Kurulduğu 2006 yılından itibaren sualtı akustiğini, ana faaliyet alanlarından biri haline getiren Meteksan Savunma; bu alandaki çalışmalarına, “millilik” ve “yerlilik” kavramlarını ana odak noktası haline getirerek devam ediyor. 2009 yılında Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) tarafından “Sualtı Akustiği Mükemmeliyet Merkezi” olarak görevlendirilen Meteksan Savunma’nın bu alandaki çalışmalarını, Uluslararası Satış, Pazarlama ve Kurumsal İtibar Direktörü Burak AKBAŞ ile Akustik ve Optik Sistemler İş Geliştirme Direktörü Mesut GÖRATEŞ’ten dinledik.
Meteksan Savunma; sualtı akustik sistemleri alanında yaptığı çalışmaları daha da çeşitlendirerek, ürün portföyünü genişletiyor. Sualtı akustiği teknoloji alanındaki ürün ve çalışmalarınızdan bahsedebilir misiniz?
Meteksan Savunma 2006 yılında kurulduğunda; misyonlarından bir tanesi de savunma sanayimizde o zamana kadar yerli firmalarımızca çalışılmamış alanlara odaklanarak yeni teknolojiler geliştirmekti. Türk Savunma Sanayii sektöründe kimseye rakip olmadan, yepyeni alanlarda yeni işler almayı hedefledik. Bu alanlardan bir tanesi de sualtı akustik sistemlerdi. Ülkemizde; 2008 yılına kadar sualtı akustiği teknoloji alanında tamamen yerli olarak, üretilmiş ve envantere girmiş bir sistem yoktu. Sadece, Deniz Kuvvetlerimizin bu alanda yaptığı önemli çalışmalar bulunuyordu. Bu çalışmalarından bir tanesi de MİLGEM Projesi birinci gemisi olan TCG HEYBELİADA (F-511) Korveti’nin karinaya monteli Denizaltı Savunma Harbi (DSH) sonar sistemiydi.
Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) 2008 yılında, bu sonar sisteminin deniz birimi (wet-end) için bir sanayileştirme ihalesi açtı. Biz de Meteksan Savunma olarak bu ihaleye teklif veren dört firmadan biriydik. İhale kapsamında, ilk gemi için TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Malzeme Enstitüsü tarafından geliştirilen bu deniz biriminin bir firma tarafından sanayileştirilmesi, böylelikle ilgili firmanın bu yeteneği devralması hedefleniyordu. Savunma Sanayii Başkanlığı 2009 yılında tamamlanan ihale teklif değerlendirmeleri sonucunda; yatırım tekrarlarının önlenmesi, kaynakların verimli kullanılması maksadıyla Meteksan Savunma’yı “Sualtı Akustiği Mükemmeliyet Merkezi” yaklaşımıyla görevlendirdi. Bu görevlendirme MİLGEM ilk iki gemisinde Deniz Kuvvetleri Komutanlığı bağlısı Araştırma Merkezi Komutanlığı (ARMERKOM) tarafından geliştirilen ve üretilen gemi içi birimleri (dry-end) de dahil tüm karinaya monteli sonar sisteminin MİLGEM üçüncü gemisinden itibaren sanayileştirme kapsamında Meteksan Savunma’ya devredilmesi ve Meteksan Savunma tarafından sualtı akustiği teknoloji alanında bir “Eko Sistem” kurulması beklentisinin açık ifadesi anlamına geliyordu. Bu tarihten itibaren sualtı akustiği teknoloji alanı, Meteksan Savunma’nın en önemli faaliyet alanlarından bir tanesi olarak belirlendi.
