Kale Arge, Türkiye’nin füze motoru alanındaki ihtiyacını gidermeye devam ediyor. Şirket, yakında KTJ-3700 ve Turbofan motorlarla ilgili sürprizlere hazırlanıyor.
Birleşik Krallık’ın başkenti Londra’da gerçekleştirilen DSEI 2023 Uluslararası Savunma ve Güvenlik Ekipmanları Fuarı sırasında, Kale Arge Genel Müdürü Cüneyt Kenger ile bir söyleşi gerçekleştirdik.
Türkiye’nin ‘yerli füze motorları’ için çıktığı yolculukta, bugün SOM, ATMACA ve ÇAKIR füzelerine yönelik iki farklı milli motoru bulunuyor. ÇAKIR’ın yerli motorla ilk testi gerçekleştirilirken, ATMACA ve SOM’dan da yakında güzel haberler gelmesi bekleniyor. Ancak Kale Arge’nin bu alandaki çalışmaları, sadece bu 2 motorla sınırlı kalmayacak. Şirketin ajandası, heyecan verici gelişmelere gebe…
Bu heyecan verici gelişmeler hakkında biraz ‘spoiler’ almak için söyleşimize dönelim:
1. Rolls-Royce’ta, daha önce yıllarca üst yönetici olarak çalıştınız. Şimdi ise bir Türk şirketinin Genel Müdürü’sünüz ve Londra’da ürünlerinizi tanıtıyorsunuz. Bu, nasıl bir his?
Rolls-Royce hem yönetim becerileri hem de mühendislik anlamında kişinin ufkunu açan mükemmel bir şirket. Ben de uzun yıllar bu güzide şirkette çalışarak kendimi geliştirmeye çalıştım. Şimdi de Türkiye’nin köklü ve güzide kuruluşlarından Kale Grubu’nda ülkemizin envantere giren ilk jet motorunu arkadaşlarımla birlikte tamamlamış olmaktan dolayı çok mutluyum.
Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu bu kritik teknolojiyi geliştirmiş ve en önemlisi de uçuşlarla kalifiye etmiş olmak, sonrasında uluslararası fuarlarda bu ürünlerimizi sergilemek çok güzel.
Kale Grubu yönetimine, Kale Arge’deki çalışma arkadaşlarıma ve tüm paydaşlarımıza emeklerinden dolayı çok teşekkür ediyorum.
2. Bu sene ilk defa yurtdışı fuarlarda yer almaya başladınız. İlk olarak Paris Air Show şimdi ise DSEI’da, ürünlerinizi küresel savunma profesyonellerinin bulunduğu bir ortamda sergiliyorsunuz. Bu doğrultuda, yurt dışı iş geliştirme ve ihracat faaliyetleriniz hakkında bilgi verebilir misiniz?
Halihazırda kalifiye olan üç farklı motorumuz bulunuyor. Bunlar; KTJ-3200, KTJ-1750 ve KTJ-3700 motorları. Bu motorları öncelikle ülkemizin ihtiyaçlarına cevap verebilmek için geliştirdik. Şu an bu motorların seri üretimine başladık ve yine öncelikli olarak ülkemizin ihtiyaçları doğrultusunda önümüzde yoğun bir seri üretim süreci yer alıyor.
Aynı zamanda motorlarımızın uluslararası piyasada da rekabet edebilir üstün özelliklerini bildiğimiz için gelecekteki ihtiyaçlara göre üretim kapasitemizi arttırmak için faaliyetlere başladık. Uluslararası fuarlarda gerek motorlarımıza gerekse çalışma kültürümüze gösterilen ilgi ve beğeni bizi memnun ediyor
Yakın bir gelecekte motorlarımızı ihraç etme noktasına geleceğimizi düşünüyorum. Bu minvalde dünyanın önde gelen havacılık kuruluşlarıyla temaslarımız devam ediyor.
Kara ATMACA’nın motorunda ilk teslimat hedefi bu yıl
3. Kara ATMACA Seyir Füzesi için geliştirilen KTJ-3700 Turbojet Motoru’nda gelinen son aşama nedir?
KTJ-3700 motorunun tasarımı aslında 2020 yılında tamamlanmıştı. 2021 yılında Roketsan’ın ÇAKIR Füzesi için ihtiyaç duyduğu motor için gelen talep üzerine KTJ-3700 tasarımını esas alarak KTJ-1750 motorunu hızlıca geliştirdik ve önceliklendirdik.
Bildiğiniz üzere KTJ-1750 motorumuz, ÇAKIR Füzesi’ni uçurarak ilk uçuş testini de başarıyla tamamladı. Akabinde KARA ATMACA Füzesi’nin motor ihtiyacı ortaya çıktı ve biz de yine hızlı bir şekilde KTJ-3700 tasarımını prototip motora dönüştürdük.
KTJ-1750 ve KTJ-3700 motorları büyük oranda aynı tasarıma sahip oldukları için KTJ-1750’de elde ettiğimiz başarı, KTJ-3700’ün de başarılı olacağını garanti ediyor. Nitekim bu yıl yani yaptığımız ilk prototip motor testlerinde hemen başarı sağlandı ve istenen performans seviyelerinin yakalandığını gördük.
Şimdi Roketsan’ın ihtiyaç duyduğu teslimat motorlarını üretiyoruz. Bu yıl içerisinde birden fazla KTJ-3700’ü, Roketsan’a teslim etmeyi planlıyoruz.
Kale Arge’nin hedefi ‘küçük turbofan’
4. Kale Arge şu ana kadar hep turbojet motorlar geliştirdi. Turbofan motor geliştirmek, ajandanızda yer alıyor mu?
Kale Arge ile SSB arasında 2012 yılında mutabık kalınan motor geliştirme yol haritasını, ülkenin ihtiyaçları doğrultusunda uygulamaya devam ediyoruz. Söz konusu yol haritası turbojet motor ailesiyle başlayıp turbofan da dahil diğer motor mimarilerini içermekteydi.
Bugün geldiğimiz noktada füzelere yönelik modern turbojet motor ailesini oluşturmuş ve büyük ölçüde seri üretime geçmiş durumdayız.
Yeni nesil insansız hava araçlarına yönelik düşük yakıt sarfiyatlı motor ihtiyaçları doğrultusunda küçük turbofan geliştirme çalışmalarına arka planda başlamış bulunuyoruz.
Çalışmaların ilerlemesiyle birlikte Turbofan konusunda bilgi paylaşımlarımız devam edecek.
Kaynak: SavunmaSanayiST.com
