı içeriyor gibi görünen ve çok modlu bir tasarıma sahip olduğu düşünülen bu füze, her hava koşulunda hedef aramaya ve füzenin uçuşunun son aşamasında hedefini aramasına ve ardından hedefine kilitlenmesine olanak sağlıyor.
Quicksink mühimmatına ek bir harp başlığının takılıp takılmadığı ise henüz bilinmiyor.
F-15E Strike Eagle savaş uçağından bırakılan JDAM mühimmatı, bugüne kadar QUICKSINK programı kapsamında ateşlenen ikinci füze olma özelliğini taşıyor.
Torpidolar düşman gemilerini denizaltılar aracılığıyla hızla batırabiliyorlar ancak QUICKSINK programı bunun için yeni metotlar arıyor. Amaç, havadan atılan füzelerle gemisavar kabiliyeti sağlamak.
Ağır sınıf torpidolar son derece etkili olmalarına karşın aynı zamanda son derece pahalılar ve kullanılabilen deniz platformlarının sayısı son derece az. Program sayesinde gemisavar kabiliyetine sahip hava platformlarının sayısı giderek artacak.
JDAM Güdüm Kiti
Müşterek Doğrudan Taarruz Mühimmatı (Joint Direct Attack Munition/JDAM), güdümsüz bombaları tüm havalarda kullanılabilecek güdümlü bir füzeye dönüştüren bir güdüm kiti. JDAM kiti sayesinde füzelerin menzili 28 km’ye kadar ulaşıyor.
JDAM entegre edilebilen mühimmatların ağırlığı 500 libreden 2.000 libreye kadar çıkıyor. JDAM’in güdüm kiti ABD Hava Kuvvetleri ve ABD Deniz Kuvvetleri tarafından ortaklaşa olarak geliştirildiği için “müşterek” sıfatını almış durumda.
JDAM, lazer güdümlü bomba ve IR teknolojisini geliştirilmek üzere tasarlandı. Bu teknolojilerde kötü hava koşullarında füzeler hedeflerine kitlenmekte zorluk çekebiliyor. JDAM tüm bu dertleri ortadan kaldırıyor.
Kitlerin üreticisi olan Boeing, bugüne kadar toplamda 430.000’den fazla JDAM güdüm kiti üretmiş durumda. 2017 yılında açıklanan bir veriye göre her gün 130’dan fazla JDAM üretim hattından çıkıyor.
Türk JDAM’i: HGK
Türkiye’de ise TÜBİTAK-SAGE, JDAM muadili Hassas Güdüm Kiti (HGK)’ne lazer arayıcı başlık entegrasyonu gerçekleştiriyor.
TÜBİTAK SAGE tarafından geliştirilip, 2015 yılından itibaren seri üretimi yapılarak teslim edilmeye başlanan ve yüksek irtifadan atıldığında 15 deniz mili (28 km) menzile ulaşan HGK (Hassas Güdüm Kiti) ile yurtdışından temin edilen mühimmatlara göre daha düşük maliyetle envanterdeki Mk-82/83/84/NEB serbest düşüşlü bombaları “akıllı” mühimmata dönüştürmektedir. Böylece mevcut bombalar, her türlü hava koşulunda, gündüz/gece uzak mesafeden atıldığında bile yüksek hassasiyetli vuruş yeteneği kazanmakta ve F-16 (PO III) ile F-4E 2020 uçaklarımızın tehlikeli bölgeye yaklaşmadan, güvenli bir şekilde görevlerini tamamlamalarını sağlamaktadır.
Bir kez serbest bırakıldıktan sonra, bombayı KKS/ANS sistemi devralarak hava durumundan bağımsız olarak hedefe doğru yönlendirir. Güdümleme, Küresel Konumlandırma Sisteminin (GPS) 3 eksenli Atalet Navigasyon Sistemi (INS) ile sıkı bir şekilde bağlanmasıyla gerçekleştirilir. Güdüm Kontrol Birimi (GCU) hem GPS destekli INS çalışma modunda 13 m CEP, hem de sadece INS çalışma modunda 30 m CEP değerleri ile hedefe isabet sağlar.
JDAM, bir sortide bir hedefe olabileceği gibi çoklu hedeflere de 10-90 derece açılarda çok alçaktan çok yüksek irtifaya kadar bırakılmaya uygundur. Buna örnek olarak B-2’den 80 JDAM’ın birden fazla hedefe tek geçişte bırakılmasını gösterebiliriz.
Menzil:
Orta İrtifada: 22km
40.000ft İrtifada: 28km
Sapma (CEP):
ANS ile <6m, GPS/ANS ile <3m
Yetenekleri:
• Bağlı uçuş sırasında yeniden hedef belirleme
• Karıştırmaya dirençli
• Tüm hava koşullarında çalışabilir
• Görev başına daha az bomba, sorti ve personel
• Düşük lojistik ihtiyacı
• Düşük ikincil hasar
• Maliyet etkin (Muadillerinden %20 daha ucuz)
ÖNERİLEN İÇERİK: KIZILELMA MİUS’un Kanardları Monte Edildi
KAYNAK: SavunmaSanayiST.com, The Drive
