Türkiye’nin Hava Hava Füzeleri: BOZDOĞAN ve GÖKDOĞAN

Roketsan-ATMACA-Banner

Türkiye’nin güdümlü mühimmat çalışmalarına öncülük eden TÜBİTAK Savunma Sanayii Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü (SAGE), “yerlilik” ve “millik” kavramlarını esas alarak çalışmalarına başarılı bir şekilde devam ediyor.

Bilindiği üzere TÜBİTAK-SAGE; Türkiye’nin ilk seyir füzesi olan SOM’u, ABD üretimi JDAM muadili Hassas Güdüm Kitini (HGK), yine ABD üretimi JSOW muadili olan Kanatlı Güdüm Kitini (KGK) ve Nüfuz Edici Bombayı (NEB) başarıyla geliştirerek, Türk Hava Kuvvetleri Komutanlığı envanterine kazandırdı.

STM Banner

Türk Hava Kuvvetleri’nin hava-yer mühimmat ihtiyacını önemli ölçüde karşılayan enstitü; GÖKTUĞ, GÖKHAN, TOGAN, SARB-83, SERT-82, KAŞİF, ATLAS, BOZOK, KUZGUN, RamJet ve ScramJet, TENDÜREK gibi projelerle, güdümlü mühimmatlar ve bu güdümlü mühimmatlarda kullanılan kritik bileşenlerin geliştirilmesi çalışmalarına devam ediyor. Öte yandan SAGE; Minyatür Bomba (MB), PULAT Aktif Koruma Sistemi (AKS), KEMENT Taktik Veri Bağı, SİPER Hava Savunma Sistemi gibi birçok Türk Savunma Sanayii projesinde de önemli çalışmalar gerçekleştiriyor.

Bu projelerin hepsi şüphesizdir ki çok önemli ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin dışa bağımlılığını azaltacak projelerdir. Ancak; Milli Hava Hava Füzelerini geliştirmek için başlatılan GÖKTUĞ Projesi, benim için özel bir önem teşkil ediyor. Belki de bu füzeleri ABD’den tedarik ederken yaşadığımız zorluklar ve hava-hava füzelerinin geliştirmesi en zorlu füze sistemleri olması, bu durumun sebebi olabilir. Evet, bu yazımın konusu “Türkiye’nin Hava Hava Füzeleri: BOZDOĞAN ve GÖKDOĞAN”.

Hava-Hava Füzesi Nedir?

“Hava Hava Füzesi” veya diğer bir deyişle “Havadan Havaya Füzeler”; adından da anlaşılacağı üzere bir hava aracının, başka bir hava aracını etkisiz hale getirmek için kullandığı füze çeşididir. Burada bahsedilen hava aracı; avcı uçağı, keşif uçağı, bombardıman uçağı, lojistik uçaklar, insansız hava aracı ve/veya helikopterler olabilmektedir.

Havadan havaya füzelerin temelini, I. Dünya Savaşı esnasında gözlem balonlarına ve zeplinlere karşı kullanılan Le Prieur Roketleri oluşturmaktadır. Fransa tarafından geliştirilen ve ilk olarak 1916 yılında Verdun Savaşı’nda kullanılan bu roketler, sadece 115 metre menzile sahipti. Le Prieur roketlerinden esinlenen Almanya, II. Dünya Savaşı esnasında Ruhrstahl X-4 isimli bir havadan havaya füze geliştirmiştir.

Le Prieur Roketleri
Le Prieur Roketleri

Modern Hava Hava Füzeleri, Görüş İçi Hava Hava Füzesi (WVRAAM) ve Görüş Ötesi Hava Hava Füzesi (BVRAAM) olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. WVRAAM Füzeler, genellikle dogfight esnasında veyahut hedef hava aracıyla görsel temas olduğunda kullanılırlar ve Görüntüleyici Kızılötesi (IIR) Arayıcı Başlığa sahiptirler. BVRAAM Füzeler ise hedef uçak ile görsel temasın bulunmadığı ancak radar ekranında tespit edildiği durumda kullanılırlar ve Aktif Radar Arayıcı Başlığa sahiptirler.

Türk Silahlı Kuvvetleri ve birçok batı bloğu ülke ordusu, WVRAAM olarak ABD üretimi AIM-9X Sidewinder ve BVRAAM olarak yine ABD üretimi AIM-120 AMRAAM füzelerini kullanmaktadırlar. ABD, Rusya, Çin, Almanya, İngiltere, Fransa, İsrail, Hindistan ve Japonya, halihazırda Hava-Hava Füzesi üreticisi 9 ülkeyi oluşturmaktadırlar. Tabi bu ülkelerin bazıları, ürettikleri havadan havaya füzelerin özelliklerinin düşük seviyede olması sebebiyle dışarıdan alım yapmaktadırlar.

