Bir Devrin Öncüsü Leopard 2A4
Leopard 2A4 tankları ilk olarak 1985 yılında ortaya çıktı. Dönemine göre çok üstün özelliklerle tam anlamıyla bir tank katili olmak için tasarlanan Leopard 2A4, bir başka Leopard 2A4 tarafından vurulmadıkça hem delinemez bir tanktı hem de Rheinmetall L44 topu ile delemeyeceği herhangi bir tank o dönemde bulunmamaktaydı. Sovyet T-72 tankları karşısında Doğu Avrupa düzlüklerinde başarılı olmak için tasarlananan 2A4, bütün dünyanın kendisine hayranlıkla bakmasını sağlayarak kendisinden sonra üretilen M1 Abrams, K1 ve K2 Black Panther, Type-10, Altay gibi birinci sınıf tankların ilham kaynağı olmuştur. Taret kısmında eğimsiz bir zırh yapısına sahip olmasına rağmen sahip olduğu kompozit zırh ile adeta yürüyen bir kale olarak görülen Leopard 2A4 tankları aynı zamanda sahip olduğu ağırlığa rağmen zorlu koşullarda da mücadele edebilmektedir. Sadece zırh, tasarım ve top konusunda değil aynı zamanda otomatik yangın söndürme, stabilite, spall liner, optikler gibi konularda birçok yeniliğe imza atmıştır.
Ateş Gücü
Leopard 2A4, Rheinmetall L44 topu kullanmaktadır. 2 kilometre uzaklıkta bulunan hareket halindeki bir hedefi vurabilir ve DM53A1 mühimmatı ile ortalama 800mm’lik RHA çelik zırhını delebilmektedir. NATO standardı STANAG 4385’e uyumlu her türlü mühimmatı atabilen L44 topu, yeni Amerikan M289A4 mühimmatı ile 830mm’yi aşabilen bir zırh delme kabiliyetine sahiptir. Alman DM serisi ve Amerikan M289 serisi sabot mühimmatları ile 30 yılı aşkın bir süre önce tasarlanmasına rağmen birçok tankı en yüksek korunmaya sahip olduğu ön taret yanak bölümlerinden dahi delebilmektedir.
Hareket Kabiliyeti
Leopard 2A4 tankı MTU MB 873 Ka-501 dizel motoruna sahiptir. 1479 beygirlik güce sahip olan bu motor; dört zamanlı, 12 silindirli, egzoz turbo şarjlı, sıvı soğutmalı bir motordur. Maksimum 72 kilometre/saat’lik hıza ulaşabilir. Bir depo ile 500 kilometrelik menzile sahiptir. Leopard 2A4’ün burulma süspansiyonu, ön tarafta avara, arkada tahrik zincir dişlisi ve dört palet destek makarası bulunan yedi adet çift lastik tekerlekli yol tekerleğinin her iki tarafından oluşur. %60 dik ve %30 yatay eğimde başarılı bir şekilde görev yapabilmektedir. Ayrıca 1.1 metre uzunluğundaki dik engelleri de aşabilmektedir.
Zırhı
Leopard 2A4 tankı dönemine göre sahip olduğu zırh ile delinemez bir tanktı. Sahip olduğu kompozit zırh, özellikle zırh delici APFSDS mühimmatlarına karşı oldukça yüksek dayanıma sahiptir. Kompozit zırhına göz atmak istersek bizi ilk olarak yüksek sertlikte çelik zırh karşılamaktadır. Günümüz tanklarının tamamının kompozit zırhı çelik zırh ile başlayıp biter. Gövdede çelik zırhın ardından alüminyum 7xxx serisi arası pleksi bizi karşılamaktadır. Bu kısmın ardından chobham vari seramik ve plastik içerikli bir katman daha bulunmaktadır. Bu katmanda Tungsten karbür + pleksi veya dyneema olabilmesi muhtemel aramid yapı + alumina şeklinde seramet-plastik içerik bulunmaktadır. En son bizi tekrar çelik zırh karşılamakta olup tank delinse bile oluşan şarapnel parçalarının mürettebata ulaşmasını minimize etmek için kevlardan yapılması muhtemel spall liner katmanı da bulunmaktadır. Tarette ise tıpkı Leopard 2A7’de olduğu gibi arkadaki yapı yerine 2 plastik arası alumina ve titanyum karbür ya da 2 plastik arası alumina ve tungsten karbür bulunuyor olabilir. Aluminyumun kullanılmasının en temel sebebi aluminyumun enerjiyi çok iyi iletmesidir. Yüksek enerjili sabot mühimmatlarının enerjilerini büyük oranda arkasındaki plastik katmana ileterek enerji emme konusunda çok iyi olan plastik kısımda emerek büyük oranda deliş değeri kaybettirmektedir. Sahip olduğu seramet-plastik katmandaki tungsten karbür ve alumina gibi seramet katmanlarda sabotlara karşı dayanımı yüksek olması için HIP ile sinterlenerek oluşturulmaktadır. Hot Isostatic Pressing, yüksek balistik mukavemete sahip olmasını sağlamaktadır. Bilinenin aksine M1 Abrams tankları da tıpki Leopard 2A4 tankları gibi tanka tank mücadele için tasarlanmıştır. HIP ile sinterleyerek elde ettikleri alumina ve nükleer atık olan seyreltilmiş uranyum ile yüksek balistik mukavete sahip chobham zırha sahiptirler. Buda bilinenin aksine M1 tanklarını ortadoğudaki asimetrik harp ve HEAT mühimmatlara karşı değil tanklara ve sabot mühimmatlara karşı başarılı olabilmesi için yapıldığını kanıtlamaktadır.
