Türk Kara Kuvvetleri Envanterindeki Yerli Füzeler | Türk Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nın yapılanmasında; top, obüs ve roket sistemleri oldukça stratejik öneme sahiptir.
Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından İç Güvenlik Harekat Bölgesi’nde icra edilen harekatlar, Terörle Mücadele Harekatı kapsamında icra edilen sınır ötesi harekatlar ve Suriye’de bulunan PKK/YPG/DAEŞ/Rejim varlıklarına yönelik icra edilen Fırat Kalkanı, Zeytin Dalı, Barış Pınarı ve Bahar Kalkanı gibi harekatlar, yoğun top/obüs/roket kullanımına sahne olmuştur.
Halihazırda Türk Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nın en stratejik ateş destek vasıtaları arasında bulunan T-155 FIRTIN 155mm’lik Kundağı Motorlu Obüs Sistemi, T-122 SAKARYA 122mm’lik Çok Namlulu Roketatar Sistemi (ÇNRA) ve TR-300 KASIRGA 300mm’lik ÇNRA, bu harekatlarda kullanılan yerli sistemlere örnek verilebilir. Ayrıca raf ömürleri dolmaya başlayan J-600T Yıldırım Balistik Füze Sistemi’nin de bu harekatlarda kullanmış olması olasıdır.
Gerek her zaman talep edilen ve edilecek olan daha hassas vuruş kabiliyetine sahip mühimmat ihtiyacı gerekse Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından icra edilen harekatların giderek meskun mahal muharebe sahalarında yoğunlaşması, Türk Kara Kuvvetleri Komutanlığı için güdümlü roket / füze sistemlerine yönelik bir ihtiyaç doğurmuştur. Bu ihtiyacın giderilmesinde ana rol oynayan şirket ise Roketsan olmuştur.
Roketsan, ilk olarak Türk Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nın ihtiyaçlarına binaen halihazırda envanterde bulunan T-122 SAKARYA ÇNRA ve TR-300 KASIRGA ÇNRA’nın güdümlü hale getirilmesi için birtakım çalışmalar yürütmüştür. Yürütülen çalışmaların sonucunda ise TRG-122 MIZRAK Füzesi, TRG-300 KAPLAN Füzesi ve TRGK-300 Güdüm Kiti geliştirilmiştir. Halihazırda bu sistemler, Türk Kara Kuvvetleri Komutanlığı tarafından aktif olarak kullanılmaktadır.
Roketsan tarafından geliştirilen bu sistemlerin en büyük avantajı ise tıpkı balistik füzeler gibi parabol bir yörünge izleyen ve üzerinde herhangi bir aracıyı başlık bulunmayan bu topçu mühimmatlarının, oldukça az dairevi hata ihtimaline yani CEP değerine sahip olmasıdır.
Türk Kara Kuvvetleri Envanterindeki Yerli Füzeler
TRG-122 MIZRAK Füzesi
Türk Kara Kuvvetleri Komutanlığı tarafından oldukça aktif olarak kullanılan TR-122 SAKARYA Çok Namlulu Roketatar Sistemi (ÇNRA)’daki MIZRAK roketlerinin güdümlü hali olan TRG-122 MIZRAK Füzesi için çalışmalara 2016 yılında başlanılmıştır. Roketsan’ın öz kaynaklarıyla başladığı proje kapsamında kalifikasyon uçuş testleri, 2017 yılında gerçekleştirilmiştir.
TR-122 SAKARYA ÇNRA’da kullanılan MIZRAK Roketi, 40 kilometre menzile sahiptir. Ancak MIZRAK Roketi’ne güdüm kiti entegre edilmesiyle ortaya çıkan TRG-122 MIZRAK Füzesi ise güdüm kitinin ağırlığı sebebi ile deniz seviyesinde 30 kilometre menzile sahiptir. Her bir ÇNRA aracı, 40 adede kadar MIZRAK Füzesi ateşleyebilmektedir.