Devletimizin sağladığı proje finansmanı yanında Meteksan Savunma özkaynakları da kullanılarak, insana ve altyapıya büyük yatırımlar yapıldı. Gerek yurtdışı ve gerekse yurtiçi eğitimler ve proje kapsamında alınan teknoloji transfer eğitimleri ile teknoloji alanı yetişmiş insan kaynağı oluşturuldu, tecrübe ve bilgi birikimi (know-how) üretildi, sonarın dışa bağımlı parçaları yeniden tasarlanarak millileştirildi, gerek donanım ve gerekse yazımda tespit edilen hatalar düzeltildi, performansı iyileştirildi ve üretim kararlılığı sağlandı. Öyle ki, sistemin kritik bir alt parçasını oluşturan piezoelektrik seramik malzemeler bile, yurt dışına bağımlılık ve ihraç lisanslarına tabi olması yüzünden, kompozisyonu dahil Anadolu Üniversitesi iş birliği ile millileştirildi ve Meteksan Savunma tarafından üretilebilir halde sanayileştirildi. Bu süreçte demodelik yönetimi ile güncellenen ve yurtdışı bağımlılığı azaltılarak geliştirilen MİLGEM 3. Gemisi TCG BURGAZADA’nın karinaya monteli sonar sistemi ile ilave yetenekler kazandırılan MİLGEM 4. Gemisi TCG KINALIADA’nın karinaya monteli sonar sistemleri, ARMERKOM koordinesi ile Meteksan Savunma tarafından üretildi. Halen ilk 3 geminin sonar sistemlerinin, 4. Gemi TCG KINALIADA sonar sistemi ile aynı konfigürasyon ve yeteneklere sahip olacak şekilde donanım ve yazılım güncellemeleri devam etmektedir.
Tabi bu DSH sonar sistemi dışında Meteksan Savunma’nın geliştirmiş/geliştirmekte olduğu başka sualtı akustik ürünleri ve çalışmaları da bulunuyor. Bu ürünleri; Deniz Kuvvetleri Komutanlığı envanterinde bulunan suüstü ve denizaltı gemilerinin muhtelif aktif ve/veya pasif sonar sistemlerinin transüderleri, hidrofonları, NATO sayısal sualtı haberleşme protokolü JANUS ile uyumlu Sayısal Sualtı Akustik Modem, AY Sınıfı Denizaltı Gemileri Pasif Kestirim Sonar Sistemi, PREVEZE Sınıfı Denizaltı Gemileri Kestirim Mesafe Bulucu Sonar Sistemi, Milli Üretim Entegre Sualtı Savaş Yönetim Sistemi Preveze Sınıfı Uygulaması (MÜREN SYS) Projesi kapsamında TÜBİTAK-BİLGEM Altyükleniciliğinde Sonar Alt Sistem elektronik ve yazılımları, Milli Ağır Torpido Geliştirme Projesi’nin alt sistemi, Fiber Optik Akustik Algılayıcı ve Akustik Vektör Sensör Ar-Ge prototiplerinin geliştirilmesi ve Denizaltı Yan Dizin Sonarı (FAS) sensör yerlileştirmesi olarak sayabiliriz.
Ayrıca bu teknoloji alanında yukarıda sayılan proje ve çalışmalarımızdan elde ettiğimiz tecrübelerle MİLGEM Sonarı YAKAMOS’un yeni bir versiyonu olan YAKAMOS 2020 Yeni Nesil Karinaya Monteli Sonar Sistemi’ni geliştirdik ve lansmanını da IDEF-2019 fuarında gerçekleştirdik.
Meteksan Savunma, geçtiğimiz aylarda Pakistan’a ihraç edilecek MİLGEM Korvetleriyle ilgili çok önemli bir anlaşma imzaladı. Bu anlaşmanın Meteksan Savunma ve Türk Savunma Sanayii için önemi nedir?
Tabi ki ihracat yapılabilmesi için, ilk olarak geliştirilen teknolojinin ürünleşmesi gerekmektedir. Bizler ilk önce, ürünleşen teknolojinin Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine girmesini bekleriz. Bu kapsamda baktığımız zaman, Meteksan Savunma’nın sualtı akustik alanındaki ihraç edilebilir en önemli ürünü YAKAMOS Karinaya Monteli Sonar Sistemi’dir. Çünkü bu ürün, yaklaşık 10 yıldır denizlerde çok önemli bir deneyim elde etti. Bu sadece bizim için değil, Deniz Kuvvetleri için de önemli bir bilgi birikimidir.