Yan gövdesinde Leopard 2A4 tankları yakıt depolarının hemen önünde 450mm’lik HEAT korunmaya sahiptir. Yan taretinde ise 2 adet yüksek sertlikte çelik arası plastik zırh bulunmaktadır. Üst kısmı Altay tankının aksine çok daha zayıftır ve tank katili A-10 Thunderbolt uçaklarının kullandığı 30mm’lik GAU-8 Avenger topuna karşı savunmasızdır. Mühimmat deposu ise Blast Door (Balistik Kapı) teknolojisine sahip olmasından dolayı oldukça güvenlidir. Olası bir isabet durumunda mürettebatın tankı terk etmesi için gerekli olan süreyi sağlayabilecek dirence tungsten/titanyum yapılı kapısı sayesinde sahiptir. Olası bir ani infilak durumunu engellemek için de özel teknolojilere ve 20mm çelik + 60mm boşluk + 20mm çelik karbür içerikli boşluklu korunmaya sahiptir.
Diğer Özellikleri
Leopard 2A4 tankında; komutan, sürücü, nişancı ve doldurucudan oluşmak üzere 4 mürettebat bulunmaktadır. 7.70 metre uzunluğa, 3.70 metre genişliğe ve 3 metre yüksekliğe sahiptir. Boş ağırlığı 60 ton olup tam yüklenmesi durumunda 62 tonluk bir ağırlığa sahip olmaktadır. Kızılötesi gece görüş desteği sayesinde gece gündüz farketmeksizin görev yapabilmektedir. NBC (Nükleer, Biyolojik, Kimyasal) koruma sistemine sahiptir. Güç paketi ön ısıtması, mürettebat bölmesi ısıtıcısı, elektrikli sintine pompaları ve sürücünün arkasındaki gövde katında bir kaçış kapısı da sahip olduğu diğer özellikleridir.
Türkiye ve Leopard 2A4
1990’lı yıllara geldiğimizde Amerika Birleşik Devletleri’nden tedarik ettiğimiz 1978 moderl M60A3 tanklarının yetkililer tarafından yapılan değerlendirmeler sonucunda Almanya’nın başını çektiği tank dünyasındaki büyük atılımın gerisinde kalacağını, ülkemizin ihtiyaçlarını karşılayamaz olacağı düşünülerek bu atılıma öncülük etmiş, ülkemizin ihtiyaçları doğrultusuna hizmet verebilecek 1000 adet tank alımı yapılması gerekli görülmüştü. 1982-1993 yılları arasında teslim aldığımız 391 adet Leopard 1 tankına ek olarak 1000 adet tankın alımı için bir ekip oluşturulmuştu. Ekibin ilk tercihi olan 2A4 konusunda anlaşmaya varılamamış ardından İsrail ile masaya oturulmuş fakat yine bir sonuç alınamamıştı. Daha sonra Tank-2000 olarak adlandırılan, 250 adet tank alımını hedefleyen, ihaleye Leopard 2A6, AMX-56 Leclerc, M1A2 Abrams ve T-84 tanklarının katıldığı ihalede galip Leopard 2A6 olarak açıklanmıştı. 2014 yılına kadar ülkemizde kurulacak fabrikada 250 adet tankın teslimatını içeren anlaşma malesef Alman Federal Meclisi’nden geçemedi.
Kısa zaman sonra 2005 yılında ülkemizin Almanya’dan tank alımı için tekrar bastırması ile iki ülke arasında bir anlaşma imzalandı. Almanya ülkemize 2006-2011 yılları arasında satın aldığımız 354 adet Leopard 2A4 tankını teslim edecekti fakat Türkiye, Almanya’nın izni olmadan bu tankları üçüncü bir ülkeye kullandırtamayacak ya da satamayacaktı. Şehir efsanesi haline gelmiş olan Almanya bize 2A4’leri doğuda kullanmayı yasakladı hurafesi gerçeği yansıtmıyor. Yapılan anlaşma sadece yukarıda bahsedilen 2 ana husus üzerine şekillenmiştir. 2011 yılında teslimatların tamamlanması ile birlikte bir devrin öncüsü Türk Silahlı Kuvvetleri’ne hizmet etmeye başladı.
M60T mi Leopard 2A4 mü
Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı Harekatlarında anti-tank mühimmatlarına karşı sahip olduğu boşluklu zırh, SLERA ve ERA zırhları sayesinde daha başarılı olan M60T tankı sanılanın aksine Leopard 2A4 tanklarından üstün değildir. Leopard 2A4 tankları tank savaşları için bire birdir. Suriye’de bulunan T-72B serisi tanklarına hatta T90A tanklarına karşı tank mücadelelerinde kesin bir üstünlük kurabilir. Reaktif koruması ve aktif koruma eksiği bulunan Leopard 2A4 tankı, BMC tarafından yürütülen modernizasyon çalışmaları kapsamında Roketsanın geliştirdiği Roketsan ERA, ek zırh plakaları ve RPG ağı, Aselsan’ın geliştirdiği Pulat aktif koruma sistemi ile birlikte asimetrik harpte de M60T tanklarından çok daha başarılı olacaktır. Fırat Modernizasyon projesi kapsamında da ilk etapta 40 adet olmak üzere Leopard 2A4 tanklarına bu eklemeler yapılacaktır.
Yazar: Yusuf Metin Kaynak: SavunmaSanayiST.com
Güzel bir yazı olmakla beraber abartılı yanları var. M60T tankları era zırhları sayesinde güncel atgm’lere karşı çok daha güvenlidir. Bunu Suriye’de de defalarca gördük. Leo2a4’lerin aktif ve pasif korumaları güncellenmelidir.