Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden, Çin’in Tayvan’a saldırması durumunda ABD’nin Tayvan’ı koruyacağını açıkladı.
Biden, kendisine yöneltilen “ABD, Tayvan’ı olası bir Çin saldırısı durumunda koruyacak mı?” sorusuna “evet” diyerek yanıt verdi.
“Çin ile bir Soğuk Savaş istemiyorum. Sadece Çin’in geri adım atmayacağımızı, hiçbir görüşümüzü değiştirmeyeceğimizi anlamasını istiyorum.”
Biden, aynı sorunun kendisine bir kez daha yönetilmesi üzerine şu ifadeleri kullandı: “Evet, bunu yapma yükümlülüğümüz var.”
“Politikamızda Değişiklik Yok”
Biden’ın açıklamaları sonrasında ABD’nin Tayvan politikasında değişikliğe gidip gitmediği soruları gündeme geldi. Beyaz Saray kaynakları ise Biden’ın yaptığı açıklamalarla ABD’nin Tayvan politikasında herhangi bir yenilik veya değişiklik açıklamadığını kaydetti.
Beyaz Saray yetkilileri ABD’NİN Tayvan İlişkileri Yasası kapsamındaki taahhüdünü sürdürmeye, Tayvan’ın öz savunmasını desteklemeye ve statükodaki tek taraflı değişikliklere karşı çıkmaya devam edeceğini belirtti.
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin tarafından konu hakkında yapılan bir açıklamada ise “hiç kimse, kesinlikle Başkan Biden da buna dahil, boğazlar arası meselelerin darbe aldığını görmek istemiyor ve böyle olması için hiçbir sebep yok” ifadeleri kullanıldı.
Çin’den Yumuşak Yanıt
Çin Dışişleri Sözcüsü Wang Wenbin ise Biden’ın açıklamalarına yumuşak tonda yanıt verdi. Sözcü Wenbin, ABD’nin Tayvan hakkında “ölçülü şekilde konuşması” ve anlaşmalara bağlı kalması gerektiğini belirtti.
Pekin’in eleştirilerini düşük düzeyde tutma sebebinin Biden ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping arasında gelecek ay düzenlenmesi beklenen ilk liderler zirvesiyle bağlantılı olduğu düşünülüyor.
Tayvan Sorunu
Biden yönetimi, Şi’nin Tayvan’da halk tarafından seçilen hükümetine karşı diplomatik ve askeri baskıyı artırmasıyla Amerika’nın Tayvan’ı savunma taahhüdünü açıklığa kavuşturmak için artan çağrılarla karşı karşıya kaldı. Pekin ise adayı kendi topraklarının bir parçası olarak görüyor ve Tayvan’ı kontrolü altına almak için askeri güç kullanma hakkını saklı tutuyor.
ABD, her ne kadar yaklaşık 40 yıl önce Çin Halk Cumhuriyetini “Çin’in tek resmi hükümeti” olarak gördüğünü açıklasa da Tayvan’ın egemenliği ve ABD’nin Tayvan’ı savunup savunmayacağı konusundaki pozisyonunu açıklığa kavuşturmuyor. ABD’nin bu politikasına “stratejik muğlaklık” ismi veriliyor.
ABD, Biden’ın senatör olarak oy verdiği Tayvan İlişkileri Yasası uyarınca Taipei ile gayriresmi ilişkilerini sürdürmeye ve silah satmaya ise devam ediyor.
Tayvan ile 1979’da değiştirdiği savunma anlaşmasının aksine, Tayvan İlişkileri Yasası ABD’yi bir saldırı durumunda müdahale etmek zorunda bırakmıyor. Çin, böyle bir güvenlik ilişkisinin yeniden tesis edilmesinin Washington ile Pekin arasında diplomatik bağların kurulmasının önünü açan “tek Çin” anlaşmasını ihlal edeceği konusunda defalarca uyarılarda bulundu.
Biden, bu ay başında Şi ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinin ardından Şi’nin “Tayvan anlaşmasına bağlı” olduğuna dair taahhütte bulunduğunu aktarmıştı. Biden’ın açıklamasının aksine ABD ve Çin arasında “Tayvan Anlaşması” adında bir anlaşma bulunmuyor. Biden’ın bu noktada hangi anlaşmayı kast ettiği ise belirsiz.
Bush’un Taahhüdü
Eski ABD Başkanı George W. Bush, 2001 yılında yaptığı benzer bir açıklamada ABD’nın Tayvan’ı koruyacağına dair taahhütte bulunmuştu. Bush, adanın kendisini savunabilmesi için “gerekli olan her türlü emri vermeye hazır olduğunu” kaydetmişti. O dönem Senatör olarak görev yapan Biden ise Washington Post’ta kaleme aldığı görüş yazısında Bush’un açıklamalarını eleştirmiş ve “stratejik muğlaklık” politikasına devam edilmesi gerektiğini savunmuştu.
Tayvan, son haftalarda hem Çin hem de ABD tarafından askeri güç gösterilerinin merkezinde yer aldı. Çin Halk Kurtuluş Ordusu adanın hava savunma tanımlama bölgesine (ADIZ) çok sayıda savaş uçağı gönderdi. Çin’in ADIZ ihlalleri, ABD ve Japonya ve İngiltere de dahil olmak üzere birkaç müttefik tarafından yakındaki sularda yapılan deniz tatbikatlarıyla aynı zamana denk geldi.
Çin Dışişleri Sözcüsü Wang: “Tayvan sorunu tamamen Çin’in iç işidir ve hiçbir dış müdahaleye tahammülümüz yok. Çin’in egemenliğini ve toprak bütünlüğünü ve diğer temel çıkarlarını ilgilendiren konularda, Çin için taviz veya uzlaşmaya yer yoktur. Egemenliğimizi ve toprak bütünlüğümüzü koruma konusundaki kararlı irademizi ve kapasitemizi kimse küçümsememelidir.”
ÖNERİLEN İÇERİK: Biden Yönetimi Tayvan’a İlk Silah Satışını Gerçekleştirdi
KAYNAK: SavunmaSanayiST.com, Bloomberg
