İnsanlı, insansız hava platformları ve füze sistemleri, güvenli bir şekilde uçmak, istenilen yere ulaşmak, doğru yere emniyetli bir iniş yapmak veya doğru hedefe kilitlenerek hedefi imha etmek için belli ölçüm cihazları vasıtası ile irtifa (yükseklik), hız, yön, konum, basınç gibi parametreleri anlık olarak bilmek zorundadır. Hava aracının türüne ve itki sistemine göre bunlara yakıt, motor göstergeleri gibi onlarca ölçüm cihazı veya saati de eklenir.
Bu cihazlardan bazıları tüm hava araçlarında kritik öneme sahiptir ve anlık olarak bilinmesi gereken değerleri gösterir. Hava aracının yerden ve deniz seviyesinden yüksekliğini sürekli olarak ölçen altimetre cihazları da bunlardan biridir. İster uçak, helikopter, İHA gibi faydalı yük taşıyan ve kalkıştan sonra tekrar emniyetli şekilde alana inmesi amaçlanan hava araçları olsun, isterse hedefe kilitlenerek hedefi imha etmeyi amaçlayan füze sistemleri olsun tamamında irtifa değerinin bilinmesi için altimetre cihazları kullanılmaktadır.
Radar Altimetre ve Barometrik Altimetre, her türlü hava aracında diğer seyrüsefer yardımcıları ile birlikte kullanılan en kritik cihazlardır ve bunlar farklı prensiplere göre çalışırlar. Barometrik Altimetre hava aracına deniz seviyesinden olan yükseklik bilgisi sağlarken Radar Altimetre platformun üzerinde uçtuğu araziye olan yükseklik bilgisini vermektedir.
Radar Altimetre Nedir? Ne İşe Yarar?
Radar Altimetre, radyo dalgalarını kullanarak hava platformunun yerden yüksekliğinin bulunmasını sağlar. Düşey olarak gönderilen dalganın yerden yansıyıp dönme süresinin ölçülmesi ve buna bağlı olarak da platform irtifasının bulunması prensibine dayanır. Radar Altimetreler; uçak, helikopter, İHA gibi sivil ve askeri hava araçları ile her türlü güdümlü füzeye yerden yükseklik bilgisi (AGL) sağlamak için kullanılabilir. Radar Altimetre sistemleri barometrik sistemlerin yanında sadece güvence olmayıp aynı zamanda, TCAS (havada çarpışmaya karşı uyarı cihazı), GPWS (yeryüzüyle çarpışmaya, aşırı düşük irtifayı uyarı sistemi) ve otomatik pilotta inişleri verilerle besleyen sistemdir. Barometrik sistemlere kıyasla çok daha doğru ve titiz ölçümleme yapar.
Dünyadaki Radar Altimetre üreticilerine bakacak olursak; Rusya ve Çin gibi ülkelerin yerli altimetre üreticileri olduğu bilinmekle birlikte, batı dünyasında birkaç önemli oyuncu olduğu göze çarpmaktadır. Türk Savunma Sanayii firmaları da füze sistemleri ve sabit/döner kanat platformlar için kullanılan radar altimetreleri genelde bu batılı firmalardan tedarik etmektedirler. Bunlar ABD’de yerleşik Honeywell ve Rockwell Collins, Alman Smartmicro (İHA’lar için) ve İngiltere’de yerleşik Roke firmalarıdır. Bu firmaların Radar Altimetre pazarında tekel olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.
Meteksan Üretimi Radar Altimetreler
İşte bu tekeli kırmak amacı ile Meteksan Savunma Sanayii A.Ş.’nin ürettiği Radar Altimetre sistemleri hem askeri hem de sivil platformlar için milli bir alternatif olarak göze çarpmaktadır. CRA Serisi ismi verilen bu Radar Altimetre ailesinin ilk prototipi 2014 yılında üretilmiş olup daha sonraki yıllarda önemli bir füze sistemimize entegrasyonu tamamlanmıştır. Bu süre içerisinde Meteksan Savunma, ismi açıklanmayan bir Uzak Doğu ülkesine radar altimetre cihazı ihraç ederek önemli bir başarı elde etmiştir. 2019 yılı içerisinde ise bir Asya ülkesine satışı gerçekleştirilen altimetreler ile ikinci ihracat başarısını elde etmiştir. Böylece Meteksan Savunma tarafından geliştirilen Radar Altimetreler, açık kaynak bilgilere göre yurt içinde bir, yurt dışında ise iki farklı platforma entegre edilmiştir.
Meteksan Savunma üretimi CRA Serisi Radar Altimetreler; uçak, helikopter, İHA gibi sivil ve askeri hava araçlarının ve güdümlü füzelerin altimetre ihtiyaçlarını karşılamak üzere geliştirilmiştir. Ürün broşüründe, minyatür tasarımı ve düşük güç tüketimi özellikleri sayesinde, her türlü hava platformunda verimli bir görev yükü planlaması imkânı sağladığı belirtilmektedir.
Diğer broşür bilgileri ise şöyle:
- CRA-501 (max 5000 ft irtifa) ve CRA-201 (max 2500 feet irtifa) gibi iki farklı modeli bulunan CRA serisi Radar Altimetreler, deniz yüzeyinde çok alçak uçuş dahil yüksek manevra yeteneği olan füze, uçak veya İHA’larda kullanılabilir.
- Antenler dahil toplam 850 gr’dan daha hafif olan cihazlar, düşük çıkış gücü, geniş bir frekans bandında çalışması ve irtifaya göre otomatik olarak ayarlanan güç kontrol mekanizması ile düşük algılanma olasılığına sahip.
- Açılışta, görev sırasında periyodik olarak ve operatör isteğine bağlı olarak çalışan birim içi test özellikleriyle yüksek elde edilebilirlik sunuyor.
- Minimum irtifa değeri 2 m olan cihazın yanılma payı ise %2 ya da ±2 feet.
- Tamamen askeri standartlara uygun olarak milli imkânlarla tasarlanan, geliştirilen ve üretilen radar altimetreler; çevre koşulları (MIL-STD-810F), EMI/EMC (MIL-STD-461E) ve uçuş testlerinden başarı ile geçmiş ve kalifiye edilmiştir.
Ülkemizde çok sayıda güdümlü füze sistemi (seyir füzesi, balistik füze, tanksavar, gemisavar, hava-hava, hava savunma vb.) ve insanlı/insansız hava aracı üretilmekte olup; tüm yerli füze sistemleri, uçak, SİHA/İHA ve helikopter türü silah platformları ile sivil hava araçlarında yurt dışından tedarik edilen Radar Altimetre cihazları kullanılmaktadır. Yerli ürünlerimizde kullanılan tüm aviyonik ve diğer sistemlerin, yerli üretim olmasını hepimiz arzuluyoruz. Yerli radar altimetre cihazımızı da yerli ürünlerimizde daha çok görmek ümidi ile.
Kaynak: SavunmaSanayiST.com