TRG-122 MIZRAK Füzesi
Çap | 122 mm |
Ağırlık | 76 kg |
Menzil | 18 – 30 km (Deniz Seviyesinde) |
Güdüm | Küresel Konumlama Sistemi + Küresel Uydu Konumlandırma Sistemi |
Kontrol | Elektromekanik Tahrik Sistemli Aerodinamik Kontrol |
Yakıt Tipi | Kompozit Katı |
Harp Başlığı Tipi | Tahrip + Çelik Bilyeli |
Harp Başlığı Ağırlığı | 13 kg |
Harp Başlığı Etki Yarıçapı | ≥ 40 m (Çelik Bilyeli) |
Tapa Tipi | Çarpma ve Yaklaşmalı |
Doğruluk (CEP) | ≤ 15 m |
TRG-300 KAPLAN Füzesi
TRG-300 KAPLAN Füzesi’nin geliştirme çalışmaları, Roketsan tarafından 2010 yılında başlatılmış ve 2015 yılı sonuna kadar sürmüştür. TRG-300 KAPLAN Füzesi, esasen TR-300 KASIRGA Roketi’nin güdümlü hale getirilmiş bir modelidir. Füze, fırlatma aracı, komuta aracı ve taşıma yükleme aracından oluşan sistemin tasarım kalifikasyonu faaliyetlerinin en önemli adımı olan uçuş testleri, 2016 yılında bir şekilde tamamlanmıştır.
Azami 120 kilometre menzilli TRG-300 KAPLAN Füzeleri, bu füzeleri ateşleme yarayan K+ Silah Sistemi, Taşıma – Yükleme Araçları ve Komuta / Kontrol Aracı’ndan oluşan ilk kafile teslimat, 18 Kasım 2016 tarihinde 58’inci Topçu Tugay Komutanlığı (Ankara / Polatlı)’na gerçekleştirilmiştir. Her bir K+ Silah Sistemi, dört adede kadar KAPLAN Füzesi ateşleyebilmektedir.
TRG-300 KAPLAN Füzesi; yaklaşma ve çarpma fonksiyonlarına sahip tapa, küresel konumlama sistemi destekli ataletsel seyrüsefer ünitesi ile elektromekanik kontrol sistemine sahip güdüm kontrol bölümü, yüksek infilaklı çelik bilyalı harp başlığı, katı yakıtlı roket motoru ve serbest dönüşlü katlanır kuyruklardan oluşmaktadır.
Kırılgan ön ve arka kapağa sahip iki adet tek kullanımlık kompozit tüpten oluşan füze podu, füzenin taşınması, depolanması ve fırlatılmasında görev yapmaktadır.
Roketsan Dergisi’nde bir yazı kaleme alan TRG-300 KAPLAN Füzesi’ni geliştiren mühendislerden Sayın Selim SELVİ, yazısında şu ifadelere yer vermiştir: “Üzerindeki tüm yazılımların Türk mühendisler tarafından geliştirildiği sistem, karadan karaya ve karadan denize yapılan geliştirme ve kalifikasyon atışlarında 30 km ile 110 km arasındaki menzillerde nokta hassasiyette vuruş performansı sergilemiştir. 2016’da yapılan testlerde, azami menzil hedefi olan 120 km’ye de atış denemesi yapılmış ve başarılı sonuç alınmıştır.
Beş yıllık geliştirme süresince sırasıyla; kavramsal tasarım, ön tasarım, detay tasarım, tasarım doğrulama ve kalifikasyon aşamaları tamamlanmıştır. Yapılan detaylı yapısal, termal ve dinamik analizler ile alt sistemlerin, gövde elemanlarının, füze komplesinin ve podun yük altında davranışı ele alınmıştır.
Yapılan atışlı testler sırasında, kamera, telemetre ve radar verilerine ek olarak Elektro Optik Sistemler (EOS) kullanılarak ilk kez ses hızının iki katından yüksek bir hızdaki uçuşun yaklaşık son 10 km’lik kısmı kamera ile görüntülenmiştir. Tüm bu çalışmalar ile tasarım doğrulama ve kalifikasyon süreci başarılı bir şekilde nihayetlendirilmiştir.
Geliştirilen füze, Kasırga benzeri 300 mm/302 mm roket/füze fırlatma yeteneğine sahip sistemlerden de atılabilmektedir.”
