Pakistan, Hindistan ile yaşadığı gerilim sebebi ile ordusuna ciddi yatırım yapan ülkelerin başında geliyor. Bu ciddi yatırımdan en büyük payı ise Pakistan Hava Kuvvetleri alıyor.
Pakistan Hava Kuvvetleri, Pakistan Ordusu’nun en büyük ikinci koludur. 14 Ağustos 1947 tarihinde Pakistan’ın bağımsızlık ilan etmesiyle kurulmuştur. 1947-1957 yılları arasında Pakistan Hava Kuvvetleri, İngiliz uçaklarını tercih etmiştir. 1957 yılında ise ABD ile geliştirilen ilişkilerin sonucunda envanterine 100 adet F-86 Sabre savaş uçağını almıştır. Hemen ilerleyen yıllarda Pakistan ile Hindistan savaşmıştır. 1965 yılındaki bu olaydan sonra Pakistan, ABD’den ambargo yemiştir. Ambargonun ardından Pakistan, Fransız ve Çin uçaklarına ilgi göstermeye başlamıştır. Bu dönemde Pakistan envanterine Dassault Mirage III ve Shenyang F-6 uçakları girmeye başlamıştır.
1979 yılında Sovyet ordusunun Afganistan’ı işgal etmesiyle şartlar değişmiş Pakistan, F-16 savaş uçaklarını envantere almaya başlamıştır. 1990 yılında ise Pakistan’ın nükleer silah geliştirmesine istinaden ABD tarafından ambargo uygulanmıştır. 11 Eylül 2001 Saldırılarına kadar bu durum devam etmiştir. ABD’nin Afganistan’a girmesiyle birlikte Pakistan’a uygulanan ambargo kaldırılmış, çeşitli uçaklar satın alınmıştır. Pakistan yine bu yıllarda Çin ile yerli uçak projesi olan JF-17’yi geliştirmeye devam etmiştir. Günümüzde ise Pakistan Çin’den J-10C uçaklarını satın almıştır.
Savaş Uçakları:
F-16 Filosu:
Pakistan Hava Kuvvetleri, F-16’ların önemli kullanıcılarından birisidir. 1979’da Sovyetler Birliğinin Afganistan’ı işgal etmesiyle birlikte ABD ve Pakistan, bölgedeki mücahit adı verilen paramiliter güçlere yardım etmeye, eğitim vermeye başladı. Sovyet Hava Kuvvetleri ise eğitim kamplarını bombalamaya başladı. Pakistan’ın elinde o dönem bulunan Çin yapımı F-6 uçakları, bu durumda sınırları korumak için yetersiz kalıyordu. Pakistan ABD ile iletişime geçerek toplamda 40 adet F-16 A / B savaş uçağı tedarik etmeye başladı. Peace Gate I (Barış Kapısı I) projesi kapsamında 6 uçak, Peace Gate II projesi kapsamında ise 34 uçak Pakistan’a teslim edilmeye başladı. İlk F-16, 1982’de Pakistan’a teslim edildi. Bu uçakların tamamı F-16 Blok 15 standardındadır.
O dönem düşen uçakların yenilenmesi ve filo sayısının standarda yükseltilmesi amacıyla 11 adet F-16 A/B Blok 15 OCU (Operasyonel Kabiliyet Yükseltmesi) siparişi verildi. Toplamda 6 adet A 5 tane de B tipi uçağı kapsayan bu Peace Gate III programı ileriki yıllarda Pakistan’ın nükleer programı çerçevesinde iptal edildi. Üretilen uçaklar, AMARC deposuna kaldırıldı
Pakistan 1989 yılında ise Peace Gate IV programı kapsamında 60 adet F-16 A/B Block 15 savaş çağı sipariş etti. Üretilen 17 uçak, AMARC deposuna kaldırıldı. Geri kalan uçaklar ise hiç üretilmedi.
