Uluslararası Anadolu Kartalı 2021 Eğitimi, 21 Haziran – 2 Temmuz 2021 tarihleri arasında 3’üncü Ana Jet Üs Komutanlığı (KONYA)’nda icra ediliyor. Tatbikatın Basın ve Seçkin Gözlemci Günü ise 30 Haziran’da gerçekleştirildi.
30 Haziran’da icra edilen Basın ve Seçkin Gözlemci Günü esnasında, Hava Kuvvetleri Komutanlığı tarafından Milli Muharip Uçak (TF-X) projesi ile alakalı bir sunum gerçekleştirildi. Türk Hava Kuvvetleri’nde TF-X ile ilgili birimin başkanı olan Albay Cihangir YAY tarafından gerçekleştirilen sunum, başta Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hasan KÜÇÜKAKYÜZ olmak üzere; birçok kıdemli Türk ve yabancı askeri personel ile basın mensubu tarafından takip edildi.
Yapılan sunum ile birlikte Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından başlatılan Milli Muharip Uçak (MMU) kapsamında TUSAŞ ana yükleniciliğinde geliştirilen TF-X savaş uçağı ile alakalı birçok soruya cevap verilmiş oldu.
Bu yazımızda, SavunmaSanayiST olarak yerinden takip ettiğimiz sunumda öne çıkanları derledik.
MMU Genel Özellikler:
TF-X projesi kapsamında geliştirilmesi ve üretilmesi planlanan uçakların ana özellikleri şunlar olacak:
- Gövde içi ve gövde dışında mühimmat taşıma kabiliyeti
- Süperseyir (Supercruise) kabiliyeti
- Sensör füzyonu
- Yüksek manevra kabiliyeti
- Bağımsız Harekat kabiliyeti
Aynı zamanda geleceğin harp sahasının ihtiyaçlarını da karşılaması beklenen TF-X’in, geleceğin tehdit algısı ile harekat konseptine uyumlu ve ağ merkezli harp teknolojilerine yatkın olması beklenmektedir. Geleceğin harekat ortamlarının, uzay teknolojileri ve siber teknolojiler olacağı öngörülmektedir. Bununla beraber büyük veri, yapay zeka ve lazer silahları gibi teknolojik kavramların da ilerleyen dönemlerde hayatımıza girmesi beklenmektedir.
Tüm bu ortamlarda başarıyla görev yapması için TF-X’de bulunması gereken özellikler ise:
- Yüksek manevra kabiliyeti ve güçlü bir itki sistemi
- Süperseyir kabiliyeti
- Uzun harekat yarıçapı
- Gelişmiş aviyonik sistemler
- Radarda düşük görünürlük
- Sensör füzyonu
- Gelişmiş veri bağı kabiliyetleri
- Yüksek hassasiyete sahip mühimmatlar atabilme kabiliyeti olarak belirlenmiştir.
Mühimmat Yükü ve Harekat Yarçapı:
TF-X, stealth denilen radarda düşük görünürlük özelliğine sahip bir uçak olacaktır. Bu kapsamda, gövde içinde de mühimmat taşıma kabiliyeti bulunmaktadır. Bununla beraber düşük radar görünürlüğüne ihtiyaç olmadığı durumlarda, kanat ve gövde altına da mühimmat veya çeşitli podların takılması mümkündür.
TF-X’in Hava-Hava Mühimmatları
- METEOR füzesi tipi RamJet motorlu görüş ötesi menzilli (BVR) füzeler
- AIM-120 AMRAAM/MICA/GÖKDOĞAN tipi görüş ötesi menzilli füzeler
- AIM-9 Sidewinder/ASRAAM/BOZDOĞAN tipi görüş içi menzilli (WVR) füzeler
- Dahili makinalı top
TF-X’in Hava-Yer Mühimmatları
- SOM-B1/B2/J
- KGK-82/83
- HGK-82/83/84
- LGK-82/84
- TEBER-82/83
- AKBABA Anti-Radyasyon Füzesi (İsmi ilk Hv.K.K.lığı tarafından resmi olarak zikredildi)
- Minyatür Bomba
- SPEAR
- NEB
- GBU-10/12/31/38/54
- MK-82/84
MMU TF-X’in Gövde İçinde Taşıyacağı Mühimmatlar
MMU TF-X’in gövde içi mühimmat kabiliyeti 1000 libredir.
Dahili silah istasyonlarında hava-hava füzeleri taşınabileceği gibi hava-yer mühimmatları da taşınabilmektedir. Bu kapsamda gövde içinde; KGK-82, HGK-82/83, LGK-82, TEBER-82, Minyatür Bomba ve bu mühimmatların yabancı muadilleri taşınabilecektir. Geri kalan mühimmatların ise gövde/kanat altında taşınması beklenmektedir.
Bunlardan ayrı olarak ihtiyaç olunan senaryolarda keşif ve gözetleme podları, 600 galonluk ve 370 galonluk harici yakıt tankları da taşınabilecektir.
Tüm bu yüklerle beraber TF-X’in harekat yarıçapının 4 ve 4,5. Nesil uçakların ortalamasından daha uzun, 5. Nesil uçakların harekat yarıçapı ortalamasından ise bir miktar daha kısa olması planlanmaktadır.
