Ukrayna’ya ait Boeing 737 tipi yolcu uçağı, 08.01.2020 tarihinde gerçekleştirdiği Tahran-Kiev uçuşu esnasında düşmüş ve uçakta bulunan 176 kişinin tamamı hayatını kaybetmişti. Olayın ardından İran, Imam Humeyni Havalimanı yakınlarına düşen uçağın kaza sonucu düştüğünü ve olayda hiçbir sorumluluğunun bulunmadığını açıklamıştı. Ancak İran Genelkurmay Başkanlığı, bugün yaptığı açıklama ile Ukrayna uçağının insani hatayla “istenmeden” füze ile düşürüldüğünü bildirdi.
Açık kaynak bilgilerini ve olay yeri fotoğraflarını inceleyerek, 9 Ocak 2019 tarihinde, söz konusu uçağın İran’a ait Tor-M1 Hava Savunma Füze Sistemi (HSFS) ile düşürüldüğünü ifade ettiğim bir twit paylaşmıştım. Bugün İran Genelkurmay Başkanlığı tarafından yapılan açıklama, benim gibi birçok savunma sanayii araştırmacısı kişinin çıkarımlarını doğruladı.
Tor-M1 (SA-15 Gauntlet)
İran, 2005 yılında Rusya Federasyonu’ndan 700 milyon dolar bedel ile 29 adet Tor-M1 (SA-15 Gauntlet) Mobil Karadan Havaya Füze (SAM) Sistemi satın aldı. İran Hava Savunma Kuvvetleri tarafından aktif olarak kullanılan Tor-M1, 8 adet 9M330 veya 9M331 füzesiyle teçhiz edilmiştir. Azami 12 kilometre menzil ve 6 kilometre irtifaya kadar angajman yeteneğine sahip olan Tor-M1, 15 kilogram ağırlığındaki yüksek patlayıcı (HE) harp başlığına sahiptir.
Peki nasıl oldu da İran Hava Savunma Kuvvetleri, içerisinde 176 yolcunun bulunduğu sivil bir uçağı düşürdü?
Bilindiği üzere Ukrayna’ya ait Boeing 737’nin düşürüldüğü 08.01.2020 tarihi, aynı zamanda İran’ın, Kasım Süleymani’nin öldürülmesine misilleme amacıyla Irak’ta bulunan ABD hedeflerine karşı 22 balistik füze (BF) ateşlediği tarih. Dolayısı ile böyle bir tarihte, ABD’nin karşılık verme durumuna önlem olarak İran Ordusu’nda bulunan bütün kuvvetlerin ki özellikle hava savunma kuvvetlerinin teyakkuz halinde olduğunu tahmin etmek, pek zor olmasa gerek.
İran Hava Savunma Kuvvetleri’nin, Tahran’da bulunan Imam Humeyni Havalimanı’ndan kalkış yapan Boeing 737’yi düşürmesi, İran Ordusu ile sivil havacılık birimi arasındaki bozuk ilişkiyi zaten kanıtlıyor. İran Tor-M1 bataryasının bir Boeing 737’yi nasıl yanlışlıkla düşürdüğü ise üst düzey makamlarca yapılacak açıklamalardan önce kesin olarak anlaşılamayacak bir durum.
Ancak benim naçizane fikrim; kalkış esnasında olan Ukrayna’ya ait Boeing 737-800 uçağının, İran Tor-M1 bataryası tarafından ABD Hava Kuvvetleri’ne ait B-1B Lancer veya B-52 Stratofortress Starejtik Bombardıman Uçaklarından bir tanesi sanılarak düşürülmüş olmasıdır. B-1B Lancer ve B-52 Stratofortress Starejtik Bombardıman Uçakları’nın düşen Boeing 737-800’e benzer radar kesit alanları (RKA), İran Ordusunda bulunan askerlere verilen kötü eğitim, Ukrayna’ya ait Boeing 737-800’ün kalkış halinde olması ve irtifa almasıyla birlikte Tor-M1’in radarında gözükmeye başlaması, askeri personele verilen kesin emirler ve kişisel bazı hisler, bu durumun gerçekleşmiş olduğu ihtimalini güçlendiriyor.
İkinci bir ihtimal olarak ise ABD tarafından elektronik harp gerçekleştirilmiş olabilir. Çünkü, ABD ile İran arasında gerilimi, ABD’nin Kasım Süleymani’yi öldürmesi başlatıyor. Bunun üzerine İran, balistik füzeler ile karşılık veriyor. Bu durumda suçlu taraf, ilk hamleyi yapan ABD olarak algılanmakta. Ancak bugün İran Genelkurmay Başkanlığı tarafından yapılan Boeing 737-800’ü “yanlışlıkla düşürdük” açıklaması, hayatını kaybeden 176 “sivil insan” göz önüne alındığında, ibreyi İran’a doğru döndürüyor.
Bu iki ihtimalden hangisinin gerçekleştiği veyahut üçüncü bir ihtimalin mi bulunduğu, belirsizliğini uzun süre koruyacak gibi duruyor. Ancak kesin olarak söylenecek bir şey var ki; ne Trump’ın seçilme kaygısı ne de İran’ın bölgesel stratejileri, o uçakta hayatını kaybeden 176 kişiden daha önemli değil.
Yazar: Anıl ŞAHİN | Kaynak: SavunmaSanayiST.com