Sipariş edilen bu 28 uçağın 23’ü, ABD’nin 11 Eylül sonrası Afganistan’a saldırmasıyla birlikte Pakistan’a teslim edildi. Geri kalan 5 uçak için Pakistan’a 150 milyon dolar civarında geri ödeme yapıldı.
2006 yılında Peace Drive I projesi kapsamında Pakistan’ın F-16 filosu, kapsamlı bir modernizasyon projesine başladı. Bu proje kapsamında 12 adet F-16C Blok 52+ ve 6 adet F-16D Blok 52+ uçağı envantere girdi. Ayrıca envanterde bulunan 44 adet F-16 A/B uçaklarının MLU modernizasyonuna tabii tutulması kararlaştırıldı. Uçaklara AN/APG-66(V)2 radarı, HMCS sistemleri, DB-110 Keşif Podları, AN/ALQ-213 elektronik harp sistemi gibi kritik ekipmanlar tedarik edildi. Uçaklara ilaveten Falcon UP modernizasyonu uygulandı. 41 adet Blok 15 F-16 uçağının modernizasyonunu TUSAŞ tesislerinde yapıldı.
Pakistan F-16 filosunu geliştirmek için son olarak Ürdün’ün envanterden çıkardığı F-16 ADF uçaklarını satın aldı. 9 adet F-16A Blok 15 ADF ve 4 adet F-16B Blck 15 ADF envantere girdi.
Güncel olarak Pakistan F-16 filosu şöyledir:
- F-16AM Blok 15 MLU: 37
- F-16BM Blok 15 MLU: 17
- F-16A Blok 15 ADF: 9
- F-16B Blok 15 ADF:4
- F-16C Blok 52+: 12
- F-16D Blok 52+:6
Mirage III / V Filosu:
Pakistan’ın Fransız Mirage III uçaklarıyla tanışması, 1967 yılında gerçekleşti. 1965 yılında gerçekleşeen Hint-Pakistan savaşı esnasında ABD, Pakistan’a ambargo uygulamaya karar verdi. O dönem F-86 ve F-104 uçaklarını uçuran Pakistan, ambargodan ötürü Hava Kuvvetleri’nde ciddi zafiyetler yaşamaya başladı. 1967 yılında Fransa’ya Mirage III uçağı siparişi verildi. 1967-1975 arasında Pakistan Mirage IIIEP, Mirage IIIEDP, Mirage IIIRP-1, Mirage IIIDP, Mirage IIIRP-2 varyantlarında olmak üzere toplamda 36 adet Mirage III uçağını envantere aldı. 1970 yılına gelindiğinde ise Mirage III’lerin performanslarını beğenen (Mirage III döneminin iyi uçaklarındandır. İsrail-Arap savaşlarında Arap Hava Kuvvetleri’ne çok fazla zayiat vermiştir.) Pakistan, Fransa’ya Mirage V siparişi verdi. 1970-1979 yılları arasında toplamda 60 adet Mirage V tipi uçak (Mirage VPA, Mirage VPA2, Mirage VPA3, Mirage VDPA2) envantere girdi.
Pakistan’ın Mirage III ve Mirage V ile kesişimi yine bir ABD ambargosuyla oldu. Pakistan, ABD’nin Peace Gate III ve Peace Gate IV projelerine ambargo uygulamasının üzerine Mirage III ve Mirage V filosunu güçlendirmeye başladı. Öncelikle Avusturalya’dan az kullanılmış, iyi durumdaki Mirage III uçaklarını satın aldı. 50 uçak Avustralya’dan Pakistan’a geçti. 1996 yılına gelindiğinde 39 adet Mirage V Belçika’dan alındı. 10 adet Mirage III tedariki ise 2000 yılında Lübnan’dan yapıldı. 2003 yılına gelindiğinde 13 adet Mirage III İspanya’dan alındı. 50 adet Mirage V ise Libya Hava Kuvvetlerinden 2006 yılında tedarik edildi.
Uçakların bir kısmı yedek parça olarak ayrıldı. Bir kısmı ise ROSE Programı çerçevesinde modernizasyona tabii tutuldu. Son olarak 2019 yılında Mısır’dan 36 adet Mirage V uçağı alındı. Teslimatlar 2020 yılında başladı.