MMU TF-X’in Super Cruise ve Hız bilgileri:
Supercruise ya da Türkçe ismiyle Süperseyir kabiliyeti, Afterburner yani artyanıcı kullanmadan bir savaş uçağının ses üstü hızlarda uçmasına olanak sağlar. TF-X’in Süperseyir hızının 5. Nesil uçakların ortalamasına nazaran biraz daha düşük olması beklenmektedir. Maksimum hızının ise hava-hava görevli uçakların ortalamasına yakın, hava-yer görevli uçakların ortalamasından daha yüksek; 5. Nesil hava üstünlük uçaklarının ortalamasından ise daha düşük olması beklenmektedir.
Bunun yanında ivmelenme kabiliyetinin ise 4,5 nesil uçakların ortalamalarından daha yüksek olması planlanmaktadır. Yani uçak çok daha kısa sürede yüksek hızlara ulaşabilecektir.
Radar Kesit Alanı Bilgileri:
TF-X düşük görünürlük özelliğine sahip yani radar kesit alanı düşük olması gereken bir uçaktır. Bu kapsamda insanları; savaş uçaklarının, bombardıman uçaklarının ortalama değerlerini, gemilerin sahip olduğu radar kesit alanlarını bir örnek olarak düşünecek olursak, TF-X’in sinek veya böcek gibi haşeratlara yakın seviyede bir radar kesit alanına sahip olması planlanmaktadır.
Sensör ve Aviyonik Kabiliyetler:
Çok sayıda ve çok çeşitte sensör teknolojisine sahip olması beklenen TF-X’in aynı zamanda sensör füzyonu kabiliyetine ve dolayısıyla oldukça yüksek bir durumsal farkındalık kabiliyetine sahip olması da beklenmektedir. Bunun yanında:
- Kızıl ötesi arama ve takip (IRST) Sensörü
- Elektro-Optik hedefleme sistemi (EOTS)
- 360° durumsal farkındalık
- Taktik Data Link
- Yüksek hassasiyete sahip AESA radar
- Sentetik Açıklıklı Radar (SAR)
- Elektronik destek ve elektronik karıştırma (ESM/ECM) kabiliyeti
- Eş zamanlı Hava-Yer ve Hava-Hava takibi
Görev Senaryoları:
Tüm bu kabiliyetler ile TF-X birçok farklı tipte göreve adapte olabilecektir. Yeni nesil aviyonik sistemler ve sensörler, Sensör füzyonu ve Ağ Merkezli Harp kabiliyeti ile TF-X son derece yüksek bir durumsal farkındalık özelliğine sahip olacaktır. Gerek RF gerek IR anlamında düşük görünürlük sayesinde düşman unsurlarını kendi fark edilmeden tespit, teşhis ve takip edebilecektir.
Süperseyir ve yüksek manevra kabiliyeti özelliği ile uzun bir harekat yarıçapına sahip olacak ve hava üstünlük görevlerinin yanı sıra derin darbe ve düşman hava savunmasının bertaraf edilmesi gibi görevleri de icra edebilecektir.
MMU’nun Ayrıntılı Program Takvimi
TF-X’in T0 denilen başlangıç şartlarının yerine getirildiği tarih, 2018’dir.
Faz-1 Aşama-1 kapsamında, 2018-2022 yılları arasında TF-X’in ön dizayn faaliyetleri icra edilmektedir. Ön tasarım faaliyetleri kapsamında şu anda, sistem gereksinimlerinin incelenmesi (SRR) gerçekleştirilmektedir. Bu yılın sonuna kadar, SSR ile sistem işlevsellik incelemesi (SFR); 2022 yılı içerisinde ön tasarım inceleme faaliyetlerinin tamamlanması hedeflenmektedir. Böylelikle ön tasarım faaliyetleri, sona ermiş olacaktır.
Faz-1 Aşama-2 kapsamında ise 2022-2029 döneminde, MMU TF-X’in detay tasarım ve kalifikasyon faaliyetleri gerçekleştirilecektir. Bu doğrultuda TF-X; 2023 yılında hangardan çıkış yapacak, 2024 yılında kritik tasarım inceleme (CDR) faaliyetleri gerçekleştirilecek, 2025 yılı içerisinde Blok-0 denilen ilk uçağın üretimi tamamlanacak ve 2026 yılında ilk uçuş gerçekleştirilecektir. Bu tarihe kadar, 3 adet prototipin üretilmesi hedeflenmektedir.
Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na teslim edilecek Blok-1 konfigürasyonunun ise 2029 yılına kadar geliştirilmesi hedeflenmektedir. Faz-2 kapsamında üretilecek 10 adet TF-X Blok-1 savaş uçağı, 2030-2033 yılları arasında Türk Hava Kuvvetleri’ne teslim edilecektir.
2034-2040 yılları arasındaki Faz-3 kapsamında ise diğer TF-X bloklarının geliştirilmesi ve seri üretim faaliyetleri gerçekleştirilecektir.
ÖNERİLEN İÇERİK: MKEK’in 76mm Deniz Topu maketi ilk kez görüntülendi
Yazar: Abdullah Bekci Kaynak: SavunmaSanayiST.com Özel Haberidir