Türk Kara Kuvvetleri Komutanlığı tarafından aktif olarak kullanılan ve teslimatları devam eden TRG-300 KAPLAN Füzesi, iki farklı konfigürasyonda üretilmektedir. Bu konfigürasyonların özellikleri ise şu şekildedir:
TRG-300 KAPLAN Füzesi Teknik Özellikler
Blok I | Blok II | |
Çap | 300 mm | 300 mm |
Ağırlık | 585 kg | 670 kg |
Menzil | 30 – 120 km | 20 – 90 |
Güdüm | Küresel Konumlama Sistemi + Küresel Uydu Konumlandırma Sistemi Destekli Ataletsel Navigasyon Sistemi | Küresel Konumlama Sistemi + Küresel Uydu Konumlandırma Sistemi Destekli Ataletsel Navigasyon Sistemi |
Kontrol | Elektromekanik Tahrik Sistemli Aerodinamik Kontrol | Elektromekanik Tahrik Sistemli Aerodinamik Kontrol |
Yakıt Tipi | Kompozit Katı | Kompozit Katı |
Harp Başlığı Tipi | Tahrip + Çelik Bilyeli | Tahrip + Çelik Bilyeli |
Harp Başlığı Ağırlığı | 105 kg | 190 kg |
Tapa Tipi | Çarpma ve Yaklaşmalı | Çarpma ve Yaklaşmalı |
Doğruluk (CEP) | ≤ 10 m | ≤ 10 m |
TRGK-300 Güdüm Kiti
TRG-300 KAPLAN Füzesi’nin başarıyla geliştiren ve kullanıma sunan Roketsan, Türk Kara Kuvvetleri Komutanlığı envanterinde bulunan TR-300 KASIRGA Roketleri’ni güdümlü hale getirmek için ise TRGK-300 Güdüm Kiti’ni geliştirmiştir. TR-300 KASIRGA’nın harp başlığı ile gövde kısmı arasında takılan TRGK-300 Güdüm Kiti, TRG-300 KAPLAN Füzesi kadar olmasa da önemli bir güdüm yeteneği kazandırmaktadır.
TRGK-300 Güdüm Kiti ile teçhiz edilen KASIRGA Roketi’nin menzili ise güdüm kitinin ağırlığı sebebiyle 90 kilometreye düşmektedir.
TRGK-300 Güdüm Kiti Teknik Özellikleri
Çap | 300 mm |
Ağırlık | 620 kg |
Menzil | 40 – 90 km |
Güdüm | Küresel Konumlama Sistemi Destekli Küresel Uydu Konumlandırma Sistemi |
Kontrol | Elektromekanik Tahrik Sistemli Aerodinamik Kontrol |
Yakıt Tipi | Kompozit Katı |
Harp Başlığı Tipi | Tahrip + Çelik Bilyeli |
Harp Başlığı Ağırlığı | 150 kg |
Harp Başlığı Etkili Yarıçapı | ≥ 70 m |
Tapa Tipi | Çarpma ve Yaklaşmalı |
Doğruluk (CEP) | ≤ 50 m |
BORA Balistik Füze Sistemi
Halihazırda Türk Kara Kuvvetleri Komutanlığı envanterinde bulunan en uzun menzilli füze sistemi olan BORA Balistik Füzesi, ilk olarak 13’üncü Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı (IDEF’17) esnasında kamuoyuna tanıtılmıştır. Türk Silahlı Kuvvetleri için oldukça stratejik bir sistem olan BORA Kısa Menzilli Balistik Füze (SRBM)’nin Türk Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na yönelik teslimat faaliyetleri ise 2020 yılı içerisinde tamamlanmıştır.
Belarus üretimi VOLAT marka bir 8×8 araç üzerine teçhiz edilen fırlatma aracı, azami iki adede kadar BORA Balistik Füzesi ateşleyebilmektedir. 280+ kilometre menzile sahip BORA Füzeleri, yalıtımlı pod içerisinde bulunmaktadır.
Balistik Füzeler, izledikleri parabol yörüngenin sağlamış olduğu fiziksel avantajlar sebebi ile durdurulmaları ve tespit edilmeleri oldukça zor füze platformlarıdır. BORA ise hem bu sebepten hem de oldukça yüksek bir hassasiyete sahip olmasından ötürü stratejik bir platformdur. Ayrıca Türkiye’nin coğrafi özellikleri sebebiyle 280+ kilometre, oldukça kritik öneme sahiptir. Gerek Suriye ve Irak bölgelerinde bulunan TSK Harekat bölgelerindeki olası ‘kıymetli hedefler’ gerekse Yunanistan’da bulunan birçok askeri hava üssü, BORA tarafından vurulma riskiyle karşı karşıyadır.
Topçu ve Hava Savunma Sistemleri, Radar Mevzileri, Toplanma Bölgeleri, Lojistik Tesisler ve yüksek doğrulukla tespit edilmiş her türlü kara hedefi, BORA’ya uygun hedefler arasında bulunmaktadır.