ROSE–I olarak adlandırılan ilk proje ile yaklaşık 33 adet Mirage III savaş uçağı FIAR Grifo M3 radarı, yeni bir HUD sistemi, RWR, yeni bir ECM sistemi ve yeni navigasyon sistemleriyle donatıldı. Rose-II ve ROSE-III olarak adlandırılan projelerde de Mirage V uçaklarına modernizasyon yapıldı. Uçaklara FLIR sistemleri, gece seyrüsefer sistemleri, gelişmiş aviyonikler eklenerek Pakistan Hava Kuvvetleri’nin gece saldırı kabiliyeti yükseltildi.
Güncel olarak Pakistan Hava Kuvvetleri’nin elinde 50 adet Mirage III uçağı, 60 adet de Mirage V uçağı bulunmaktadır. Bu uçakların 2020-2030 arasında JF-17 Block III uçaklarıyla değiştirilmesi planlanmaktadır. Pakistan’a ait Mirage uçakları Pakistan’ın nükleer silahlarını kullanabildiği yegâne platformdur. Uçağın görevini JF-17 Block III’e yakın zamanda bırakması planlanıyor.
JF-17 Filosu:
PAC JF-17 Thunder hafif, tek motorlu, dördüncü nesil çok amaçlı savaş uçağıdır. Pakistan Havacılık Kompleksi (PAC) ve Çin’deki Chengdu Aircraft Corporation (CAC) tarafından ortaklaşa geliştirilen bu uçak, Pakistan’ın yerli savaş uçağıdır. JF-17 Projesi, 1980’li yılların sonunda ABD-Çin-Pakistan iş birliğinde başladı. Ana amaç öncelikle Pakistan’ın Çin yapımı A-5C Taktik Bombardıman uçaklarının değiştirilmesiydi. Ardından envanterdeki F-7 savaş uçaklarının değiştirilmesi ve en sonunda ise Mirage filosunun yenilenmesiydi. 1989 yılında ABD’nin hem Pakistan ile hem Çin ile yaşadığı problemler, projenin durdurulmasına sebep oldu. ABD, Sabre II projesinden geri çekildi.
1995’te Pakistan ve Çin yeni bir avcı uçağının ortak tasarımı ve geliştirilmesi için mutabakat zaptı imzaladı. Pakistan burada mümkün olduğunca düşük fiyatlı ama kabiliyetli bir uçak ortaya çıkarmaya başladı. Yerli havacılık endüstrisinin mümkün olabilecek en yüksek potansiyelinin kullanılması planlandı. ROSE programında kullanılan aviyoniklerin benzerlerinin JF-17 Prototiplerini uçurması planlandı. Prototip üretimi Eylül 2002’de başladı. İlk prototip PT-01, 31 Mayıs 2003 tarihinde hangardan çıktı. İlk uçuş Ağustos 2003’ün sonlarında yapıldı.
Uçakta çeşitli problemlerle karşılasan Pakistan personeli, uçağı çeşitli modifikasyonlara tabii tuttu ve Batı’dan aviyonik desteği aldı. PT-04 olarak adlandırılan bu ikinci seri prototipler, 28 Nisan 2006’da ilk uçuşunu yaptı.
- JF-17A Blok I’den Pakistan envanterine toplamda 50 adet girdi.
- JF-17A Blok II’den Pakistan envanterine toplamda 64 adet girdi.
- JF-17B Blok II’den Pakistan envanterine toplamda 28 adet girdi.
- Pakistan’ın ayrıca 50 adet JF-17 Blok III siparişi bulunuyor. JF-17 uçakları Nijerya ve Myanmar’a satıldı.