GÖKTUĞ Projesi

AIM-9 ve AIM-120 Füzelerinin Amerika Birleşik Devletleri’nden tedarikinde çeşitli sıkıntıların yaşanması ve birim maliyetlerinin çok yüksek olması; yüksek irtifa hava savunmasını bu füzeler aracılığıyla F-16 savaş uçakları tarafından gerçekleştiren Türkiye’yi, milli havadan havaya füzelerini geliştirmek zorunda bırakmıştır. Bu kapsamda 2013 yılında GÖKTUĞ Projesini başlatan TÜBİTAK-SAGE, Türkiye’nin bu alandaki dışa bağımlılığını sonlandırmak için önemli bir adım atmıştır. GÖKTUĞ Projesi, BOZDOĞAN Görüş İçi Hava Hava Füzesi (WVRAAM) ve GÖKDOĞAN Görüş Ötesi Hava Hava Füzesi (BVRAAM) olmak üzere iki ayrılmaktadır.

BOZDOĞAN Görüş İçi Hava Hava Füzesi (WVRAAM)

BOZDOĞAN, ABD üretimi AIM-9X’in muadili olan Görüş İçi Hava Hava Füzesi’dir. Mükemmel Nişan Hattı Sapma (off-boresight ) açısı sağlayan yüksek çözünürlüklü Görüntüleyici Kızılötesi (IIR) Arayıcı Başlığa sahip olan BOZDOĞAN, elektronik harbe karşı dayanıklı yapıdadır. Yaklaşık 25 kilometre menzile sahip olan füze, ses hızının 3 katı hıza (Mach 3) ulaşabilmektedir ve vektör kontrolü sayesinde yüksek manevra yeteneğine sahiptir. IIR başlığı sayesinde, seyir füzelerine dahi etki edebilecek şekilde geliştirilmiştir.

TÜBİTAK-SAGE ve 401’inci Test Filo Komutanlığı iş birliği ile Nisan 2019’da çırpıntı (flutter) testleri başlatılan BOZDOĞAN’ın; Kasım 2019’da yerdeki F-16 kanadından test atışı gerçekleştirilmiş ve 4 kilometre yükseklikteki yüksek hızlı insansız hava aracını başarıyla imha etmiştir.

Nisan 2021’de ise BOZDOĞAN Hava Hava Füzesi’nin, Türk Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na ait F-16 Blok 40 savaş uçağından test atışı gerçekleştirilmiştir. Hava Kuvvetleri Komutanlığı bünyesindeki 401’inci Test Filo’ya ait bir F-16 Fighting Falcon savaş uçağından ateşlenen BOZDOĞAN Hava Hava Füzesi, TUSAŞ ŞİMŞEK Hedef Uçağı’nı başarıyla imha etmiştir.

BOZDOĞAN’ın, 2022 yılından itibaren Türk Hava Kuvvetleri Komutanlığı envanterinde yer alan AIM-9 Sidewinder Füzelerinin yerini alması planlanmaktadır.

Füze Adı:BOZDOĞANAIM-9X Sidewinder
Ağırlık:140 kilogram84 kilogram
Uzunluk:3.3 metre3 metre
Çap:160 milimetre127 milimetre
Menzil:25+ kilometre30+ kilometre
Hız:4+ Mach2.5+ Mach
Tipi:Görüş İçiGörüş İçi

GÖKDOĞAN Görüş Ötesi Hava Hava Füzesi (BVRAAM)

GÖKTUĞ
GÖKDOĞAN ve BOZDOĞAN

GÖKDOĞAN, ABD üretimi AIM-120 AMRAAM’ın muadili olan Görüş Ötesi Hava Hava Füzesi’dir. Katı hal tasarımlı Aktif Radar Arayıcı (ARH) Başlığı bulunan GÖKDOĞAN; at-unut, birden fazla hedefe kilitlene bilme, atış sonrası kilitlenebilme ve her açıdan atış yeteneklerine sahiptir. Elektronik harbe karşı dayanıklı olan füze, karıştırma kaynağına güdümlenebilmektedir. Yaklaşık 65 kilometre menzile sahip olan füze, veri bağı sayesinde hedef güncellemesi yapabilmektedir.

SavunmaSanayiST.com tarafından edinilen bilgiye göre; GÖKDOĞAN Görüş Ötesi Hava Hava Füzesi’nin havadan atışlı testleri, 2021 yılında gerçekleştirildi. 401’inci Test Filo Komutanlığı’na ait F-16 Fighting Falcon Blok 40 savaş uçağından ateşlenen GÖKDOĞAN Füzesi, Konya’daki testler esnasında hedefini başarıyla imha etti. Böylelikle ilk milli hava hava füzeleri olan GÖKDOĞAN ile BOZDOĞAN’ın hem yerden hem de havadan atışlı test programları başarıyla tamamlanmış oldu.

GÖDOĞAN Füzesi’nin de 2022 yılı içerisinde hizmete alınması planlanıyor.

TÜBİTAK-SAGE, GÖKDOĞAN ile BOZDOĞAN’a ilaveten AKDOĞAN ve GÖKHAN adındaki hava hava füzelerini de geliştirme faaliyetlerine devam ediyor.

ÖNERİLEN İÇERİK: Başkan DEMİR, GÖKDOĞAN ve BOZDOĞAN İçin Tarih Verdi


Yazar: Anıl ŞAHİN   |   Kaynak: SavunmaSanayiST.com

TUALCOM Gif Baner   Sarsılmaz

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu