İsrail’in Kamikaze İHA’ları: Harpy ve Harop

Roketsan-ATMACA-Banner

İsrail Havacılık Endüstrisi (IAI) tarafından geliştirilen Harpy ve Harop tipi ‘Kamikaze İHA’, ‘Dolanan Mühimmat’ veya diğer bir isimle ‘Vurucu İHA’ sistemleri, uzun yıllardır muharebe sahasında kullanılıyorlar.

Bu yazımızda; Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri tarafından Dağlık Karabağ bölgesinde sürdürülen operasyonlarda, Ermeni Ordusu’na ağır kayıplar verdiren Harop ile onun atası olarak kabul gören ve Türk Hava Kuvvetleri envanterinde de bulunan Harpy Dolanan Mühimmat Sistemleri’ne değineceğiz.

STM Banner

IAI Harpy

IAI Harpy, İsrail Havacılık Endüstrisi (IAI) tarafından özel ihtiyaçlara cevap verebilmek adına etkili bir şekilde üretilmiş bir İHA’dır.

HARPY üretiminin arka planı aslında Nazi Almanyası’na kadar dayanır. Dolanan mühimmat denilen bu sistemler; satıh hedeflerine karşı kullanılan, patlayıcı yüklü bir tür insansız hava aracıdır. Çoğunlukla taşınabilir yapıda olup, ufak ve düşük maliyetli birer seyir füzesine benzemektedirler. Dolanan mühimmatları, güdümlü mühimmatlardan ayıran en temel fark ise spesifik bir hedef için ateşlenme gereksiniminin olmamasıdır. Hedef tespit ve değerlendirmenin, ateşleme gerçekleştirildikten sonrasında yapılması mümkündür.

1982 Lübnan savaşı ve HARPY felsefesi

İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), 1982 Lübnan Savaşı’ndaki deneyiminin ardından İHA’ların anti-radar rolündeki potansiyelini fark etti. Lübnan’ın Bekaa Vadisi’nde bulunan Suriye Hava Savunma füzeleri için düzenlenen operasyonda İsrailliler, çokça keşif ve decoy (sahte) İHA’ları kullandılar.

İsrailli tasarımcıların HARPY İHA’yı tasarlarken İHA’lar, İsrail tarafında şu şekilde kullanılıyorlardı: Operasyonlar devam ederken çok sayıda Delilah tipi decoy İHA’lar, İsrail Hava Kuvvetlerini taklit edecek şekilde uçuyorlardı. Suriye radarları insansız hava araçlarını uçak zannedip devreye girince İsrail, hem hava kuvvetlerindeki anti-radar füzeleriyle hem de kara konuşlu anti-radar füzeleriyle Suriye Hava Savunma kuvvetlerini yok etti.

Delilah, yoluna bir seyir füzesi olarak devam etti. Ama HARPY İHA ve onun atası Dornier-IAI DAR İHA’sının doğuşuna sebep oldu.

Dornier DAR

Dornier DAR

HARPY’nin hikayesi Nazi Almanya’sı ile tam olarak kesişmese de yine de Almanya’yla bir şekilde kesişecekti. HARPY’nin atası diyebileceğimiz bir İHA daha vardı: Dornier-IAI ortak üretimi DAR İHA.

Dornier şirketi ve IAI şirketinin ortak ürettiği bu İHA sistemi, ne yazık ki Soğuk Savaş’ın sonlarına doğru üretimi olacak bir sistemdi. Sovyetler Birliği’nin yıkılmasıyla Almanya, bu İHA sisteminin alımından vazgeçti. Dornier şirketi projeden çekildi ve DAR üretimi sonlandırıldı. IAI ise projeyi üzerine aldı.

HARPY ve Seri Üretim

Bu gelişmelerden sonra İsrail Havacılık ve Uzay Sanayii (IAI), Harpy’nin geliştirilmesine başladı. İsrail Havacılık ve Uzay Sanayii (IAI), HARPY sistemini geliştirirken drone ve anti-radar füzesini tek çatı altında birleştirmeyi amaçladı. HARPY fırlatılacak ve karşı ülkenin radarlarının etkinleşmesini bekleyecekti. Radar etkinleşince ise tıpkı kamikaze uçaklar gibi radara yaklaşacak ve kendi içinde olan patlayıcıyla saldıracaktı. Bu sistemin, 3-4 saat havada kalması planlanıyordu.