F-7PG Skybolt filosu ve J-10C Dragon filosu
Chengdu J-7, Sovyetler Birliği üretimi olan MiG-21 uçağının lisanslı bir versiyonudur. Uçak, MiG-21 üzerinden geliştirilmiş, çeşitli aviyoniklerle donatılmıştır. Chengdu J-7’nin Çin’den sonra en büyük operatörü Pakistan’dır. 1965 yılında gerçekleşen Hindistan-Pakistan savaşında ABD’den ambargo yiyen Pakistan, Mirage jetlerinin yanında Çin’den J-7 savaş uçakları almaya karar verdi. 1970’li yıllarda başlayan ilk teslimatlarla birlikte 120 adet F-7P, 60 adet de F-7PG savaş uçağı tedarik edildi. Uçaklar hava yer sistemlerinden yoksun olduklarından ötürü genel olarak av-önleme uçakları olarak Hindistan sınırındaki üslerde kullanıldılar. JF-17’lerle değiştirilmesine başlanan F-7 uçaklarının P versiyonları emekli edilirken, PG versiyonlarından ise sadece 45 adet envanterde kalmıştır. Uçakların 2025 itibariyle tamamen envanterden çıkması bekleniyor.
Pakistan’ın Çinden aldığı bir diğer savaş uçağı ise J-10 savaş uçağıdır. J-10 Projesi, Çin’in J-7 uçaklarını değiştirilmesi amacıyla başladı. Başlangıçta IAI Lavi uçağının J-7 uçaklarının yerini alması planlanıyordu. Fakat İsrail’in Lavi uçağını üretmeme kararı almasının ardından Çin, J-7 uçaklarının yerini alması amacıyla özgün bir projeye başladı. Proje başlangıcında uçak, Batı aviyonikleriyle tasarlanıyordu. Batı ülkeleriyle iş birliği mevcuttu fakat 1989 Tiananmen Meydanı Olayı sonrası ABD ile ilişkiler kopunca uçak, Batı desteksiz yoluna devam etti. Başlangıçta tek motorlu avcı uçağı olarak tasarlanan uçak kısa sürede çok rollü bir savaş uçağına dönüştü. İlk uçuş, 1996 yılında yapıldı.
2004 yılında Çin Hava Kuvvetleri envanterine girdi. Uçağın 2008 yılında ise yeni versiyonu olan J-10B ortaya çıktı. Son olarak 2015 yılında uçağın J-10C olarak adlandırılan son versiyonu ortaya çıktı. J-10C olarak adlandırılan bu uçak; WS-10B motoruna, AESA radar ve IRST gibi gelişmiş aviyonik sistemlere sahip. Pakistan Hindistan’ın Rafale alımına karşılık vermek için Çin’den J-10C tedarikinde bulundu. Uzun zamandır Pakistan’ın J-10 savaş uçaklarını almak istediği biliniyordu. Herhangi resmi bir makam tarafından onaylanmasa da Pakistanlı kaynaklar 2 filo şeklinde toplamda 36 adet J-10C savaş uçağının tedarik edileceğini tahmin etmekte. Uçakların ilk partisi, 4 Mart 2022 tarihinde Çin tarafından teslim edildi.
Eğitim Filosu:
Hongdu K-8 Karakoram
Hongdu JL-8, Pakistan Hava Kuvvetleri’nin envanterindeki ileri jet eğitim uçağıdır. Çin ve Pakistan tarafından ortaklaşa üretilen bu jet eğitim uçağı, 1990’da ilk uçuşunu yapmıştır. Pakistan Hava Kuvvetleri ilk teslimatı 1994 yılında almıştır. Uçak aynı zamanda çeşitli mühimmatlarla donatılarak hafif saldırı uçağı olarak da görev yapabilmektedir. Pakistan üretimi bu jet Çin’in yanında; Mısır, Bangladeş, Venezuela gibi birçok ülkeye ihraç edilmiştir. Pakistan Hava Kuvvetleri’nin toplamda 40+20 adet K-8 siparişi bulunmaktadır. Güncel olarak envanterde 38 adet K-8 uçağı bulunmaktadır.
