Türk F-35’leri resmen ABD Hava Kuvvetleri’ne sevk edildi

Türk Hava Kuvvetleri için üretilen F-35A Lightning II uçakları, Lockheed Martin ile imzalanan sözleşme kapsamında resmen ABD Hava Kuvvetleri’ne sevk ediliyor.

Müşterek Taarruz Uçağı (JSF) F-35 Lightning II Programı’nın ana yüklenicisi Lockheed Martin, imzalanan sözleşme kapsamında; şu ana kadar Türkiye Cumhuriyeti için üretilen 6 adet F-35A Lightning II uçağını ve 2020 yılı içerisinde teslim edilecek 8 adet F-35A Lightning II uçağını, ABD Hava Kuvvetleri’nin ihtiyaçlarına göre modifikasyona tabi tutacak. Uçaklar, Türkiye Cumhuriyeti F-35 Programından çıkartıldığı için resmen ABD Hava Kuvvetleri’nin malı sayılacaklar. Toplam değeri 848 milyon 881 bin 778 ABD Doları olan sözleşme kapsamında çalışmalar, Mayıs 2026’ya kadar tamamlanacak.

Müşterek Taarruz Uçağı (JSF) Programı kapsamında 100 adet F-35 Lightning II tedarik etmeyi planlayan Türk Hava Kuvvetleri, resmen 30 adet uçağın siparişini vermişti. Bu kapsamda; 2018 yılında 2 adet, 2019 yılında 4 adet, 2020 yılında 8 adet, 2021 yılında 8 adet ve 2022 yılında 8 adet olmak üzere toplam 30 adet uçağın teslimatı gerçekleştirilecekti. Şu ana kadar Türk Hava Kuvvetleri için 6 adet F-35A uçağının üretimi tamamlanmıştı.

Türkiye’nin F-35 Programındaki Son Gelişmeler

Türkiye, Müşterek Taarruz Uçağı (JSF) Programı’nın dokuz ana küresel katılımcı ülkesinden birisiydi. Uzun yıllardır hava kuvvetlerini F-35’e göre teçhiz eden Türkiye, savunma sanayii firmaları aracılığı ile F-35 savaş uçaklarının üretiminde de aktif rol oynamaktadır. TUSAŞ, AYESAŞ, Alp Havacılık, Kale Havacılık, MIKES ve ASELSAN gibi Türk savunma sanayii firmaları, F-35 için bir dizi kritik parçanın üretimini gerçekleştirmekte.

İlk etapta 30 adet F-35A Lightning II tipi savaş uçağı siparişi veren Türk Hava Kuvvetleri, ilk F-35 uçağını Haziran 2018’de teslim aldı. Ağustos 2018’de ise ilk defa bir Türk pilotu, F-35 ile uçuş icra etti. Program kapsamında Türk Hava Kuvvetleri için “18-0001”, “18-0002”, “18-0003”, “18-0004”, “18-0005” ve “18-0006” kuyruk numaralarına sahip altı adet F-35 uçağı üretildi.

Türkiye’nin Rusya Federasyonu’ndan S-400 Hava Savunma Füze Sistemi tedarik etmesi gerekçe gösterilerek ilk olarak ABD’deki Türk pilotlarının ve bakım ekibinin eğitim faaliyetleri kesildi. Akabinde ise yaşan çeşitli süreçlerin ardından Haziran 2020’de ABD Senato Komitesi; ABD Hava Kuvvetleri’ne, Türkiye için üretilen 6 adet F-35A uçağını modifiye etme yetkisi verdi. Bu kapsamda Lockheed Martin tarafından Türk Hava Kuvvetleri için üretilen ancak S-400 tedariki bahanesiyle uygulanan ambargo sebebiyle Türkiye Cumhuriyeti topraklarına gelemeyen ve 7. Ana Jet Üs Komutanlığı’na konuşlandırılamayan F-35A uçakları, boyamaları değiştirilerek ABD Hava Kuvvetleri envanterine alınmasının önü açıldı.

Bu esnada F-35 için açılan web sitesinde, katılımcı ülkeler listesinden Türkiye’nin adı çıkarıldı.

Ayrıca Pentagon, Türk savunma sanayii firmalarının F-35 programına katılımını da gözden geçirdi. İlk olarak Türk firmalarından parça tedarikinin, Mart 2020’de sonlandırılacağı açıklandı. Ancak T.C. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. İsmail DEMİR, Haziran ayında yaptığı açıklamada, “F-35 Programında, yıllara sarih bir sipariş zinciri vardı. Bir duyuru yaparak 2020 Mart’ta biz bunu durduracağız dediler. Ama bu durmadı. Daha önce planlandığı üzere gidiyoruz. Durduracağız tehdidi veya açıklaması geçerli olmadı.” ifadelerinde bulundu ve programın devam ettiğini açıkladı. Bunun üzerine Pentagon sözcüsü Jessica Maxwell tarafından yapılan açıklamada, Türk şirketlerinin 2022 yılına kadar F-35 jetleri için 139 bileşenin üretimine devam edeceği ancak üretimin kademe kademe azaltılacağı bilgisi paylaşıldı.

Kaynak: SavunmaSanayiST.com