Türk savunma sanayiinin önde gelen kuruluşlarından TÜBİTAK Savunma Sanayii Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü (SAGE), ısıl pil alanında yaptığı çalışmalar ile önemli kazanımlar sağlıyor.
TÜBİTAK-SAGE tarafından üretilen ve akıllı mühimmatların kalbi niteliğinde olan ısıl piller, hem Türk savunma sanayii tarafından geliştirilen hem de yabancı ülkelerin geliştirdiği ürünlerde kullanılıyor. Şu ana kadar 38 adet farklı ısıl pilin üretimini gerçekleştiren TÜBİTAK-SAGE, bu sayede 91 milyon ABD Doları tasarruf edilmesini sağladı ve ürünlere ait kritik bilgiler de yurt dışına çıkmadı.
Türkiye’nin akıllı mühimmatlara uçuş esnasında güç veren ısıl pil teknolojisinde kat ettiği aşama, sadece Türk savunma sanayii tarafından geliştirilen ürünlerde değerlendirilmiyor. TÜBİTAK-SAGE, şu ana kadar Almanya’nın da aralarında bulunduğu bir dizi kritik ülkeye bu ürünlerin ihracatını gerçekleştirdi. Ayrıca geçtiğimiz hafta Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Almanya’dan sonra bir AB ülkesinden daha ön sipariş alındığını belirtti.
Isıl Pil Nedir?
Isıl pil; güdüm kitleri, tapalar, füzeler, akustik aldatıcı/yanıltıcılar, güdümlü topçu mühimmatları ve uçak koltuk fırlatma sistemlerinde temel güç kaynağı olarak yaygın bir şekilde kullanılmakta olan tek kullanımlık elektrokimyasal güç kaynağıdır. Geniş çalışma sıcaklık aralığı, uzun raf ömrü, raf ömrü boyunca bakım gerektirmeme, hızlı tetiklenme, kendi kendine tükenmeme, yüksek güvenilirlik, zorlu çevresel koşullara dayanıklılık ve yüksek enerji yoğunluğu gibi gereksinimlerin aynı anda karşılanmasının zorunlu olduğu askeri uygulamalarda ısıl pillerin alternatifi bulunmamaktadır.
Geçtiğimiz dönemde ısıl piller ile ilgili bir açıklama yapan TÜBİTAK-SAGE Genel Müdürü Gürcan OKUMUŞ, şu ifadelerde bulunmuştu: “Şimdiye kadar konuştuğumuz bütün ürünlerin (SOM, GÖKDOĞAN, BOZDOĞAN vs.) esasında kalbi, bu ısıl pillerimiz. Biz TÜBİTAK-SAGE olarak sistem geliştirme projelerine çalışırken, bir yandan da alt sistemler üzerine de çalışıyoruz. Isıl pil de bu alt sistemlerin en kritikleri arasında. Bütün bahsettiğimiz mühimmatların, uçaktan ayrıldıktan sonra enerjisini sağlayan sistemler ısıl piller. Dünya genelinde sadece 3-4 ülkenin sahip olduğu bir teknoloji, yurt dışından kolaylıkla temin edemeyeceğimiz ürünler. Bu teknoloji, yine TÜBİTAK-SAGE tarafından Türkiye’de geliştirildi ve şu an sadece TÜBİTAK-SAGE’nin kendi ürünleri değil tüm savunma sanayii kuruluşlarının ürünleri için ihtiyaç olan ısıl piller, TÜBİTAK-SAGE tarafından geliştiriliyor ve ihtiyaç bu şekilde karşılanmış oluyor. Stratejik bir ürün, olmazsa olmazımız.”
Sayın OKUMUŞ’un ifadelerinden, ısıl pillerin nasıl kritik bir alt sistem olduğunu daha iyi anlıyoruz. Kritik bilgilerin yurt dışında kalması, tasarruf edilmesi ve ihracat gerçekleştirilmesi kesinlikle önemli parametreler. Ancak burada çok daha önemli bir durum var: “Ambargo”. Bazı dış kaynaklardan edindiğim bilgiye göre ısıl piller de Türk savunma sanayiine yönelik örtülü ambargolardan bir süre önce payını aldı. Buna müteakiben TÜBİTAK-SAGE, yerli tedarikçi olarak ön plana çıktı ve ambargoyu geçersiz kıldı.
Esasen burada, TÜBİTAK-SAGE’nin ısıl pil ekibinin hakkını teslim etmek gerekiyor… Geçtiğimiz sene, ısıl pillerin üretim faaliyetlerinin gerçekleştirildiği merkezi gezme fırsatım oldu. Gerçekten alanında son derece uzmanlaşmış bir ekip, canla başla bu alandaki üretim ve ArGe faaliyetlerini sürdürüyor. Ürün portföyü gerçekten geniş ve elde edilen başarılar, tahmin edebileceğinizden daha da büyük. Öte yandan geniş kapsamlı çalışmalar da bir yandan devam ediyor. Bu faaliyetleri gerçekleştiren mühendislerimiz ile teknisyenlerimizin gözünden ve yaptıkları faaliyetleri anlatma biçiminden, işlerine duydukları heyecan belli oluyor. Bence, elde edilen başarının sırrı da bu heyecan ve yönetici birim ile aralarındaki muhteşem “frekans”.
Türkiye’nin TÜBİTAK-SAGE özelinde sürdürdüğü ısıl pil çalışmaları, ileriki dönemde ihracat pazarında etkisini daha da çok gösterecek gibi…
Yazı: Anıl ŞAHİN | Kaynak: SavunmaSanayiST.com