BORA Füzesi Teknik Özellikler
Çap | 610 mm |
Ağırlık | 2.500 kg |
Menzil | 80 – 280 km |
Güdüm | Küresel Konumlama Sistemi + GLONASS Destekli Ataletsel Navigasyon Sistemi Sadece Ataletsel Navigasyon Sistemi |
Kontrol | Hidrolik Tahrik Sistemli Aerodinamik Kontrol |
Yakıt Tipi | Kompozit Katı Yakıt |
Harp Başlığı Tipi | Parçacık Etkili Tahrip |
Harp Başlığı Ağırlığı | 470 kg |
Tapa Tipi | Çarpma ve Yaklaşmalı |
Doğruluk (CEP) | ≤10 m KKS + GLONASS Destekli Ataletsel Navigasyon Sistemi ≤100 m Sadece Ataletsel Navigasyon Sistemi |
Yeni Projeler: Karadan Karaya ATMACA ve TRLG-230 Füzeleri
Türk Kara Kuvvetleri ve ATMACA Füzesi
Türkiye’nin ilk deniz füzesi olan ve yine Roketsan tarafından geliştirilen ATMACA Gemisavar Füzesi, bu yıl içerisinde Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın envanterine girmeye hazırlanıyor. Ancak Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nın envanterdeki diğer yerli füzeler gibi parabol doğrultu izlemeyen, seyir füzesi mimarisinde olan ve çok daha hassas vuruş kabiliyetini sahip olan bir füze sistemine ihtiyacı olmuş olacak ki T.C. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. İsmail DEMİR, 2020 yılı içerisinde yaptığı açıklama esnasında karadan karaya atılacak bir ATMACA konfigürasyonunun da geliştirildiğini belirtti.
Şahsen bu karadan karaya ATMACA’nın, şu anda ATMACA Füzesi’nde bulunan Aktif Radar Arayıcı Başlık yerine Görüntüleyici Kızılötesi (IIR) Arayıcı Başlık’a -veya her ikisi- sahip olacağını değerlendiriyorum. Radar arayıcı başlıkların kara coğrafyasında çektiği zorluklar, bu değerlendirmemi destekleyecek nitelikte. Ancak ATMACA gibi 220+ kilometrelik bir füzedeki IIR başlık, her ne kadar soğutmalı yani MWIR olsa da atmosferik şartların dayattığı ısınma probleminden etkilenecektir. Elbette Roketsan ve ASELSAN mühendisleri, bunu çoktan düşünmüşlerdir…
Sonuç olarak; karadan karaya atılacak bir ATMACA Seyir Füzesi ile donatılacak Türk Kara Kuvvetleri Komutanlığı, özellikle Irak ve Suriye’deki askeri harekatlar esnasında yüksek öncelikli hedefleri yüksek hassasiyetle imha edebilecektir. Bu şekilde, F-16’ların yükü de ‘yüksek öncelikli hedefler’ özelinde azaltılacaktır.
Füze platformlarına oldukça fazla yatırım yapmaya başlayan Türk Kara Kuvvetleri Komutanlığı, ATMACA Projesi kapsamında ilk kez envanterine bir seyir füzesi alacaktır.
TRLG-230 Lazer Güdümlü Füze
Roketsan, TRG-300 ve TRG-122 füzelerine benzer özelliklere sahip olan TRG-230 Füzesi’ne lazer arayıcı başlık entegrasyonu gerçekleştirdi. TRLG-230 isimli bu lazer güdümlü topçu füzesi, oldukça alışılmamış bir konsept. 2020 yılı içerisinde ilk kez tanıtılan bu füzenin geliştirilme amacı ise İHA sistemleri ile topçu birlikleri arasında müşterek operasyon sağlamak.
Örneğin vermek gerekirse; Suriye’deki bir hedefi vurmak için görevlendirilen bir TRLG-230 bataryası var, vurulacak hedefin üzerinde de yine bir insansız hava aracı (İHA) mevcut. Topçu bataryasından ateşlenen ve azami 70 kilometre menzile sahip TRLG-230 Füzesi, Küresel Konumlama Sistemi + Küresel Uydu Konumlandırma Sistemi Destekli Ataletsel Navigasyon Sistemi güdüm ile hedef bölgesine uçuş gerçekleştirecek. Füze terminal aşamaya geçeceği esnada ise hedef üzerinde bulunan İHA, elektro-optik sistem faydalı yükünde bulunan lazer işaretleyici aracılığı ile hedefi işaretleyecek. İHA tarafından gerçekleştirilen lazer aydınlatmayı referans alan TRLG-230 Füzesi’nin yarı aktif lazer arayıcı başlığı, hedefin yüksek hassasiyetle vurulmasını sağlayacak.
SİHA/İHA kullanımımızın projelere bu kadar çabuk yansıması, ben bir savunma sanayii araştırmacısı olarak beni oldukça sevindiriyor…
TRLG-230 Teknik Özellikler