Meteksan Savunma olarak bizler özellikle son 1-2 yıldır, YAKAMOS Sonar Sistemi’nin ihracatına yönelik çalışıyoruz. Tabi sonar sisteminin bir platforma yani gemiye entegre bir ürün olmasından dolayı tek başına satılabilmesi, modernizasyon projeleri haricinde çok mümkün değildir. Biz bu yüzden şu anda özellikle korvet, fırkateyn üreticisi şirketler ve yeni platform/modernizasyon ihtiyacı olan Deniz Kuvvetleri ile dünya genelinde görüşmelere başladık, bu görüşmeleri de devam ettiriyoruz. Ancak bir yandan da Türkiye çok önemli bir ihracat başarısı elde etti ve 4 adet MİLGEM Korveti, Pakistan’a ihraç edildi. Tabi Pakistan’a ihraç edilecek korvetlerin sonar sistemi olarak hem Deniz Kuvvetleri Komutanlığımız hem de ASFAT A.Ş. MİLGEM konfigürasyonunda olan YAKAMOS’u öne sürerken, Pakistan tarafı ise uzun yıllardır birlikte çalıştığı ve ürününü kullandığı yabancı bir firmanın sonar sistemini kullanmak istedi.
Ancak Deniz Kuvvetleri Komutanlığımız ve ASFAT A.Ş.’nin desteği ile Pakistan tarafının YAKAMOS’u bir alternatif olarak değerlendirmesini sağladık. Onlar da bizim sonarımızı ve diğer yabancı ülkenin sonarını teknik özellikler, performans ve fiyat olarak karşılaştırdılar, MİLGEM Korvetlerimizde sistemi görüp, incelediler, YAKAMOS’un gerek teknoloji ve gerekse fiyat/performans açısından öne çıkması sonucunda YAKAMOS’u tercih ettiler. Böylelikle, Türkiye’nin ilk sonar ihracatı gerçekleştirilmiş oldu.
Dünya genelinde sualtı akustik sistemlerinin test faaliyetleri için çok farklı test merkezleri mevcut. Meteksan Savunma, sualtı akustik alanındaki ürünlerinin test faaliyetlerini nasıl gerçekleştiriyor? Şirket bünyesinde ne tür altyapılar mevcut?
Meteksan Savunma olarak, 2009 yılında o zamanki adıyla Savunma Sanayii Müsteşarlığı (SSM) tarafından mükemmeliyet merkezi yaklaşımıyla görevlendirilerek başladığımız sualtı akustiği teknoloji alanındaki faaliyetlerimiz için doğaldır ki birtakım altyapıları kurmamız kaçınılmazdı. Bu kapsamda; ilk olarak Bilkent Üniversitesi’nin iki kampüsü arasında yer alan Bilkent Göleti’nde bir “Açık Alan Test ve Kalibrasyon Tesisi” kurduk. Bu tesis; platform üzerinde yer alan, test ve konumlandırma sistemlerinin elektronik ve kumandalarını içerisinde barındıran konteynır yapı ile ölçüm için kullandığımız muhtelif test transüder/hidrofonları ile bunların kablo ve aparatlarını içerisinde bulunduran ikinci bir konteynırdan oluşan bir yapı. Bu platformun merkezinde ise tamamen el değmeden, gerek ölçülecek sensörün gerekse onu ölçmek için kullanılacak kalibrasyonlu ölçüm sensörünün otomatik olarak konumlandırılmasını sağlayacak şekilde bir otomatik daldırma/konumlandırma alt yapısı mevcut. Bu altyapı ile 6-6.5 metre derinliklere kadar sersörleri indirip, tüm akustik ölçümlerini gerçekleştirmemiz mümkün oluyor. Böylece gölet ortamında, akustik elemanların yakın alan testlerini gerçekleştirebiliyoruz. Tabi ki açık alanda kurulu bir altyapı olduğu için atmosferik şartlardan etkilenebilen kontrollü bir test ortamı değil, doğal bir ortam. Biz burada, uygun akustik ölçüm şartlarını yakalayınca ölçümlerimizi gerçekleştiriyoruz. Bu altyapıyı, Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) da destekledi ancak altyapı yatırımının büyük bir kısmı Meteksan Savunma’nın kendi öz kaynaklarından karşılandı.
