İngiltere, 30 adet Eurofighter Typhoon Tranche 1 savaş uçağını erken emekliye ayıracak. Uçakların gövde ömürleri ise oldukça iyi durumda.
Janes tarafından edinilen bilgiye göre; İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF) envanterinde bulunan 30 adet Eurofighter Typhoon Tranche 1 savaş uçağı, erken emekliye ayrılıyor.
Yaklaşık 6000 uçuş saati gövde ömürleri olan Typhoon Tranche 1 savaş uçaklarının halihazırda ortalama uçuş saatlerinin, 2544 saat olduğu biliniyor. Bir başka deyişle uçaklar, henüz gövde ömürlerinin sadece %42’lik kısmını doldurmuş durumdalar.
İngiliz Parlamentosunun Savunmadan Sorumlu Devlet Müsteşarı James Heappey, Tranche 1 Typhoon uçaklarının gövde ömürlerinin bitmesine %60 kala emekli edileceklerini açıkladı. RAF tarafından teslim alınan 53 adet Tranche 1 savaş uçağından, 30 adedi envanterde bulunuyor. Bu uçaklardan 20 adedi aktif hizmetteyken, kalan 10 adedi ise hangarlarda tutuluyor.
Uçakların erken emekli edilmelerinin ana sebebinin ise T3 veya FGR4 konfigürasyonlarına yükseltilmelerinin oldukça maliyetli olması olduğu tahmin ediliyor.
İngiltere tarafından 2015 yılında yayımlanan Stratejik Savunma ve Güvenlik Değerlendirme (SDSR) raporunda Tranche 1 Typhoon’ların diğer Tranche’ler (2-3-4) ile beraber 2040 yılına kadar hizmete devam ettirilmesi hedefleniyordu ancak geçtiğimiz aylarda yayımlanan Savunma Komuta Belgesi’nde bu karar bozuldu.
RAF envanterinde bulunan Tranche 1 Typhoon savaş uçaklarının erken emekliye ayrılmalarının ana sebebi ise uçakların diğer versiyonlara kıyasla oldukça eski sistemlere sahip olmaları. Emekliye ayrılması planlanan uçakların pek çoğunda ilk hattan çıkan uçaklardaki görev bilgisayarları yer alıyor. Uçakların tesisatı ve donanımı da eski.
Uçaklar Satışa Sunulabilir
Yayımlanan yeni rapor kapsamında Tranche 1 Typhoon’ların 2025 yılına kadar hizmetten çıkarılacağı belirtildi. İngiliz medyası, bu uçakların sayısının 24 olduğunu iddia etmişti.
Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF) Sözcüsü Martin Tinworth, Tranche 1 Typhoon’ların emekliye ayrılmasının geri kalan Tranche 2/3 uçaklarına daha fazla yatırım yapılabileceği manasına geldiğini belirtti.
“Bu sayede güvenilir ve son derece kabiliyetli bir Typhoon filosunu uçurmaya devam edeceğiz.”
RAF Sözcüsü Tinworth, Tranche 1 Typhoon savaş uçaklarının satılması gibi bir ihtimalin olup olmadığı konusunda ise “olası satış seçeneklerini değerlendiriyoruz” açıklamasında bulundu.
Eurofighter Typhoon Tranche 1’lerin Konya Ziyareti
İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri’ne ait iki adet Tranche 1 Typhoon savaş uçağı, NATO eğitimleri kapsamında 18 Kasım 2020 tarihinde Konya’ya intikal etmişti. Typhoon savaş uçakları, 3. Ana Jet Üs Komutanlığı’nda bulunan 132’inci Silah ve Taktikler Filo Komutanlığı’na ait Türk F-16’ları ile bir dizi eğitim uçuşu icra etmişlerdi.
Tranche 1 Typhoon Savaş Uçağı
En eski Eurofighter Typhoon konfigürasyonu olan Tranche 1’ler, genel itibariyle hava-hava muharebesi amacıyla geliştirilmişlerdir. Tranche 1 Blok 2 uçakları sadece hava hava füzeleri kullanabilirken, Tranche 2 Blok 5 uçaklarının sınırlı da olsa hava-yer muharebe kapasitesi mevcuttur. Bu uçaklar, Paveway IV Lazer Güdüm Kiti kullanma yeteneğine sahiptirler.
#NATO eğitimleri kapsamında Konya 3’üncü Ana Jet Üs Komutanlığına intikal eden #İngiltere Kraliyet Hava Kuvvetlerine ait Eurofighter Typhoon uçağı ve 132’nci Silah ve Taktikler Filo Komutanlığımıza bağlı iki F-16 uçağının katılımıyla ilk eğitim uçuşu icra edildi.#MSB #TSK pic.twitter.com/k2Z1hp0qXP
— T.C. Millî Savunma Bakanlığı (@tcsavunma) November 18, 2020
Türkiye Typhoon’ları Alır Mı?
Uzun bir süredir iyi diplomatik ilişkilere sahip olan Türkiye ile İngiltere, Milli Muharip Uçak (MMU) Programı kapsamında da iş birliği gerçekleştiriyorlar. İngiliz BAE Systems şirketi, MMU Programı kapsamında TUSAŞ’a teknik destek veriyor. Bu doğrultuda 100 kadar BAE Systems mühendisi, Ankara’daki TUSAŞ tesislerinde çalışıyorlar. İki ülke arasındaki iyi ilişkiler, ‘İngiltere, Türkiye’ye Typhoon’ları satabilir mi? ve ‘Türkiye, Typhoon’ları alır mı?’ sorularını akıllara getiriyor.
Halihazırda Türk Hava Kuvvetleri envanterinde; Blok 30, Blok 40, Blok 50 ve Blok 50+ konfigürasyonlarında yaklaşık 238 adet F-16 Fighting Falcon tipi savaş uçağı bulunuyor. Yine yaklaşık 30 adet F-4E 2020 Terminatör uçağının da hizmette olduğu tahmin ediliyor ancak bu uçaklar, yavaş yavaş envanterden çıkartılıyorlar.
Silahlı İnsansız Hava Araçları (SİHA) da hesaba katıldığında Türkiye, gelişmiş bir hava-yer taarruz kapasitesine sahip.
Ancak AESA radarlı ve yüksek performanslı savaş uçaklarının yaygınlaşmaya başladığı günümüzde, F-16’ların hava hava angajmanı için yetersiz kalması söz konusu.
Bu sebepten ötürü Eurofighter Typhoon Tranche 1 savaş uçaklarının, düşük standartta da bulunsalar da Türkiye’nin ihtiyacı olan hava üstünlüğü rolündeki ara uçak ihtiyacı için uygun olabileceği tahmin ediliyor.
Tabi ki buradaki ana unsur, Tranche 1 savaş uçaklarının hangi mühimmatları atım kabiliyetine sahip oldukları ve bütçe. Ayrıca, ambargo vb. sebeplerden ötürü uçakların satışının ne denli gerçekleştirilecebileceği.
Modernizasyon Olursa?
Eurofighter Typhoon Tranche 1 uçakları öncelikle hava-hava görevleri olarak daha kabiliyetli uçaklar. Uçaklarda CAPTOR radarı bulunmakta. Günümüzde CAPTOR-E AESA radarı Eurofighter Typhoon uçakları için sunuldu. Kullanıcı ülkeler bu AESA radarı kendi uçaklarına takabilmekte. İkinci olarak Eurofighter Typhoon Tranche 1 uçakları çeşitli ülkelerde modernize edilerek Tranche 3-4 seviyesine yükseltilebilmekte. Nitekim İngiltere’nin emekliye ayıracağı 30 uçağın yaklaşık 3500 uçuş saati mevcut. Yapısal modernizasyonlarla bu gövde ömrü yaklaşık 5000 saat civarına kadar çıkarılabilir. Yıllık ortalama 250 uçuş saatinin yapıldığı düşünülürse bu uçaklar yaklaşık 20 yıl envanterde görev yapabilecektir.
Buna bir örnek İspanya’nın Project Haldon isimli modernizasyon projesi örnek gösterilebilir. İspanya FCAS projesine kadar EF-18 filosunu desteklemek için Eurofighter Tranche 1 uçaklarını yapısal ve aviyonik olarak modernize etmeyi planlarken, yeni Eurofighter Tranche 4 siparişi vermeyi de planlamakta. Türkiye’de İngiltere’den aldığı 30 uçağı kapsamlı bir şekilde modernize ettikten sonra 20 yıl kullanabilir. Hatta alacağı yeni Eurofighterlarla filoyu daha büyüterek günümüzde Ege ve Akdeniz’de kendisine yönelen tehditlere ciddi bir şekilde cevap verebilir.
Eurofighter uçaklarının buradaki temel dezavantajı konsorsiyum ülkesi olan Almanya’nın Türkiye’ye askeri projelerde uyguladığı gizli ambargo olabilir. Nitekim Türkiye’nin Eurofighter Typhoon uçaklarında kullanmak için alması gereken ithal mühimmatlar mevcuttur veya kendi mühimmatlarını entegre etmesi için de diplomatik hamleler gerekmektedir.
ÖNERİLEN İÇERİK: Türk Hava Kuvvetleri için alternatif savaş uçakları
EF-2000 Eurofighter Typhoon Projesi
Typhoon projesi, Avrupa ülkelerinin yeni nesil savaş uçağı ihtiyacını karşılamak amacıyla birçok ülkenin ortaklığı ile başlatıldı. İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya ve İspanya’dan oluşan üretici ülkeler topluluğundan Fransa, proje bir müddet ilerledikten sonra ayrıldı ve kendi uçağı Rafale’i geliştirme kararı aldı.
Üretici ortak olarak diğer ülkeler ise projeye devam etmiş ve en nihayetinde ortaya EF-2000 çıktı. Projede mülkiyet hakları: %33 İngiltere, %33 Almanya, %21 İtalya ve %13 İspanya şeklinde.
Konsorsiyumda İngiltere’yi temsilen BAE Systems; Almanya ve İspanya’yı temsilen Airbus Defence & Space ve İtalya’yı temsilen ise Leonardo firması yer alıyor. Proje kapsamında bu ülkelerde çok ciddi bir tedarik zinciri ve istihdam oluşturulmuş durumda.
Bugüne kadar 550’den fazla Eurofighter Typhoon savaş uçağı başarılı bir şekilde 7 ayrı ülkeye teslim edildi. Bu ülkeler sırasıyla şöyle: Almanya, İngiltere, İtalya, İspanya, Avusturya, Umman ve Suudi Arabistan.
Aynı zamanda 2016 yılında Kuveyt ile 28 adet Typhoon savaş uçağı tedariki için bir anlaşma da imzalandı. Ek olarak 2017 yılında yine bir Körfez ülkesi olan Katar ile toplamda 24 adet Typhoon satışını içeren bir anlaşma da imzalanmıştı.
ÖNERİLEN İÇERİK: GÖKDOĞAN Hava Hava Füzesi Atış Testine Hazırlanıyor
Kaynak: SavunmaSanayiST.com, Janes, AeroTime