Cessna T-37 Tweet
Pakistan Hava Kuvvetleri’nin temel jet eğitim uçağı filosunu ise T-37 Tweet uçakları oluşturuyor. ABD tarafından üretilen T-37 uçakları, 1954 yılında ilk uçuşunu yaptı. Pakistan bu uçakları ilk olarak 1960’lı yılların sonunda teslim almaya başladı. Fakat o dönemki Hint-Pakistan savaşı ambargosundan ötürü T-37 uçaklarının sayısı çok az kaldı. 2008 yılına gelindiğinde Pakistan, ABD’den yaklaşık 20 civarı T-37B/C uçağını ikinci el olarak aldı. 2015 yılında ise Türk Hava Kuvvetleri’nin envanter dışı bıraktığı 34 adet T-37 uçağı ve yedek parçalar, Pakistan Hava Kuvvetleri’ne teslim edildi.
PAC MFI-17 Mushshak
Pakistan Hava Kuvvetleri’nin başlangıç eğitim uçağını ise PAC MFI 17 Mushshak uçakları oluşturuyor. İsveç’li Saab Safari uçağı üzerinden geliştirilen bu uçak, ilk uçuşunu 1981 yılında yaptı. Pakistan Hava Kuvvetleri için başlangıçta 110 civarı Mushshak uçağı üretildi. Aradan geçen yıllar uçağın modernizasyon ihtiyacını doğurdu. Envanterdeki uçakların yaklaşık 40 adedi Super Mushshak seviyesine modernize edildi ve 30 adet yeni üretim Super Mushshak siparişi verildi.
Türk Hava Kuvvetleri de başlangıç eğitim uçağı olarak PAC MFI-17 Mushshak uçaklarından sipariş verdi. Güncel olarak Pakistan Hava Kuvvetleri’nin elinde 120 civarı Mushshak uçağı bulunuyor.
HEİK Filosu:
Saab 2000 Erieye AEW&C:
Pakistan Hava Kuvvetleri’nin ana Havadan Erken İhbar ve Kontrol (HEİK) uçağı, Saab 2000 Erieye uçağıdır. İsveçli Ericson firmasının Erieye radarını kullanan bu HEİK uçağı, Aktif Elektronik Taramalı Dizi Radarı (AESA) radar kabiliyetine sahiptir. Yaklaşık 300-350 km’den düşman uçaklarını tespit edebilir. Pakistan, 2005 yılında dört uçak sipariş ederek Erieye sistemi için ilk sözleşmesini imzaladı.
Ağustos 2012’de Taliban’ın saldırısı sonucu yerde bir Erieye platformu imha edildi, ikisi de hasar gördü. Hasar gören 2 uçak, İsveç tarafından tamir edildi. 2017 yılında ise Pakistan, 4 adet yeni Erieye siparişi verdi. Güncel olarak 7 adet Erieye platformu Pakistan Hava Kuvvetleri’nde bulunuyor.
Shaanxi ZDK-03 Karakoram Eagle:
Pakistan Hava Kuvvetleri’nin elindeki diğer bir Havadan Erken İhbar ve Kontrol (HEİK) uçağı ise Shaanxi ZDK 03 uçağı. ZDK-03 uçağı, Çin’in Antonov AN-12 klonu uçağı olan Shaanxi Y-8 uçağını temel alır. Pakistan AESA Radara sahip bu uçakların siparişini, 2008 yılında verdi. Toplamda 4 uçaktan oluşan bu siparişi kapsamında uçakları ise 2013 yılında teslim aldı.
Yakıt İkmal Filosu:
Pakistan Hava Kuvvetleri’nin uçakların havada kalabilme kapasitesini arttırma amacıyla tanker uçakları mevcut. Pakistan’ın bu konuda tercihi, Ukrayna Hava Kuvvetleri’nin elinde bulunan IL-78 uçakları oldu. Aralık 2008’de Pakistan ile Ukrayna ile yapılan anlaşma ile 4 adet IL-78 tanker uçak tedarik kararı alındı. Uçakların teslimatının 2012’de tamamlanmasının ardından geçtiğimiz yıl Pakistan bu uçakların modernizasyonuna başladı.Projenin 2025 yılında bitmesi planlanıyor.