Bu altyapıyı, bu teknoloji alanında eğitim alan öğrenciler ve tez çalışmaları için Bilkent Üniversitesi kullandığı gibi ülkemizde yer alan Ar-Ge kurumları ve sualtı akustiği alanında faaliyet gösteren diğer şirketlerimiz zaman zaman bedeli karşılığı, zaman zaman ise yapacakları testlere bağlı olarak bilabedel kullanabiliyorlar. Bu tesis ayrıca, Deniz Kuvvetleri Komutanlığımız ve Savunma Sanayii Başkanlığımızın faaliyetlerinde de bilabedel kullandırılıyor.
Sualtı akustik sensörlerinin özellikle ilk tasarım aşamalarında yapılan yakın alan testleri için, birtakım kontrollü küçük test havuzu gibi altyapılarımız da mevcut. Bu test havuzları ve biraz önce bahsettiğim “Açık Alan Test ve Kalibrasyon Tesisi” dışında, yine Savunma Sanayii Başkanlığı’nın katkısı ve Meteksan Savunma’nın kendi öz kaynakları ile AKYA Projesi kapsamında gerçekleştirilen bir de “Basınç Altında Akustik Performans Test Merkezi” adını verdiğimiz bir altyapımız daha mevcut. Bu altyapımız içerisinde, bir adet 500 metre derinliğe karşılık gelen 50 Bar’a kadar basınçları uygulayabildiğimiz ancak 75 Bar’a göre dizayn ve test edilmiş bir basınç tankımız mevcut. Bu basınç tankı ile torpido ve/veya denizaltı platformlarının bünyesinde konuşlandırılacak ve basınca maruz kalacak sualtı akustik sensörlerin, basınç ve sıcaklık koşulları altında performans testlerini yapıyoruz. Burada sıcaklık kontrolü de önemli; 2 ila 35 derece arasında değişen sıcaklıklarda bu tankın içerisindeki suyu kontrol ederek, sıcaklık ve basınca bağlı olarak sensörün akustik performans grafiğini çıkartabiliyoruz. Yine bu tank üzerinde de gerek ölçülmek istenilen sensörün gerekse referans olarak kullanılan sensörün, konumlandırılmasını kontrol edebildiğimiz otomatik konumlandırma sistemi mevcut. Bu altyapı, bu anlamda dünyada bilinen dört veya beş altyapıdan bir tanesi.
Burada; ilave bir yatırım ile tankın içerisini anakoik (tank iç cidarlarına yönelen akustik sinyallerin sönümlendirici kaplama malzemesi tarafından yutulması, yankısız oda gibi) hale getirerek, daha düşük frekanslarda ölçüm yapılabilecek şekilde bu altyapıyı geliştireceğiz. Bu altyapının hemen yanında, bir adet de atmosferik şartlardan etkilenmeyen bir “Kontrollü Test Havuzu” altyapımız mevcut. Bu havuzda sıcaklık kontrolü de mümkün. Yine bu tank üzerinde de gerek ölçülmek istenilen sensörün gerekse referans olarak kullanılan sensörün, konumlandırılmasını kontrol edebildiğimiz otomatik konumlandırma sistemimiz mevcut. Her iki altyapının suyu da filitrasyondan ve koşullandırmadan geçirilerek, insan sağlığına karşı zararlı içeriklerden arındırılıyor.
Şirketinizin bu alanda geliştirmiş olduğu ürünlerden hangileri Türk Deniz Kuvvetleri tarafından kullanılıyor?
MİLGEM projesi kapsamında Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı için üretilen 4 adet ADA Sınıfı Korvette, YAKAMOS Karinaya Monteli Sonar Sistemi kullanılıyor. Yine, Pakistan Deniz Kuvvetleri Komutanlığı için üretilecek 4 adet MİLGEM Korvetinde, bu sonar sistemimiz kullanılacak.
MSH-01 (P200 Tipi) hidrofonumuz, AY ve PREVEZE Sınıfı Denizaltıların Pasif Sonar ve Mesafe Bulucu Sonar sistemlerinde, yedek parça olarak kullanılıyor.