HARPY, ilk olarak 1990’larda halka tanıtıldı fakat gelişimi devam eden bir süreç oldu. IAI ayrıca 1999’da Raytheon ile birlikte CUTLASS adlı başka bir dolanan mühimmat geliştirdi. Bu sistemlerin gelişimi, 2000’li yıllar boyunca devam etti. Delilah yem dronu da bu süre zarfında, Harpy’den gelen teknolojiyi ve gerçek bir savaş başlığını birleştiren seyir füzesine dönüştürüldü.

HAROP

HARPY II (HAROP) Projesi

Harpy projesinden elde edilen kazanımlarla 2000’li yıllarda HAROP geliştirilmeye başlandı.

HAROP da tıpkı abisi Harpy gibi dolanan mühimmat prensibiyle geliştirilmiş bir İHA’dır. Harop SEAD, görevleri için optimize edilmesinin yanı sıra tamamen otonom uçuş yeteneği ile düşman hava sahasında dolaşır ve hedeflere kamikaze şeklinde saldırır.

Yine HAROP, Harpy’den farklı olarak iniş takımlarıyla donatılmıştır. Bu yüzden eğer uçtuğu bölgede herhangi bir radara angaje olamaz ise tekrardan üsse geri dönüş yapıp inebilecektir. Tekrar kullanılabilirlik, Harpy’e göre ciddi maliyet avantajı yaratmıştır.

HAROP da stealth (düşük RCS değeri) yeteneğine sahiptir. Bu nedenle düşman sistemler tarafından kolay kolay fark edilemez.

Harop çok çeşitli ve yüksek değerli hedef türlerinin tespiti, teşhisi, takibi ve imhasını gerçekleştirmektedir. Karadan ve denizden atılan sürümleri olmakla birlikte, havadan atmaya da uyarlanabilir. Sabit ve hareketli nesnelere saldırabilir.

HARPY’deki tüm yetenekleri barındırmakla birlikte özellikle güdüm sistemi daha gelişmiştir. Türkiye’nin de sahip olduğu ilk HARPY’lerde, kamera ve lazer arayıcı yoktu; sadece radar arayıcıyla (radar homing) anten ve radar gibi sinyal yayan hedeflere karşı etkiliydi. HAROP ise Data Link, Man-in-the-Loop ve Elektro-optik güdüm (FLIR / renkli CCD, yarı küresel kapsama) sistemlerine sahiptir, bu sayede komuta merkezine anlık gözlem imkânı da sağlar ve HARPY’den önemli farkı budur. HAROP, iki yönlü bir veri bağlantısı üzerinden kontrol edilir. Hedefe yatay ve dikey yönden saldırı yapabilir, saldırıyı iptal edebilir.

Harop İHA

Kullanıcı Ülkeler:

Eylül 2009’da Hindistan Hava Kuvvetleri (IAF), IAI’den 100 milyon dolarlık bir sözleşme kapsamında on adet HAROP satın aldı. Buna ek olarak Şubat 2019’da 54 adet ek alım daha yapıldı

Yine Eylül 2009’da Almanya, IAI’den açıklanmayan sayıda Harop satın aldı. Alman Silahlı Kuvvetleri için üretilen Alman varyantı, IAI ve Rheinmetall şirketleri ile işbirliği içinde geliştirilecek. Alman Savunma Bakanlığı (MoD) daha önce Harpy II’nin geliştirilmesini kendi özel gereksinimlerine göre finanse etmişti.

Azerbaycan da 2016 yılı itibariyle miktarı bilinmeyen sayılarda alımlar yaptı.

Türkiye, Harpy-I Sistemlerini desteklemek üzere 2005-2006 yıllarında iki batarya [48 adet] Harpy-II/HAROP ihtiyacı tanımlamış ancak proje daha sonra 2007 yılında iptal edilmiştir Milli bir Taarruzi İHA Sistemi’nin geliştirilmesine yönelik çalışmalar devam etmektedir. 2015 yılında “KARGI” adında bir proje imzalandı. KARGI Projesi kapsamında Harpy muadili bir Taarruzi İnsansız Hava Aracı Sistemi, yerli imkanlarla geliştirilecek ve Türk Hava Kuvvetlerine teslim edilecek. Yine STM firması da taktik sınıfta ALPAGU İHA sistemini geliştirmeye devam ediyor. ALPAGU, bu yıl kullanıma sunulacak.


Kaynak: SavunmaSanayiST.com

TUALCOM Gif Baner   Sarsılmaz

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu