ABD Kongresi yani Senato ve Temsilciler Meclisi, 716 milyar dolarlık 2019 savunma harcamaları yasa tasarısının nihai hali üzerinde uzlaşma sağladı. Yasa tasarısının maddeleri arasında Türkiye’ye Joint Strike Fighter (JSF) F-35 ve kritik silah sistemlerinin teslimatlarının geçici olarak durdurulması hükmü de yer alıyor. Kritik sistemlerin arasında teslimat süreci devam eden CH-47F Chinook Ağır Nakliye Helikopteri, F-16 Savaş Uçağı, S-70 Sikorsky Genel Maksat Helikopteri ve Patriot Hava Savunma Sistemi de bulunuyor.
Söz konusu tasarıya göre; tasarının yasalaşmasından sonraki 90 gün içerisinde ABD Savunma Bakanlığının, Dışişleri Bakanlığının da fikrini alarak Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi satın almasının askeri ilişkilere etkisi ve F-35 yeni nesil savaş uçağı programından çıkarılmasının ABD sanayisi için yaratacağı sonuçlarla ilgili bir rapor sunması gerekiyor.
ABD Savunma Bakanı, ambargoyla ilgili ne demişti?
ABD Savunma Bakanı Jim Mattis, birkaç hafta önce Kongre’ye yazdığı mektupta F-35 teslimatının durdurulması yönünde bir adım atılmaması gerektiğini söylemişti. Ayrıca mektupta Türkiye’nin F-35 projesinin çıkartılmasının, tedarikte sorun yaratacağına ve fiyatın artacağına değinmişti.
Mattis, “Türkiye tedarik zinciri bugün bozulursa, uçak üretiminde kesintilere yol açacak, 50-75 F-35’in teslimatı ertelenecek ve parçaların yeniden üretilmesi ise yaklaşık 18-24 ay sürecek” dedi.
Türkiye’nin F-35 projesindeki rolü nedir?
Joint Strike Fighter (JSF) projesine 2002 yılında tedarikçi ve ortak üreteci olarak katılan Türkiye, şuana kadar 30 adet F-35A kesin siparişini verdi. İlerleyen zamanlarda 70 adet F-35A ve 16-32 adet F-35B siparişi vermesi planlanıyor. 132 adet F-35’in fiyatı kabaca 14-15 milyar dolar tutuyor. Ayrıca Mattis’in de dediği gibi Türkiye ortak üretici olduğu için projeden çıkartılırsa hem teslimat takvimi aksayacak hem de F-35’in birim maliyeti artacak. Bu konuda daha fazla bilgi alabilmek için “Türk Savunma Sanayi Firmaları Joint Strike Fighter (JSF) F-35 Projesinde Neler Yapıyor?” yazımızı buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.
Süreç Nasıl İşleyecek?
Öncelikle Senato ve Temsilciler Meclisi bu tasarıyı oylayıp, çeşitli müzakere faaliyetlerinin ardından onaylayacak. Tasarı, Kongrenin onayının ardından Başkan Trump’ın onayını sunulacak. Trump eğer onaylarsa başta bahsettiğimiz 90 günlük süreç başlayacak. Son olarak şunu belirtmeliyiz ki Başkan Trump da “iyi polis” rolünde. Yani gerçek veya rol gereği Türkiye’ye ambargoya karşı.
Yazı: Anıl ŞAHİN
Kaynak: SavunmaSanayiST.com