MST-01 (TR 330A Tipi) transdüserimiz; Gabya ve Barbaros Sınıfı Fırkateynler ile MİLGEM ADA Sınıfı Korvetlerin Denizaltı Savunma Harbi (DSH) Sonar sistemlerinde, yedek parça olarak kullanılıyor.
MSH-11 Yan Dizin Sonar sensörü yerlileştirme çalışmaları tamamlandı. Tersaneler Genel Müdürlüğü / Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ilgilileri ile bu sene içerisinde performans testleri yapılacak ve PREVEZE Sınıfı Denizaltı gemileri Yan Dizin Sonar (FAS) sistemlerinde yedek parça olarak kullanılacaktır.
TÜBİTAK-BİLGEM ile geliştirdiğimiz Pasif Kestirim Sonarı (Intercept Passive Sonar – IPS), 1 adet AY Sınıf Denizaltı gemisine entegre edilmiş ve etkin olarak kullanılmaktadır.
Yine TÜBİTAK-BİLGEM ile geliştirilen Kerteriz Tespit ve Mesafe Bulucu Sonar (Intercept Detection and Ranging Sonar – IDRS) sisteminin; PREVEZE Yarı Ömür Modernizasyonu Projesi kapsamında önce PREVEZE Sınıfı,daha sonra ise muhtemelen GÜR Sınıfı Yarı Ömür Modernizasyonu Projesi kapsamında GÜR Sınıfı Denizaltı gemilerimizde kullanılmasını bekliyoruz.
TÜBİTAK-BİLGEM ile yürüttüğümüz MÜREN PREVEZE Projesi kapsamında, tüm sonar sistemlerinin ön elektroniklerini ve bazı sonar sistemlerinin sinyal işleme yazılımlarını, alt yüklenicimiz Koç Bilgi Savunma (KBS) ile birlikte geliştiriyoruz.
Meteksan Savunma’nın Karinaya Monteli Sonar Sistemi dışında diğer sualtı akustik ürünleri hakkında özet bilgi verebilir misiniz?
MST-01 (TR 330A Tipi) Transdüser
MST-01 Transdüseri, denizaltı savunma harbi sonarlarının (DSH) ıslak taraflarında kullanılan, maliyet-etkin, denizde performansı kanıtlanmış bir transdüserdir. MİLGEM Sonarı YAKAMOS’un deniz birimlerinde ilk donatım sensor elemanı ve MİLGEM Korvetleri ile MEKO ve GABYA sınıfı fırkateynlerin karinaya monteli sonar sistemi deniz birimlerinin yedek parçası olarak kullanılmaktadır. Böylece yurt dışı bağımlılık da ortadan kaldırılmıştır. Doğrusal, yüksek güçlü transdüser dizaynı, özellikle yüksek izolasyon direncine sahip olarak uzun sure su içinde çalışmak üzere yalıtılmıştır. Müşteri ihtiyaçlarına uyumlu özel transdüserler, herhangi bir geometrideki dizinler, özel maksatlı kablolar, karkaslar ve sonar domlarının tasarım, üretim ve testleri yapılabilmektedir.
Öne Çıkan Özellikler
- Alçak – Orta Frekans
- Yüksek güç gönderme
- Geniş bant alma
- Geliştirilmiş performans
- Kanıtlanmış dizayn
MSH-01 Hidrofonu
MSH-01 Hidrofonu, AY/PREVEZE Sınıfı Denizaltı gemilerinin Pasif Sonar’ının (PS) ıslak tarafı olan Silindirik Hidrofon Dizini (CHA) ve Pasif MesafeBulucu Sonar’ının (PRS) ıslak taraf dizin guruplarının ıslak taraf sensörü olarak kullanılan hidrofondur. Meteksan Savunma’nın kendi Ar-Ge kaynakları ile geliştirdiği bu hidrofon ile DzKK.lığı’nın yedek parça ihtiyacı milli olarak karşılanmış ve yurtdışı bağımlılık ortadan kaldırılmıştır.