IL-78 uçakları, Pakistan Hava Kuvvetleri envanterinde bulunan; JF-17, Mirage III, Mirage V, J-10C gibi uçaklara yakıt ikmali yapabiliyor.
Kargo Uçağı Filosu:
C-130 Hercules:
Pakistan Hava Kuvvetleri envanterinin ana lojistik gücünü, C-130 Hercules uçakları oluşturuyor. Pakistan’ın C-130 hikayesi ise 1963 yılında başladı. Bu dönem de Bristol Freighter uçaklarının değiştirilmesi için ihale açılmış, ihaleyi ise 4 adet uçakla C-130B uçakları kazanmıştır. İlerleyen yıllarda Pakistan Hava Kuvvetleri envanterine E ve H tipinde C-130 uçakları da girmiştir. Toplamda 16 adet C-130 uçağı, Pakistan Hava Kuvvetleri envanterinde görev yapmaktadır.
SAAB 2000 & CASA CN-235:
Pakistan Hava Kuvvetleri’nin alt lojistik gücünü ise SAAB 2000 uçakları ve CASA CN-235 uçakları oluşturur. SAAB 2000 uçakları AEW&C filosuyla ortak lojistik oluşturabilmek için 2009 ve 2020 arasında iki paket olarak tedarik edildi. Uçakların bir kısmı sivil olarak ikinci el uçaklarken, bir kısmı da sıfır üretim uçaklardır. Güncel olarak Pakistan Hava Kuvvetleri’nin elinde 16 adet SAAB 2000 kargo uçağı mevcuttur. Pakistan’ın elinde yine 4 adet CN-235 uçağı bulunmaktadır.
İHA sistemleri:
Pakistan Hava Kuvvetleri’nin İHA ile tanışması, ABD’nin Taliban ile mücadelesi sırasında MQ-1 Predatör tipi İHA’ları aktif olarak kullanması ile olur. Pakistan Hava Kuvvetleri bu dönemde İHA’ların terörle mücadeleye ciddi etki ettiğini gördüğünden ABD’den İHA almaya çalışmıştır. Fakat bu talep olumlu yanıtlanmadığından ötürü kendisi İHA sistemi üretmeye başlamıştır.
NESCOM Burraq:
Pakistan Hava Kuvvetleri’nin envanterine giren ilk kapsamlı İHA sistemlerinden birisi NESCOM Burraq’tır. Pakistan tarafından üretilen bu İHA sistemi ilk defa 2009 yılında uçuşunu yapmış, 2013 yılında ise Pakistan envanterine girmiştir. Burraq İHA sistemi, mühimmat kullanabilen MALEVLP sınıfında bir İHA’dır.
GIDS Shahpar 1 & GID Shahpar 2
Pakistan, Burraq İHA sistemini envantere almasıyla yeni bir İHA sistemi üzerine daha çalışmaya başladı. Shahpar olarak adlandırılan bu İHA sistemi, 2012 yılında ilk defa tanıtılmışve 2014 yılında ise Pakistan Ordusu envanterine girmiştir. Shahpar 1 İHA sistemi, sadece keşif amaçlı bir İHA’dır. 2021 yılında ilk defa tanıtılan Shahpar II İHA ise mühimmat kullanabilen bir İHA’dır. Yaklaşık 120 kg faydalı yük kapasitesine, 20.000 ft irtifada görev yapma yeteneğine sahiptir. Shahpar 1 İHA’dan Pakistan Hava Kuvvetleri envanterinde 15 adet, Shahpar 2 İHA’dan da 5 adet olduğu tahmin ediliyor.