Öne Çıkan Özellikler
- Sualtı Akustik Pasif Sensör
- Sonar & Sualtı Akustik Sistem Hidrofon
- 360° Omni, Geniş Bant Kullanımı
- 400 m Basınç Dayanımı
- Denizaltı platformlarında kullanım
- 400 m su derinliğine kadar dayanıklılık
- 1 Hz ile 100 kHz frekans aralığındaki sinyalleri tespit kapasitesi
- 100 Hz ile 12 kHz frekans aralığında kullanım
Fiber Optik Akustik Algılayıcı Projesi
Proje kapsamında konvansiyonel piezoelektrik seramik teknolojisi yerine, fiber optik hat içinden giden lazer ışığının akustik dalga tarafından modüle edilmesine dayalı yeni tip bir akustik algılayıcı teknolojisini kullanan prototip sensörler ile bu sensörlerden elde edilen verinin işlenme/sergilenmesinde kullanılan elektronik donanım ve yazılım algoritmalarından oluşan Lazer Modülasyon Ölçüm Birimi (LMÖB) millî imkânlarla geliştirilmiş ve deniz testleri ile performansı gerçekleşmiştir. Geniş bantta ve çok düşük frekanslarda da algılama yapabilen, EMC/EMI dayanımı yüksek ve uzun mesafelere veri transferi için ihmal edilebilir kayıp seviyelerine sahip bu yüksek hassasiyetli, modüler, hafif ve küçük yeni nesil akustik sensör elemanları, günümüzde ve gelecekte bu karakteristikleri ile birçok potansiyel uygulama alanı bulacaktır.
Kullanım Alanları:
- Sualtı akustik sensör ağları
- Deniz platformu sonarları
- Yan dizin sonarı
- İnce (Thin-Line) çekili dizin sonarı
- Sonoboy
- İnsansız sualtı araçları (UUVs/ROVs/AUVs)
- Sualtı güvenliği
- Boru hatlarının, stratejik kaynakların, tarihi batıkların korunması
- Sismik araştırmalar
- Biyolojik araştırmalar
Sayısal Sualtı Akustik Modem
Sayısal Sualtı Akustik Modem; platformlar, sensörler ve otonom sualtı araçları arasında veri iletimini sağlayacak NATO JANUS protokolü uyumlu sayısal sualtı akustik modem Meteksan Savunma tarafından geliştirilmiştir.
Kullanım Alanları:
- Sualtı sayısal haberleşmesi
- Sualtı erken uyarı sensör ağ sistemleri
- Sayısal sualtı tanıma tanıtma (IFF)
- Sualtı telemetre
- Sualtı komuta & kontrol
- Otonom/insansız sualtı araçları
- Sualtı kaynak yönetimi
MSH-11 Yan Dizin Sonar (FAS) Sensörü
MSH-11 Yan Dizin Sonar (FAS) sensörü, PREVEZE Sınıfı Denizaltı gemilerimizin en önemli pasif sonar sistemlerinden birisi olan Yan Dizin Sonar (FAS) sensör elemanı Meteksan Savunma’nın kendi Ar-Ge kaynakları ile milli olarak geliştirilmiştir.
Öne Çıkan Özellikler
- Denizaltı Pasif Sonar Sensörü
- Denizaltı platformlarında kullanım için tasarlanmıştır.
- 400 m su derinliğine kadar dayanıklıdır.
- 10 Hz ile 2400 kHz frekans aralığında kullanılır.
- Alçak Frekans Alış
- Kanıtlanmış Tasarım
- Güvenilir
- Maliyet Etkin
- Yüksek Hassasiyet
Denizatlı Kestirim Pasif Sonarı (IPS)
Türk deniz kuvvetleri bünyesinde yer alan AY sınıfı denizaltılar için üretilmiş Milli Üretim Entegre Savaş Yönetim Sistemi (MÜREN-AY)’nin bir alt sistemi olan AYPAS, en ileri sensör teknolojisini kullanan, frekans aralığı 1-100 kHz olan aktif akustik sinyallerin tespit, analiz ve takibinde gelişmiş bir yeterliliğe sahip, geniş bant denizaltı kestirim pasif sonarıdır. AYPAS gemi içi birimi, 1-12 kHz frekans aralığındaki sinyaller için kendi dizini veya platformda bulunan silindirik hidrofon dizininden de (CHA) beslenebilmekte olup operatöre seçim opsiyonu sunmaktadır.
AYPAS, gerçek zamanlı doğrudan ve sentetik ses dinletme yeteneğine sahiptir. Sistem, yanlış alarmları azaltmak için operatöre ayarlanabilir bir eşik ve kısa darbe bastırma işlevi sunmaktadır. Sistem, tespit edilen palsların kaydedilmesini ve tekrar oynatılmasını desteklemektedir. Kaydedilen pals kayıtları, portatif bir optik sürücü aracılığıyla dışarı aktarılabilmektedir. Kayıtlı palsların tekrar oynatılması harici yazılım sistem kapsamında sunulmaktadır. AYPAS aynı anda 4 palsı analiz edebilme yeteneğine sahip olup, bu palsların her biri için aşağıdaki parametreleri hesaplamaktadır:
Tespit zamanı, Kerteriz, Frekans, Seviye, Pals uzunluğu, Pals tekrarlama periyodu, Palsmodu (FM / CW / COMBO)
Bunlara ek olarak aşağıdaki pals grafikleri sunulmaktadır:
- Seviye – Zaman
- Frekans – Zaman
- Seviye – Frekans
Öne Çıkan Özellikler:
- Kullanımı kolay, operatör-dostu arayüz
- Üstün sinyal işleme yöntemleri ve algoritmik çözümler
- Konvansiyonel muadillerinden çok daha hassas hidrofon dizini – Üstün performans
- Kompakt sistem çözümü
- Modüler tasarım
- Hidrodinamik ıslak taraf tasarımı – Daha az gürültü, daha yüksek performans
- Düşük maliyet
- Hızlı üretim
Akustik Vektör Sensör (AVS)
Meteksan Savunma tarafından geliştirilmiş sensörler arasında A-Akustik Vektör Sensör (AVS) de bulunmaktadır. Yaklaşık 10 cm çapında bir küre boyutlarında olan A-AVS, içerisinde parçacık hızını yakalayan üç eksenli bir ivmeölçer ve akustik basınç algılayabilen yumuşak PZT seramiklerden oluşan algılayıcı yapılara sahiptir. Fiziksel boyutlarına rağmen 1-4 kHz arasındaki frekanslarda çalşmak üzere tasarlanmıştır. Operatör arayüzü üzerinden gerçek zamanlı kayıt, inceleme, cihaz içi test gibi olanaklar sunulmaktadır. Tek bir AVS ile sürekli yayın veya pals tespiti ile iki durum için de 5°’den düşük hata ile kerteriz kestirimi sağlamaktadır. AVS’nin bu performansı sahada test edilmiş ve geçerlenmiştir. Düşük frekans pasif dinleme yeteneği sayesinde uzak mesafeden gemi ve sualtı aracı (denizaltı, ROV, AUV, vb.) tespit, takip ve sınıflandırma olanağı sağlamaktadır.
Kullanım Alanları:
AVS, uygun görülen platforma veya sonoboy gibi ürünlere entegre edilebilmekle beraber gerekirse geliştirilmiş dip şamandırası ile deniz dibine de yerleştirilebilmektedir. Birden çok AVS’nin bir sensör ağı olarak kullanılması ile elde edecek olduğu hassas konumlandırma yeteneği ile birlikte:
- Kritik platform, kıyı, liman ve boğaz güvenliği,
- Çeşitli platformlar için sualtı test sahası,
- İnsansız/otonom sualtı araçları (UUV/ROV/AUV),
- Sualtı boru hatları, arkeolojik alanlar, sismik incelemeler,
- Sualtı biyolojik yaşam izleme hususlarında oldukça öne çıkan bir performans olanağı sağlamaktadır.
Meteksan Savunma bünyesinde akustik vektör sensörlerin içinde bulunduğu geliştirme çalışmalarına devam edilmektedir.
Kaynak: SavunmaSanayiST.com