Wing Loong I & Wing Loong II
Pakistan Hava Kuvvetleri envanteri sadece kendi üretimi değil, yakın bir müttefiki olan Çin’den alınan İHA’lardan da oluşur. Pakistan uzun yıllar boyunca Hindistan’ın iddialarını kabul etmemek için Çin’den İHA alımını gizlemek zorunda kaldı. Fakat Pakistan’ın Çin’den Wing Loong I tipi İHA sistemi alması, 2016’da düşen bir İHA’nın fotoğraflarının yayılmasıyla oldu. Fakat bugüne kadar Pakistan Hava Kuvvetleri’nin resmi olarak Wing Loong I tipi İHA almasıyla ilgili sözleşme açık kaynaklara yansımadı. Sadece uydu fotoğrafları çerçevesinde yaklaşık 10 civarı Wing Loong I tipi İHA’yı envantere aldıkları düşünülüyor.
2018 yılına gelindiğinde Hindistan medyası, Pakistan’ın Çin’den daha gelişmiş Wing Loong II tipi İHA’lar için görüşme yaptığını yazdı. Pakistan uzun süre bu görüşmeyi yalanlasa da 2021 yılının Ocak ayında 48 adet Wing Loong II tipi İHA siparişi verdi. Yine uydu fotoğrafıyla ilk Wing Loong II’nin teslim edildiği gözüküyor.
Değerlendirme:
Pakistan ve Hindistan’ın arasındaki gerilim 1999’dan beri ülkeler nezdinde giderek tırmanıyor. Özellikle ABD’nin Afganistan’dan çıkması, Çin’e karşı Hindistan ile oluşturulan mutalist ilişki Pakistan’ın uzun vadeli planlarını karıştırıyor.
Pakistan Hava Kuvvetleri, olası bir Pakistan-Hindistan savaşında Pakistan’ın elindeki belki de en büyük koz. Pakistan Hava Kuvvetleri sayısal anlamda güçlü bir hava kuvveti. Fakat Mirage III / V, F-16 Blok 15 gibi uçakların yaşları giderek artıyor. Ülkenin içinde bulunduğu ekonomik ve siyasi durum ise Pakistan Hava Kuvvetleri’nin Batı kaynaklı silah alım ve üretim projelerini engelliyor. Pakistan burada her ne kadar boşluğu JF-17 ile doldurmaya çalışsa da Hindistan’ın son zamanlardaki Rafale gibi kabiliyetli uçak alımlarına karşı JF-17 etkisiz kalıyor. Bu eksikliğin kapatılabilmesi için Hindistan ile çekişme yaşayan Çin’den J-10C gibi gelişmiş uçakların alınması son derece doğru bir karar. Ayrıca J-10C alım miktarının ise yakın zamanda artacağı düşünülüyor. Nitekim envanterde değiştirilmesi gereken Mirage III/V ve J-7 uçakları da düşünüldüğünde filonun hızla JF-17 ve J-10’a modernize edilmesi gerekiyor.
Pakistan Hava Kuvvetleri’nin ayrıca İHA sistemlerine yaptığı yatırım da göz ardı edilemez. Hem ülkedeki, hem de dış üreticilerden ciddi miktarda İHA tedarik etmek istedikleri görülüyor. Burada Türkiye’nin Pakistan’a örnek olduğunu söylemek mümkün. Özellikle standardizasyon ve mekanize birlik ilerleyişinde problemli bir ordu olan Hindistan’a karşı S/İHA’ların ciddi etkiye sahip olacağını söyleyebiliriz. Nitekim Pakistan Hava Kuvvetleri’nin resmi hesabı son paylaşımında envanter kısmında Baykar üretimi Türk İHA’larının da videolarını paylaşmıştı. Bu noktada Türkiye ile Pakistan’ın İHA alanında birlikte çalışabileceğini hatta çalıştığını söylemek mümkün. Son olarak Pakistan’ın SVAT vadisindeki Taliban ile yaşadığı problemlerin giderek artacağını, burada Pakistan Hava Kuvvetleri’nin ISR kabiliyetinin çok önemli olacağını söylemek mümkün
ÖNERİLEN İÇERİK: Pakistan’dan AKINCI TİHA ve Bayraktar TB2 Mesajı
Kaynak: SavunmaSanayiST.com
